علی اکبر دهخدا

● نام و نام خانوادگی : علی اکبردهخدا
● تاریخ و محل تولد : ۱۲۵۸ ه.ش - تهران
● تاریخ و محل وفات : ۱۳۳۴ - تهران
● تخصص : روزنامه نگار، شاعر، محقق، مترجم، مصحح و فرهنگ نویس
● آثار : مهم‌ترین …

نام و نام خانوادگی :

علی اکبردهخدا

تاریخ و محل تولد :

۱۲۵۸ ه.ش - تهران

تاریخ و محل وفات :

۱۳۳۴ - تهران

تخصص :

روزنامه نگار، شاعر، محقق، مترجم، مصحح و فرهنگ نویس

آثار :

مهم‌ترین آثار علامه دهخدا عبارت است‌از: مقالات چرند و پرند، امثال و حکم، جریده سروش ، لغت نامه، دیوان شعر،تصحیح دیوان سید حسن غزنوی، شرح حال و آثار ابوریحان بیرونی، ترجمه روح القوانین و ترجمه کتاب عظمت و انحطاط رومیان.

زندگی نامه :

علی اکبر دهخدا روزنامه نگار، شاعر، محقق، مترجم، مصحح و فرهنگ نویس‌برجسته معاصر در سال ۱۲۵۸ ه.ش در تهران بدنیا آمد. وی تحصیلات دینی را در نزد شیخ غلامحسین بروجردی آموخت و پس از آن وارد مدرسه عالی علوم سیاسی تهران شد. دهخدا مبانی علوم جدید و زبان فرانسه را در آنجا فراگرفت و ضمنا از محضر درس‌شیخ هادی نجم آبادی نیز بهره برد. دهخدا در سال ۱۲۸۲ هجری شمسی به همراه معاون‌الدوله غفاری وزیر مختار ایران در کشورهای بالکان به اروپا رفت وطی دو سال اقامت در وین و تحصیل علوم جدید،زبان فرانسه خود را تکمیل کرد. وی در روزهای آغازین جنبش مشروطه به ایران بازگشت و در انتشار روزنامه صور اسرافیل با میرزا جهانگیر خان شیرازی همکاری کرد. دهخدا در این روزنامه مقالات خود را تحت عنوان چرند و پرند با نامهای مستعار دخو، خرمگس، امیر الجوال، روزنامه چی ، سگ حسن دله و غلام گدا چاپ می‌کرد که در نوع خود بی نظیر بود و نقش زیادی در بیداری افکار مردم داشت. دهخدا پس ازواقعه به توپ بستن مجلس شورای ملی به استانبول گریخت و از آنجا به اروپا رفت و درسوئیس با کمک میرزا ابوالحسن خان پیرنیا معاضد السلطنه روزنامه صور اسرافیل رامجددا در شهر ایوردون دایر کرد که پس از سه شماره تعطیل شد. وی سپس به ترکیه رفت و در استانبول به انجمن سعادت ایرانیان پیوست و در شمار نویسندگان مجله سروش‌درآمد. دهخدا پس از فتح تهران و اعاده اصول مشروطه ،از تهران و کرمان به نمایندگی مجلس شورا در دوره دوم انتخاب شد. دهخدا در دوران جنگ جهانی اول حدود بیست وهشت ماه در یکی از روستاهای چهار محال بختیاری متواری بود و پس از پایان جنگ به تهران آمد و از آن پس از کارهای سیاسی کناره گرفت و مشاغل مختلفی نظیر ریاست دفتر وزارت فرهنگ ،ریاست مدرسه علوم سیاسی تهران و ریاست تفتیش وزارت دادگستری را عهده دار شد. علامه دهخدا پس از قضایای شهریور ۱۳۲۰ شمسی و برکناری رضا شاه تا پایان عمربه مطالعه و تحقیق و تألیف مشغول شد و از کارهای سیاسی کناره گرفت. وی پس از روی کار آمدن مصدق از دولت او پشتیبانی کرد و همین باعث شد پس از کودتای ۲۸ مرداد۱۳۳۲ چندی مورد بی مهری دولت قرار گیرد. دهخدا در سال ۱۳۳۴ در تهران در گذشت و جنازه‌اش در ابن بابویه شهر ری مدفون گردید. بزرگ‌ترین شاهکار دهخدا کتاب لغت نامه وی‌است که از دستاوردهای بزرگ ادبی زبان فارسی بشمار می‌رود. علامه دهخدا در جوانی پس از بازگشت از چهار محال و بختیاری با عزمی راسخ به جستجو و یادداشت برداری لغات و اصطلاحات پرداخت و چهل سال این کار دشوار را ادامه داد. حاصل این کارمجموعه‌ای مشتمل بر مفصل ترین کتاب لغت زبان فارسی بود که اطلاعات زیادی درخصوص اسامی خاص تاریخی و جغرافیائی ارائه می دهد. اشعار زیبای دهخدا نیز حکایت از طبع روان وی دارد .

منابع : ۱- یا حقی، محمد جعفر: چون سبوی تشنه، تهران، انتشارات جامی، ۱۳۷۵ -۲- حاج سید جوادی، سید کمال: اثر آفرینان، (مجلد سوم)، تهران، انجمن آثار و مفاخرفرهنگی، ۱۳۷۸ -۳- مرسلوند، حسن: زندگینامه رجال و مشاهیر ا