یک مهمانی به وسعت دنیا

وارد شدن به هر خانه ای آداب خاص خود را دارد هر ملتی آیین و سنتی برای مهمانداری و میزبانی دارد و وقتی شخصی می پذیرد که مهمان خانه ای شود, قبلا راجع به آداب و رسوم آن خانه سوال می کند و سعی می کند تا جایی که برایش مقدور است, آداب مهمانی را درست به جا آورد

وارد شدن به هر خانه‌ای آداب خاص خود را دارد. هر ملتی آیین و سنتی برای مهمانداری و میزبانی دارد و وقتی شخصی می‌پذیرد که مهمان خانه‌ای شود، قبلا راجع به آداب و رسوم آن خانه سوال می‌کند و سعی می‌کند تا جایی که برایش مقدور است، آداب مهمانی را درست به جا آورد.

حالا فرض کنید که این مهمانی به وسعت دنیا باشد و میزبانش به وسعت خدا! آداب این مهمانی چگونه باید باشد؟

آیا می‌توان بی‌قید وارد این مهمانی شد؟ آیا می‌توان دعوت میزبان را پذیرفت اما آداب مخصوص به مهمانی را به جا نیاورد؟ یا بخشی را به جا آورد و از بخش دیگر سرباز زد؟ می‌توان سایر مهمانان را نادیده گرفت و فقط به خود اندیشید؟ مهمانی خدا فقط این نیست که صبح تا شب سر سجاده بنشینیم و دعا و مناجات کنیم. مهمانی واقعی زمانی است که در بین خلق خدا هستیم. آن وقت است که معلوم می‌شود آیا واقعا ما آداب مهمانی را آنگونه که شایسته است به جا می‌آوریم یا نه؟

عبادت کردن زیباست. اما وقتی ادعای بندگی می‌کنیم. وقت آن است که امتحان شویم. وقت آن است که بین مردم برویم و خود را بیازماییم که آیا آنقدر که لازم است صبور هستیم یا نه؟ بخشنده هستیم یا نه؟

ستارالعیوب هستیم یا نه؟! و آن وقت است که معلوم می‌شود آداب این ماه را درست بجا می‌آوریم یا نه؟

پیامبر اکرم(صلی‌الله علیه و آله) می‌فرماید: هنگامی که شب اول ماه رمضان فرا می‌رسد، خداوند بزرگ همه گناهان امتم را می‌آمرزد چه گناهان پنهانی و چه آشکار را و برای شما دو هزار درجه بلند می‌کند و پنجاه شهر بنا می‌کند. روزه در آیین مبین اسلام به معنای آن است که انسان برای انجام فرمان خداوند عالم، از اذان صبح تا مغرب از انجام اموری که روزه را باطل می‌کند، خودداری نماید. در فرهنگ سایر مردمان جهان نیز روزه وجود دارد. روزه به معنای امساک و ترک برخی چیزها اعم از خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها و یا از هر عملی و سخنی ناپسند. این قضیه از لحاظ جسمی، روحی، معنوی، اخلاقی، اجتماعی، اقتصادی، روانی، بهداشتی و... فضایل فراوانی دارد که مورد تاکید همگان قرار گرفته است.

رمضان اسمی از اسمای الهی است و به معنای شدت گرما و تابش آفتاب بر رمل... معنا شده است.

انتخاب چنین واژه‌ای به راستی از لطافت خاصی برخوردار است. زیرا که رمضان ماه تحمل شدائد و عطش می‌باشد. خداوند تبارک و تعالی می‌فرماید: ای کسانی که ایمان آورده‌اید روزه بر شما واجب شد چنانکه برآنان که پیش از شما بوده‌اند واجب شده بود، باشد که پرهیزگار شوید. بنابراین فلسفه اصلی روزه‌داری تقویت روح تعبد و تکامل جسم و روح است. دانشمندان اسلامی و غیراسلامی در اینباره مقالات و کتاب‌های زیادی نوشته‌اند و درباره خواص بهداشتی و درمانی آن نیز مقالات متعددی ارائه کرده‌اند. به هرحال، نقش روزه داری در سلامت تن و تکامل روح انکارپذیر است.

بنابراین، پیامبر اکرم(صلی‌الله علیه و اله) می‌فرمایند:ماه رمضان در نزد خدا بهترین ماه‌ها و روزهایش بهترین روزها و شبهایش بهترین شب‌ها و ساعت‌هایش بهترین ساعت هاست. ماه مبارک رمضان، ماه دعوت به سوی مهمانی خداست. باید روی آن دقت کرد انگیزه این مهمانی‌ها چیست؟ در آنها چه کسی دعوت می‌کند؟ میزبان چه کسی است؟ میزبان او به هیچ وجه با میزبان‌های دیگر قابل مقایسه نیست؛ میزبانی کریم، رحیم، غفار، جواد و... است. مهمان این ماه، ناتوان، محتاج و کسی که نه مالک حیات و نه مالک ممات است.

مامورین دعوت در این ماه، پیامبران که سرآمد آنها پیامبر عظیم‌الشان اسلام است. در این مهمانی باید آدمی قدرت خود را بداند که چه لیاقتی پیدا کرده که پروردگار جهانیان، ملک الملوک، او را به چنین مهیمانی دعوت کرده است. بنابراین بدبخت کسی است که از این دعوت سرپیچی کرده و از چنین سفری احسانی که هر نعمتی را در بردارد، محروم ماند. با روزه، اطمینان و آسایش به انسان هدیه داده می‌شود، زیرا انسان درک می‌کند که با روزه‌داری با خدای جهان و آفریننده خود ارتباط برقرار کرده است.

انسان در میهمانی‌های معمولی، آداب رفتن به میهمانی را مراعات می‌نماید؛ نخست حمام رفته، لباسی فاخر می‌پوشد، عطر می‌زند، سعی و کوشش می‌کند عمل زشتی از او صادر نشود، آبروی خود را بیش از پیش نگهداری می‌نماید در میهمانی خدایی نیز بایداین امور را مراعات کند- البته به مراتب بیش از میهمانی‌های معمولی- باید روح را از کثافات و آلودگی‌های معنوی و معصیت و نافرمانی‌ها پاک سازد، روان خویش را صیقل دهد، آن را از صفات زشت و ناپسند دور کند، ریشه حب دنیا را از بیخ دل بر کند و حوض دل را از آب‌های متعفن، اخلاق زشت و کردار ناپسند خالی نماید.

قبل از ورود به ماه مهمانی و میهمانخانه خدا، خود را دقیقا حسابرسی کند و رفتار و کردار خویش را بسنجد و بداند این مهمانی معمولی نیست، میزبانش متفاوت، آدابش غیرمتعارف و رسوماتش غیرمرسوم می‌باشد. این ماه را با طهارت ظاهری و باطنی بپذیرد، با غسل، دعا، نماز، تلاوت قرآن، ذکر، صلوات همراه سازد و تصمیم بگیرد که در این میهمانی جز رضایت حق، عملی صورت ندهد و هدفی نداشته باشد.

مهمانی خدا در این ماه مبارک، پذیرایی روحی و معنوی است، مهمانی است که در آن عطاها و بخشش‌ها، گذشت از تقصیرات، رسیدن به درجات عالیه، رسیدن به بزرگترین مقام و به بالاترین جایگاه انسانیت، از برکات این ماه مبارک و از احسان‌های این میزبان بزرگ و از فواید این مهمانی پرارزش استجابت دعاست.

برای هر چیزی باب و دریست و در عبادت روزه است و کمتر عبادتی است که دارای شرایط خاصی باشد که در حین ثواب عبادت و طاعت برای شخص ثبت گردد. روزه عبادتی نسبتا شاق و مشکل است که باید بنده خدا به این عبادت مهم تن در دهد که تا از این باب و دروازه وارد به عبادت دیگر شود. بنابراین روزه دروازه عبادات است، به معنای اینکه خودسازی و مقاومت در انجام عبادات را از روزه باید شروع نمود. بنیان و اساس اسلام بر پنج چیز استوار گشته یکی از آنها روزه می‌باشد. از آنجا که روزه، دانشگاه اخلاق و تزکیه نفس و وسیله خودسازی است، لذا روزه‌دار باید در این دانشگاه از کلیه آداب و برنامه‌های تربیتی برخوردار و در حقیقت خود باید یک معلم اخلاق بوده و بر اعضا و جوارح خویش تسلط کامل داشته باشد.

نویسنده : سمیرا مقصودی