چین؛ دشمن یا شریک‌

در حالی که بحران مالی در حال تشدید و گسترش است اذهان رهبران غرب دارد متوجه شرق می‌شود. کاریکاتوری در استرالیا شخصیتی را نشان می‌دهد که می‌گوید کاپیتالیست‌های غربی به سوسیالیست‌های …

در حالی که بحران مالی در حال تشدید و گسترش است اذهان رهبران غرب دارد متوجه شرق می‌شود. کاریکاتوری در استرالیا شخصیتی را نشان می‌دهد که می‌گوید کاپیتالیست‌های غربی به سوسیالیست‌های شرقی نگاه می‌کنند تا آنان را نجات دهند.

از نظر کوین راد، نخست‌وزیر استرالیا این یک شوخی نیست. او در مصاحبه با رادیو استرالیا گفت، رشد مداوم اقتصاد چین برای خروج استرالیا از بحران مالی کنونی بی‌نهایت مفید خواهد بود.

براساس پیش‌بینی اقتصادی صندوق بین‌المللی پول که هفته گذشته منتشر شد، بیشتر کشورهای غربی سال آینده دچار رکود خواهند بود در حالی که اقتصاد چین با ۹ درصد به رشد خود ادامه خواهد داد.

راد بر این باور است که این خبری خوش برای استرالیا است. تقاضای چین برای سنگ آهن، زغال‌سنگ و مواد اولیه دیگر در سال‌های اخیر عامل رشد اقتصاد استرالیا بوده است. در حال حاضر چین بزرگترین شریک تجاری استرالیا است.

اعلام کاهش نرخ‌های بهره در هفته گذشته به وسیله چین بخشی از تلاش هماهنگ شده با بانک‌های مرکزی دنیا بود. بیشتر مفسران رسانه‌ها این اقدام را نه به عنوان گامی ضروری برای محافظت از نظام مالی چین، بلکه به منزله علامتی برای نشان دادن تمایل چین برای به عهده گرفتن مسوولیت‌های بیشتر در صحنه بین‌المللی تعبیر کردند.

برای چین بدیهی است که از نظر اقتصادی، سیاسی و دیپلماتیک در موضعی مناسب در رابطه با استرالیا، آمریکا و اروپا قرار دارد.

هوجین تائو رئیس جمهوری چین در مکالمه‌ای تلفنی به جورج بوش رئیس‌جمهوری آمریکا گفت که موفقیت برنامه نجات آمریکا برای چین نیز خوب خواهد بود. با این حال حتی اگر برنامه دولت بوش به سرعت موثر واقع نشود یا بحران مالی گسترش یابد، باز هم چین خیالش نسبتا راحت است زیرا نظام مالی آن تا حد زیادی منزوی از بقیه جهان است و اقتصاد آن مدام در حال گسترش است.

کاهش شدید در قیمت مواد اولیه نیز به این معنا است که فشارهای تورمی تا حدی کاهش خواهد یافت. خلاصه این که بحران مالی جهانی برای چین بیشتر فرصت است تا دشواری و گرفتاری.

از نظر رابطه چین با استرالیا، این امر نه فقط به این معنا است که چین قدرت چانه‌زنی بیشتری درباره قیمت مواد خام دارد، بلکه این احتمال را افزایش می‌دهد که استرالیا به شرکت‌های چینی بیشتری اجازه خواهد داد در صنعت مواد اولیه آن سرمایه‌گذاری کنند.

از نظر سیاسی این امر به مفهوم آن است که چون جلب همکاری چین مهم است استرالیا مجبور خواهد بود توجه بیشتری به موضع چین درباره تایوان و سایر مسائل آسیا اقیانوس آرام مبذول کند.

از دیدگاه آمریکا، کمک چین برای خروج از بحران کنونی لازم است. برای کنار آمدن با بحران اقتصادی و بیکاری فراوان، آمریکا مجبور خواهد بود به صادرات خود به چین بیفزاید. یک راه انجام این کار کم کردن از محدودیت‌های نامعقول صادرات آمریکا به چین است.

بخشی از کسری کنونی موازنه تجاری نتیجه ذهنیت پس از جنگ سرد آمریکا است. اگر آمریکا می‌توانست خود را از شر بعضی از سیاست‌های منسوخ خود در زمینه مهار چین خلاص کند، و اجازه فروش بعضی از فناوری‌ها و تجهیزات پیشرفته به چین را بدهد، کسری موازنه تجاری می‌تواند به راحتی به مازاد موازنه تجاری تبدیل شود.

متاسفانه سیاستگذاران آمریکایی ذهنیتی مشابه همتایان آمریکایی خود دارند. آنان با برخورداری از واردات ارزان چین از کسری موازنه تجاری شکایت می‌کنند در حالی که در همان حال محدودیت‌هایی درباره صادرات به چین تحمیل می‌کنند.

دولت کارگری انگلیس مایل به فروش کالاهایی که آنها را کالاهایی حساس می‌داند، به چین نیست. فهرستی از وزارت بازرگانی چین نشان می‌دهد چین می‌خواهد در زمینه صنعت هوانوردی، وسایل و تجهیزات برقی و کالاهای دیگر از انگلیس وارد کند اما نمی‌تواند.

آنچه که رهبران غرب باید مشاهده کنند این است که در طولانی‌مدت چین به جای رقیب بالقوه یا حتی دشمن یک شریک خواهد بود. کوین راد متوجه این موضوع شده، گوردون براون چطور؟

نویسنده: لونینگ

مترجم: علی ایثاری کسمایی‌

منبع: گاردین