۳ اصطلاح برای درک عکس دیجیتال

مگابایت, مگاپیکسل, نقطه در اینچ این عبارت ها در مورد عکس های دیجیتالی زیاد استفاده می شوند و تا حدودی هم شبیه یکدیگر هستند اما کاربرد هر کدام از آن ها متفاوت است

برای درک ویژگی‌های عکس دیجیتال باید با این سه اصطلاح آشنا شوید.

● مگاپیکسل

مگاپیسکل به شما می‌گوید یک تصویر چقدر بزرگ است. عکس‌های دیجیتال از نقطه‌های کوچکی به نام پیکسل تشکیل شده‌اند و هر کدام از این پیکسل‌ها می‌توانند رنگ و نور مختلفی داشته باشد. از کنار هم قرار گرفتن این پیکسل‌ها یک تصویر ساخته می‌شود و زمانی که می‌گوییم یک دوربین از نوع ۱۰ مگاپیکسلی است یعنی می‌تواند عکس‌هایی با ۱۰ مگاپیکسل تصویربرداری کند. به این ترتیب عکس خروجی این دوربین دارای ۱۰ میلیون نقطه کوچک خواهد بود. به عنوان مثال دوربین کنون مدل ایکسوز ۱۱۰۰ از نوع ۱۲ مگاپیکسلی است. عکسی که این دوربین در حداکثر اندازه ممکن می‌تواند بگیرد دارای چهار هزار ردیف عمودی و سه‌ هزار ردیف افقی از پیکسل‌هاست و با ضرب این اعداد به رقم ۱۲ میلیون پیکسل خواهیم رسید که در دنیای دیجیتال، پیشوند مگا را برای این مقدار به کار می‌بریم. به همین ترتیب می‌توان گفت عکسی که اندازه آن ۳۸۴۲ در ۲۵۹۲ پیکسل است هشت میلیون پیکسل دارد و دوربینی که در بزرگ‌ترین تنظیمات اندازه، این ابعاد را تصویربرداری می‌کند از نوع هشت مگاپیکسلی است. البته می‌توانید دوربین را در اندازه‌های کوچک‌تر هم تنظیم کنید تا تعداد ستون‌ها و ردیف‌های عکس کمتر شود و یک دوربین هشت مگاپیکسلی می‌تواند تصویری با ابعاد شش مگاپیکسل هم بگیرد. اعدادی که برای نمایش طول و عرض تصویر به کار می‌روند اصطلاحا وضوح، دقت یا resolution نام دارند.

هر چقدر یک تصویر مگاپیکسل بالاتری داشته باشد به این معنی است که از تعداد ستون‌ها و ردیف‌های بیشتری در آن استفاده شده است. بنابراین زمانی که می‌خواهیم خروجی تصویر را در ابعادی بزرگ نمایش دهیم این ویژگی کمک می‌کند تا سطح جزییات همچنان حفظ شوند. این سطح جزییات برای خروجی تصویر با عبارت نقطه در اینچ در ارتباط هستند.

● مگابایت

تعداد پیکسل‌های یک عکس نمی‌تواند حجم آن را مشخص کند. گاهی اوقات یک عکس از دوربین ۱۲ مگاپیکسلی دارای یک مگابایت حجم است و گاهی این عکس‌ها چهار مگابایتی هستند. مگابایت عنوانی است که برای نمایش حجم یک فایل عکس استفاده می‌شود و مشخص می‌کند چه مقدار از حافظه دوربین شما برای یک تصویر اختصاص یافته است. مگابایت و مگاپیکسل ارتباطی با یکدیگر ندارند اما هر کدام از آن‌ها به نوعی کیفیت عکس را مشخص می‌کنند. زیرا هر چقدر جزییات بیشتری در یک تصویر به کار رفته باشد کیفیت بهتر و حجم بیشتری خواهد داشت. البته حجم تصویر به عوامل متعددی وابسته است، به عنوان مثال اینکه فرمت عکس JPEG باشد یا RAW و اینکه چه نوع فشرده‌سازی‌ای روی آن اعمال شده باشد در حجم عکس تاثیر دارد. سطح فشرده‌سازی را در تنظیمات دوربین با گزینه‌هایی که نشان‌دهنده کیفیت هستند پیدا خواهید کرد. مثلا عبارت Super Fine که برای بهترین کیفیت به کار می‌رود دارای کمترین سطح فشرده‌سازی است. اگر تمام شرایط یکسان در نظر گرفته شوند هر چقدر مگاپیکسل بیشتر باشد حجم تصـویر نهـایی نیـز به هـمان مـقدار بیشتر خواهد بود.

مگابایت نوع واحد ذخیره‌سازی اطلاعات است. در رایانه‌ها اطلاعات در بیت‌ها قرار می‌گیرند و تمام داده‌های کامپیوتری بر اساس واحدی به نام بیت قابل اندازه‌گیری هستند. هر هشت بیت را یک بایت می‌گوییم و زمانی که از ۱۰۲۴ بایت صحبت می‌کنیم برای آن از واحد کیلو استفاده می‌شود. این تعداد بایت معادل یک کیلوبایت است. هر ۱۰۲۴ کیلوبایت یک مگابیت نامیده می‌شود.

● نقطه در اینچ

عبارت نقطه در اینچ یا DPI ارتباطی به دوربین ندارد و بیشتر برای نمایش عکس به کار می‌رود. به عنوان مثال زمانی که عکس را به صورت تمام‌صفحه در یک مانیتور ۱۵ اینچ نمایش می‌دهیم تعداد ثابتی پیکسل در یک اینچ مربع قرار می‌گیرند، حالا اگر این تصویر را به همان صورت تمام‌صفحه در یک مانیتور ۲۴ اینچ نمایش دهیم چون طول و عرض صفحه‌نمایش بزرگ‌تر شده اما اندازه تصویر قبلی ثابت مانده است تعداد پیکسل‌هایی که در یک اینچ مربع قرار دارند کمتر می‌شوند. عبارت نقطه در اینچ به همین مساله اشاره می‌کند که یک تصویر در ابعاد ثابت دارای چند نقطه در یک اینچ مربع است. با این توضیح DPI کیفیت عکس را مشخص نمی‌کند و فاقد کاربرد است. اما این ویژگی برای نمایش عکس کاملا کلیدی است. اینکه یک تصویر را چاپ کنیم یا در یک مانیتور نمایش دهیم معمولا فارغ از ابعاد اصلی عکس انجام می‌شود و به اندازه چاپ یا صفحه‌نمایش وابسته است، پس با این عبارت می‌توانیم تعداد جزییاتی را که در یک پیکسل قرار دارند بسنجیم. به عنوان مثال زمانی که تصویر را در نرم‌افزار فتوشاپ باز می‌کنیم می‌توانیم ابعاد عکس و تعداد پیکسل‌های آن را تغییر دهیم اما زمانی که ابعاد تصویر را کوچک می‌کنیم می‌توان همچنان تعداد پیکسل‌ها را ثابت نگه داشت تا کیفیت تصویر کاهش پیدا نکند. البته در این وضعیت اندازه پیکسل‌ها کوچک‌تر خواهند شد تا سطح جزییات در همان اندازه قبلی باقی بماند. این عبارت را تقریبا در تمام محصولاتی که به نوعی با نمایش عکس در ارتباط هستند مشاهده می‌کنید. مثلا مانیتور، پرینتر، اسکنر و پروژکتورها دارای تنظیماتی هستند که تصاویر را بر اساس آن‌ها تغییر می‌دهند تا خروجی نهایی دارای سطح مطلوبی باشد. بدیهی است هر چقدر میزان جزییات در یک اینچ بیشتر باشد تصویر دارای کیفیت بهتری است اما گاهی این پیکسل‌ها به قدری کوچک می‌شوند که دیگر برای چشم قابل تشخیص نیستند.

بابک نقاش