دیابتی‌ها و روزه

طبق آموزه‌های دینی ما بیماری از روزه‌داری معاف است که روزه گرفتن برای او ضرر داشته باشد و اگر روزه‌داری برای فردی ضرر داشته باشد، روزه‌ گرفتن برای او حرام می‌شود؛ یعنی نباید …

طبق آموزه‌های دینی ما بیماری از روزه‌داری معاف است که روزه گرفتن برای او ضرر داشته باشد و اگر روزه‌داری برای فردی ضرر داشته باشد، روزه‌ گرفتن برای او حرام می‌شود؛ یعنی نباید روزه‌ بگیرد، نه اینکه به دلخواه می‌تواند یا نمی‌تواند.پس بیایید مشخص کنیم روزه برای چه گروهی از دیابتی‌ها ضرر دارد وبرای چه گروهی از دیابتی‌ها ضرر ندارد. بیماران دیابتی که روزه برای آنها ضرر ندارد، ۴دسته‌اند:

۱) بیماران دیابتی نوع ۲ که دیابت آنها با رژیم تحت کنترل است.

۲) بیمارانی که تحت درمان با داروهای خوراکی‌‌اندو قندخون‌شان به این شیوه تحت کنترل است.

۳) بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ که عوارض چشمی، کلیوی، قلبی و عروقی و عصبی در آنها ایجاد نشده.

۴) بیماران دیابتی که دچار یک بیماری حاد نشده‌اند. یعنی اگر یک بیمار دیابتی مبتلا به یک بیماری حاد شد، در دوران ابتلا به آن بیماری حاد، نباید روزه بگیرد تا نوسان قندخون نداشته باشد.

۴ گروه یاد شده به شرط آنکه توسط متخصصان غدد و تغذیه آموزش‌های لازم را ببینند، می‌توانند روزه بگیرند. توصیه می‌شود این بیماران طی ماه رمضان، قند خون خود را کنترل کنند؛ یعنی قبل و بعد از سحر و قبل و بعد از افطار، قندخون خود را اندازه بگیرند و اگر قندخون در محدوده قابل قبول (بین ۷۰ تا ۱۸۰) باشد، مشکلی وجود ندارد. هر فردی در این گروه‌ها اگر در طول روزدچار حالت افت قندخون شد باید سریعا قندخون خود را بررسی کند و اگر میزان قندخون کمتر از ۶۰ بود یا قندخون در ساعت‌های اولیه روز زیر ۷۰ بود باید روزه‌اش را بشکند. همچنین اگر قندخون به بالاتر از ۲۵۰ هم رسید (به علت ایجاد کم‌آبی وبه دلیل دفع ادرار زیاد) باید روزه‌اش را بشکند. اما در میان دیابتی‌ها کدام بیماران نباید روزه بگیرند؟ بیماران سالمندی که به تنهایی زندگی می‌کنند و از داروهای محرک ترشح انسولین استفاده می‌کنند به دلیل احتمال افت قندخون نباید روزه بگیرند. گروهی از بیماران، مثل افراد مبتلا به دیابت نوع۱، خانم‌های باردار مبتلا به دیابت (چه قبل از بارداری، چه طی دوره بارداری)، افرادی که دچار نوسان قند هستند، بیمارانی که حملات مکرر افت قندخون پیدا می‌کنند، بیمارانی که از علایم افت قندخون خود آگاهی ندارند (یعنی علایم افت قندخون مثل لرزش دست‌ها، تپش قلب، عرق سرد و احساس گرسنگی در‌ آنها ایجاد نمی‌شود و ناگهان دچار علایم مغزی افت قندخون مثل کاهش سطح هوشیاری، تشنج، رفتارهای تهاجمی می‌شوند)، بیمارانی که همیشه قندشان بالاتر از ۲۵۰ است، بیمارانی که در ۲، ۳ماه گذشته به علت بالا بودن قندخون یا کمای دیابتی در بیمارستان بستری بوده‌اند و بیمارانی که دچار عوارض مزمن دیابت به صورت پیشرفته در چشم و کلیه یا قلب و عروق شده‌اند.

دکتر محسن خوش‌نیت

فوق‌تخصص غدد و متابولیسم

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران