بیت تورنت به زبان ساده

«بیت تورنت» یا «بیت تارنت» تلفظ تحت الفظی كلمه ی BitTorrent است كه از دو كلمه ی Bit كه همان بیت است و Torrent به معنی رگبار و سیلاب ساخته شده است

«بیت‌تورنت» یا «بیت‌تارنت» تلفظ تحت‌الفظی كلمه‌ی BitTorrent است كه از دو كلمه‌ی Bit ؛كه همان بیت است و Torrent ؛ به معنی رگبار و سیلاب ساخته شده است.

اما بیت‌تورنت چیست و به چه دردی می‌خورد؟ بیت‌تورنت در واقع نام یك پروتكل تشریك یا به اشتراك‌گذاری فایل‌هاست كه بر طبق موازین آن می‌توان این فایل‌ها را در بین تمام اعضای یك شبكه‌ی منزل به منزل توزیع نمود. (شبكه‌ی منزل به منزل تنها شبكه‌ای است كه اختلاف طبقاتی در آن وجود ندارد و صلاحیت و اعتبار هر عضو آن به اندازه‌ی سایر اعضا و همسایگان او در شبكه است. كلیه‏ی اعضای این شبكه در یك تراز قرار می‌گیرند و شانه به شانه‌ی هم در داد و ستد فایل‌ها مشاركت می‌نمایند.)

شبكه‌ی منزل به منزل تنها شبكه‌ای است كه اختلاف طبقاتی در آن وجود ندارد و صلاحیت و اعتبار هر عضو آن به اندازه‌ی سایر اعضا و همسایگان او در شبكه است. كلیه‏ی اعضای این شبكه در یك تراز قرار می‌گیرند و پهلو به پهلوی هم در داد و ستد فایل‌ها مشاركت می‌نمایند.

مفهوم بیت‌تورنت به وسیله‌ی برنامه‌نویسی به نام «برام‌كوهن» اختراع گردید. این آدم نابغه ، بیت‌تورنت را به این دلیل طراحی كرد تا حجم عظیمی از داده‌ها را بدون آن‌كه منابع عرضِ باند و توان میزبان‌ها را مصروف خود نمایند، در سطحی وسیع و در حجمی انبوه، توزیع نموده و در اختیار همه قرار دهد. به همین خاطر، در حال حاضر ترافیك مبتنی بر بیت‌تورنت تقریباً ۳۵ درصد كل ترافیك اینترنت را به خود مشغول كرده است.

نرم‌افزار اصلی بیت‌تورنت به زبان «پیتون» نوشته شد و از آن‌جا كه صورت برنامه‌ی آن تحت گواهینامه‌ی منابع آزاد بیت‌تورنت منتشر گردید، خیلی‌ها بخت خود را در نوشتن نرم‌افزارهای مشابه‌اش آزمودند. به همین جهت در حال حاضر، تعداد زیادی برنامه‌‌های متولی بیت‌تورنت وجود دارد كه به زبان‌های مختلفی نوشته شده‌اند و روی طیف زیادی از سیستم‌های عامل به اجرا در می‌آیند.

▪ نتیجه‌ای كه از این چند جمله گرفته‌می‌شود از این قرار است:

بیت‌تورنت یك نوع شبكه‌ی اشتراكی است كه برای دانلود‌كردن فایل‌های قطور چند‌صد مگابایتی و حتا چند گیگا‌بایتی جان می‌دهد!

● بیت‌تورنت چطور كار می‌كند...

بیت‌تورنت به میزانی باور‌نكردنی، فشار وارد بر میزبان‌ها را تقلیل می‌دهد، زیرا كاربران در عمل فایل‌ها را از روی كامپیوترهای یك دیگر دانلود می‌كنند و نه از روی یك كامپیوتر مركزی واحد. در این روش، كامپیوتر مركزی (كه به آن «بذر‌افشان» می‌گویند)، فقط یك نسخه از یك فایل را (كه به آن «بذر» می‌گویند) برای تمام متقاضیان یا اعضای شبكه ارسال می‌كند، آن‌هم به این ترتیب كه ابتدا آن را مانند یك جورچین به تعدادی بُرش یا قطعات كوچك‌تر تقسیم كرده و سپس هركدام از این قطعات، به تنهایی از جانبِ یك عضو به طرف عضو دیگر فرستاده می‌شوند.

در نتیجه هر عضوی قطعات مورد نیازش را- كه برای تكمیل جورچینِ فایل اصلی لازم دارد- از اعضای دیگر می‌گیرد.

همان‌طور كه گفته شد، بر طبق موازین بیت‌تورنت، ابتدا فایل اصلی یا به اصطلاح «بذر» به برش‌هایی كوچك‌ تقسیم می‌گردد كه معمولاً قطر هركدام از آن‌ها به یك‌چهارم مگابایت (یعنی ۲۵۶ كیلوبایت) می‌رسند. منتها هر‌قدر فایل مورد‌ نظر بزرگ‌تر باشد، اندازه‌ی هر بُرش یا هر قطعه‌ی آن نیز به همان نسبت بزرگ‌تر می‌شود؛ برای مثال یك فایل ۳۷/۴ گیگابایتی دارای برش‌هایی به اندازه‌ی ۴ مگابایت (۴۰۹۶ كیلوبایت) خواهد بود.

به این ترتیب، بیت‌تورنت را می‌توان یك نوع جورچین اینترنتی به حساب آورد، چرا كه یك فایل بسیار قطور به تعداد زیادی قطعه‌ی كوچك تقسیم می‌شود و سپس تمام این قطعات در بین یك سری از اعضا تقسیم می‌شود، طوری كه هر عضو فقط صاحب تعدادی از این قطعات می‌شود. از آن به بعد، خودِ اعضا با هم طرف می‌شوند و هر كدام از آن‌ها قطعاتی را كه ندارند از اعضایی كه آن قطعه‌ها را ندارند، می‌گیرند.

وقتی، هر عضوِ شبكه صاحب تمام قطعات فایل مورد نظر گردید، درست كردنِ جورچین را تمام خواهد كرد و یك فایل درُسته به دست خواهد آورد.

در این روش، هیچ عضوی نمی‌تواند فقط دریافت كند، و یا فقط ارسال نماید. در حقیقت، صلاحیت هر عضو شبكه، مشروط به ارسال كردن (دادن یا به اصطلاح آپلود) و دریافت كردن (ستاندن یا به اصطلاح دانلود) در آنِ واحد است.

برای آن‌كه بهتر متوجه این تفاوت شوید، آن را با روش معمول میزبان-متقاضی (كه نوعی شبكه‌ی ارباب-رعیتی است) مقایسه می‌كنیم كه در حال حاضر، متداول‌ترین روش داد و ستد و نقل و انتقال فایل‌ها در اینترنت است.

در مدل میزبان- متقاضی یك میزبان مركزی (ارباب) وجود دارد كه كل فایل را برای هر یك از متقاضیان آن (رعیت‌ها) ارسال می‌كند ( این همان مدلی است كه آیین‌نامه‌های HTTP و FTP بر طبق آن تدوین شده‌اند). در این روش، متقاضیان فقط با میزبان صحبت می‌كنند، و هیچ وقت با هم دیگر طرف نمی‌شوند.

مهم‌ترین حسن این روش آن است كه اولاً ترتیب دادنِ آن خیلی ساده است، و ثانیاً فایل‌ها معمولاً همیشه در دست‌رس قرار دارند؛ البته به شرط آن‌كه میزبانی كه خود را وقف این كار كرده است، همیشه روشن باشد و همیشه هم متصل به اینترنت بماند.

منتها این مدل یك مشكل عمده نیز دارد كه به فایل‌هایی مربوط می‌شود كه یا خیلی حجیم هستند و یا خیلی پر طرفدار، و یا هردو. در حقیقت، برای توزیع چنین فایلی و ارسال آن برای هر یك از متقاضیان، مقدار بسیار زیادی از پهنای باند و منابع میزبان صرف می‌شود. شاید بارها با این مشكل برخورد كرده باشید كه وقتی خواسته‌اید فایلی را دانلود كنید، به علت زیادی تعداد متقاضیان، مدت زیادی در صف به انتظار ایستاده‌اید.

از طرف دیگر، بسیاری از میزبان‌های HTTP (مبتنی بر شبكه‌ی ارباب-رعیتی) برای چندین ساعت از كار می‌افتند، در حالی كه بسیاری از تورنت‌ها تا چند روز باقی می‌مانند تا یك دانلود چند روزه نیز به اتمام رسد؛ چیزی كه معمولاً برای فایل‌های خیلی قطور لازم است.

به همین دلیل است كه بیت‌تورنت به صورت پروتكل مناسبی برای كاربران اینترنت پرسرعت درآمده‌ است، و كم‌تر به درد اینترنت تلفنی می‌خورد زیرا قطع و وصل‌های متعددی در این روش اتصال رخ می‌دهند كه موجب اختلال می‌گردد. .

در مقایسه با شبكه‌ی ارباب‌رعیتی (میزبان- متقاضی)، هرچند بیت‌تورنت نیز پروتكلی است كه برای رد و بدل كردن فایل‌ها طراحی شده است، ولی ذاتاً یك ماهیت غیر طبقاتی و مبتنی بر یك سطح دارد، به این معنی كه خود كاربران مستقیماً به كامپیوتر یك‌دیگر وصل می‌شوند تا بخش‌هایی از فایل را برای هم ارسال كرده و یا دریافت كنند. در این روش، افراد متقاضی، بخش‌هایی را كه از یك فایل خاص دارند، برای دیگران ارسال می‌كنند، و بخش‌هایی از همان فایل را كه ندارند از دیگران دریافت می‌نمایند.

در تشكیلات بیت‌تورنت، یك كامپیوتر مركزی به نام «ردیاب» وجود دارد كه نقشِ هماهنگ كننده‌ی‌ عملیات را برای تمام چنین منزل‌هایی بازی می‌كند. ردیاب فقط اتصالات را زیر نظر می‌گیرد، و اصلاً هیچ اطلاعی از مندرجات فایل‌هایی كه در حال رد و بدل شدن هستند، ندارد. در نتیجه تعداد بسیار زیادی از كاربران می‌توانند با اشغال عرض نسبتاً كمی از باند ردیاب، به عضویت این شبكه ‌درآیند.

فلسفه‌ی كلید‌ی بیت‌تورنت در این است كه كاربران موظف هستند در همان زمانی كه مشغول دانلود كردن‌اند (دریافت به داخل)، آپلود هم بكنند (ارسال به بیرون). در این صورت، از پهنای باند شبكه تا حد امكان، استفاده‌ی بهینه می‌شود.

---