خال های مادرزادی, همه بدخیم نیستند

خال ها یکی از انواع ضایعات پوستی به شمار می روند که بسیاری از افراد با مراجعه به پزشک و حتی گاهی اوقات با اقدامات ابتکاری و خود درمانی, سعی در از بین بردن آن دارند, ولی آیا خال را باید برداشت یا خیر و این که به چه خال هایی خطرناک و بی خطر اطلاق می شود, سوالاتی است که دکتر همایون مژدهی آذر, متخصص پوست و مو در گفتگو با جام جم به آن پاسخ می دهد

خال‌ها یکی از انواع ضایعات پوستی به شمار می‌روند که بسیاری از افراد با مراجعه به پزشک و حتی گاهی اوقات با اقدامات ابتکاری و خود درمانی، سعی در از بین بردن آن دارند، ولی آیا خال را باید برداشت یا خیر؟! و این که به چه خال‌هایی خطرناک و بی‌خطر اطلاق می‌شود، سوالاتی است که دکتر همایون مژدهی‌آذر، متخصص پوست و مو در گفتگو با جام‌جم به آن پاسخ می‌دهد.

به گفته این پزشک متخصص، خال‌ها ضایعات پوستی هستند که به رنگ‌های قهوه‌ای، خاکستری، سیاه و آبی دیده می‌شوند و به دو بخش مادرزادی و غیرمادرزادی تقسیم می‌شوند، اما باید مراقب بود که احتمال تبدیل خال‌های مادرزادی به ضایعات بدخیم در آینده وجود دارد.

دکتر مژدهی‌آذر با اشاره به این که این خال‌ها باید در اسرع وقت برداشته شوند، خاطرنشان می‌کند، خال‌های مادرزادی با قطر بالای ۲۰ سانتی‌متر، جزو خال‌هایی است که باید برای برداشت آن شتاب کرد.

وی همچنین اکثر خال‌هایی که پس از تولد به وجود می‌آیند را بی‌خطر خوانده و می‌افزاید: برجسته بودن و یا مسطح بودن خال مهم نیست؛ بلکه آنچه مهم است «قطر» آن است و همچنین هرچه خال برآمده‌تر باشد، عمق نفوذ سلول‌هایی که این خال را به وجود آورده‌اند، بیشتر است.

گاهی تصور افراد این است که هرچه خال تیره‌تر و سیاه‌تر باشد، احتمال خطرزایی آن بیشتر است، در صورتی که این فرضیه کاملا اشتباه است و گاهی شاهد خال‌هایی به رنگ گوشت هستیم که احتمال خطرزایی آن بیش از سایر خال‌هاست.

محققان به این نتیجه رسیده‌اند که معمولا خال‌ها از سنین ۴ الی ۵ سالگی در بدن به وجود می‌آیند و بر اثر تکثیر سلول‌های ملانوسیت که وظیفه آنها رنگسازی است، رنگی می‌شوند که گاهی این سلول‌ها به طور غیرمعمول تکثیر پیدا کرده و تا ۳۰ الی ۴۰ سالگی شاهد افزایش به وجود آمدن خال‌ها می‌شویم، ولی پس از این سنین، کمتر شاهد افزایش خال‌ها هستیم و در سنین بالاتر، رنگ خال‌ها به رنگ گوشت تغییر پیدا می‌کنند.

● خال‌های رنگی خطرناک‌

به گفته دکتر مژدهی آذر خال‌هایی که به یکباره تغییر رنگ می‌‌دهند و یا این که حاشیه آنها به طور ناگهانی دندانه دندانه شده و تقارنشان را از دست می‌دهند باید هر چه سریع‌تر از لحاظ بدخیمی مورد بررسی قرار بگیرند.

وی از خال‌های دردناک با ترشح خون و خال‌هایی که به یکباره موهایشان می‌ریزد، به عنوان ضایعات مشکوک یاد کرده و می‌افزاید: باید توجه داشت برداشتن «مو» از روی خال، باعث تحریک و التهاب جسم توده خال می‌شود و ممکن است پزشک را به اشتباه بیندازد.

تحقیقات نشان می‌دهد، برخلاف تصور عام، آلودگی هوا در به وجود آمدن خال‌ها، تاثیر چندانی ندارد ولی این که آفتاب نیز در پیدایش و بروز خال‌ها موثر هستند جای بحث و بررسی دارد.

دکتر مژدهی‌آذربا بیان این مطلب، اظهار می‌کند: سال‌ها پیش گفته می‌شد، نور آفتاب با افزایش تعداد خال‌ها مرتبط است ولی بعدها دیده شد که مناطق پوشیده بدن نیز از ظهور خال‌ها در امان نبوده و نیستند.ولی آنچه در ایجاد خال‌ها به اثبات رسیده است، نقش «وراثت» است.

وی با اشاره به این که ۶ تا ۷ درصد خال‌های مادرزادی احتمال بدخیمی دارند، می‌افزاید؛ معمولا خال‌ها نیاز به برداشتن ندارند مگر این که پزشک به موارد مشکوکی برخورد کند و یا این که شخص بخواهد از لحاظ زیبایی آن را بردارد.

● راه‌های درمان‌

راه‌های مختلفی برای درمان و از بین بردن خال‌ها پیش‌بینی شده است که در اکثر مواقع برداشت خال از طریق جراحی‌های کوچک، بهترین روش محسوب می‌شود.

دکتر مژدهی‌آذر با بیان این مطلب می‌گوید: در خال‌های عروقی، انتخاب اول لیزردرمانی و در خال‌های مادرزادی، (در صورت کوچک بودن ضایعه)‌ بهترین روش، جراحی است.وی در ادامه اظهار می‌کند: می‌توان بافت خال‌های کوچک را از طریق منجمد کردن، سوزاندن، لایه‌برداری و تراش پوست تخریب و درمان کرد.

همچنین این متخصص پوست و مو یکی از علل عود خال پس از برداشت را استفاده از روش‌‌های نامعمول لیزر ذکر کرده و می‌افزاید: گاهی با عملیات لیزر درمانی شاهد عود و برگشت خال در فواصل زمانی هستیم، پس بهتر است علاقه‌‌مندان به برداشتن خال بدانند که هر خالی را نمی‌توان با اشعه لیزر برداشت.

تحقیقات نشان می‌دهد هیچ روش تایید شده‌ای برای پیشگیری از بروز خال‌ها وجود ندارد، به گفته دکتر مژدهی آذر با تمام روش‌هایی که برای پیشگیری به کار می‌روند بیشتر برای جلوگیری از به وجود آمدن «لک‌ها» هستند چرا که نمی‌توان از خال‌ها به عنوان بیماری نام برد و همان‌طور که ممکن است عضوی از بدن دچار بیماری و نقصان شود، خال‌ها نیز ممکن است دچار مشکل و بیماری شوند که بهترین راه، تشخیص به‌موقع خال‌های خطرناک است.

● توصیه‌های بهداشتی‌

بیش از ۹۰ درصد سرطان‌های پوستی با تشخیص بهنگام پزشک متخصص قابل درمان هستند، ولی اگر در این حین زمان سپری شده و بیمار در مراجعه به پزشک تعلل کند، دیگر روش‌های جراحی و... برای درمان وی کارساز نخواهد بود و باید از روش‌های شیمی‌درمانی و سایر روش‌های با عارضه استفاده کرد.

دکتر مژدهی‌آذر با اشاره به این مطلب متذکر می‌شود: ملانوم (خال رنگی بدخیم) یکی از بداخلاق‌ترین انواع سرطان پوستی به شمار می‌آید که عواقب جبران‌ناپذیری را برای بیمار به‌همراه خواهد داشت.

وی در پایان می‌افزاید: بهتر است رسانه‌ها و جراید همان‌طور که در مورد واکسیناسیون به‌هنگام، اهمیت شیر مادر و... در جامعه اطلاع‌رسانی می‌کنند، با شناساندن ضایعات پوستی به هموطنان، قدری از مشکلات این‌چنینی بکاهند، چرا که هر خالی نیاز به برداشت ندارد و با شناخت مردم از این مهم، خیلی از اعمال جراحی، خود به خود حذف خواهند شد.