روش های استقرار تلسکوپ

یکی از مهم ترین قسمت های یک تلسکوپ و چیزی که در آن مهارت مهندسی و استادی بسیار به کار می رود، پایه تلسکوپ است
یک لوله بلند میل به نوسان کردن دارد و این نوسان موجب رقصیدن ستارگان …

یکی از مهم ترین قسمت های یک تلسکوپ و چیزی که در آن مهارت مهندسی و استادی بسیار به کار می رود، پایه تلسکوپ است

یک لوله بلند میل به نوسان کردن دارد و این نوسان موجب رقصیدن ستارگان می شود. یک پایه محکم خوب به میزان زیاد از این نوسان ها می کاهد. طرح پایه تلسکوپ باید چنان باشد که بتوان تلسکوپ را به هر نقطه ای در آسمان، از افق تا سمت الراس و به هر زاویه سمتی از ۰ تا ۳۶۰ درجه قراول رفت. ساده ترین سیستمی که این کار را انجام می دهد ترکیبی از محور های افقی و قائم استو تلسکوپ از طریق محوری افقی به دوشاخه ای متصل می شود و در نتیجه می تواند از افق تا سمت الراس دوران کند و ارتفاع های مختلف را اختیار کند. دو شاخه به نوبه خود می تواند حول محوری قادم دوران کند و دایره افقی ۳۶۰ درجه ای را بپیماید. این طرز استقرار، استقرار سمت- ارتفاعی است.

استقرار سمت- ارتفاعی اغلب برای تعیین فوری مقادیر ارتفاع و سمت ستارگان یا اجرام سماوی دیگر به کار می رود. آن را نمی توان به سهولت در رصد دراز مدت یا عکس برداری طولانی به کار بست، زیرا ارتفاع و سمت ستاره ها پیوسته تغییر می کند. تلسکوپی را که استقرار آن سمت- ارتفاعی باشد باید پیوسته از حیث زوایای قائم و افقی تنظیم کرد.

استقرار دابسونی، نوعی استقرار سمت- ارتفاعی است که در آن پایه ثابت تلسکوپ مستقیما روی زمین قرار می گیرد. جان دابسون تلسکوپ ساز آمریکایی، مخترع آن است. این نحوه استقرار مناسب تلسکوپ های بزرگ آماتوری از نوع نیوتنی است. پایه استقرار دابسونی معمولا از تخته چندلایهیی است و از یاتاقان های تفلونی به جای محورها استفاده می شود. تخته ارتعاشات ناشی از زمین را تضعیف می کند.

یاتاقان های تفلونی، حرکت تلسکوپ را نرم می سازد. تلسکوپ های دابسونی را می توان با میزچه های استقرار معدل النهاری هم مجهز کرد. این میزچه ها شیب دار اند و سیب آنها مانع حرکت تلسکوپ در گستره کامل زوایا می شود.

استقرار استوایی یا معدل النهاری به منظور آن طرح شده است که یک ستاره را برای مدتی دراز در میدان دید نگه دارد.

فقط لازم است که یک زاویه به طور دایم تنظیم شود. این تنظیم کردن معمولا به کمک موتور کوچکی انجام می گیرد . در این طرز استقرار نیز دو محور وجود دارد. این دو محور نیز عمود بر یکدیگرند. یکی از این دو به محور قطبی موسوم است و چنان تعبیه می شود که موازی محور عالم باشد. محور دیگر که به محور میل موسوم است، حول محور قطبی دوران می کند. تلسکوپ به انتهای محور میل متصل است و می توان آن را حول این محور به هر زاویه میلی چرخاند. همین که ستاره ای با زاویه میل معین در معرض دید قرار گرفت. قید تلسکوپ را به محور میل می توان محکم کرد، زیرا میل یک ستاره کمیتی است که تغییر نمی کند.

برای آن که ستاره در میدان دید بماند، باید تلسکوپ همراه با محور میل حول محور قطبی دوران کند. هرگاه این حرکت به درستی، به وسیله موتوری تنظیم شود تلسکوپ، پیوسته ستاره را در مسیر خود دنبال خواهد کرد و همواره ستاره را در میدان دید خود خواهد داشت.

موتور باید چنان تنظیم شده باشد که در یک شبانه روز یک دور کامل بزند. با تلسکوپی که استقرار آن استوایی است، می توان ستاره ای را که اطلاعات مربوط به زاویه میل و زاویه ساعتی نجومی آن معلوم است پیدا کرد. تلسکوپ را حول محور میل می چرخانیم تا میل داده شده به دست آید. آنگاه قید تلسکوپ را در ای وضعیت محکم می کنیم.سپس تلسکوپ و محور میل را حول محور قطبی دوران می دهیم تا به زاویه ساعتی نجومی مورد نظر برسیم.

×

‹›