چرا پنیرپیتزا کش می‌آید؟

پنیر انواع بسیاری دارد؛ به طوری که در فرانسه حدود ۳۰۰ نوع آن تولید می‌شود اما در ایران تنها ۵ تا ۶ نوع پنیر قابل دسترسی است. پنیرها بسته به روش تولید، خواص گوناگون و مزه‌های مختلفی …

پنیر انواع بسیاری دارد؛ به طوری که در فرانسه حدود ۳۰۰ نوع آن تولید می‌شود اما در ایران تنها ۵ تا ۶ نوع پنیر قابل دسترسی است. پنیرها بسته به روش تولید، خواص گوناگون و مزه‌های مختلفی پیدا می‌کنند و از نظر ارزش تغذیه‌ای کمی با هم فرق دارند که البته اختلاف آنها خیلی زیاد هم نیست.

برخی پنیرها با مایه پنیر تهیه می‌شوند که اصطلاحا آنزیمی به نام رنت یا رنین به آن می‌زنند؛ در حالی که پنیرهایی مانند پنیر پیتزا بدون مایه پنیر یا آنزیم تولید می‌شوند و در واقع، با اسید، شیر را منعقد می‌کنند. البته شیر را به روش‌های گوناگونی منعقد می‌کنند که یکی از این روش‌ها استفاده از اسیدهای مختلفی از جمله اسیدسیتریک یا اسید استیک است. پنیر پیتزا، پنیری است که هم لخته آن را می‌توان با اسید درست کرد و هم بعد از لخته شدن شیر، لخته‌ها را داخل آب پنیر ایجاد شده کمی حرارت می‌دهند و اصطلاحا می‌پزند. بعد لخته‌ها را از آب جدا کرده و پرس می‌کنند و آبشان را گرفته و سفت می‌کنند. این کار باعث می‌شود بافت پنیر کمی کش‌دار و لاستیک‌مانند شود. سپس با حرارت دادن این حالت کش آمدن بیشتر نمایان می‌شود. البته اینکه یک پنیر پیتزا خوب کش بیاید یا نه، ارتباط مستقیمی به روش تولید درست و مدت زمان پخت لخته‌ها دارد. اگر توانایی کارخانه تولیدکننده بالا باشد و روش تولید را به خوبی انجام دهد، کیفیت پنیر بالا رفته و در اصطلاح بیشتر کش می‌آید.

در ضمن یادتان باشد که پنیر پیتزا برخلاف پنیرهایی که با مایه پنیر تهیه می‌شوند، نیازی به رسیدن ندارد. برخی پنیرها را بعد از تهیه در یخچال نگه می‌دارند تا برسند و همین رسیدن سبب تغییر مزه آنها می‌شود. به علاوه، پنیر پیتزا در مقایسه با پنیرهای معمولی به همان میزان پروتئین دارد چون وقتی شیر لخته می‌شود، بیشتر پروتئین در لخته باقی می‌ماند. آنچه در آب پنیر می‌رود بیشتر املاح، قند و مقدار کمی پروتئین است و می‌توان گفت میزان پروتئین پنیر پیتزا با پنیر صبحانه برابری می‌کند. اما چربی پنیر پیتزا با پنیر صبحانه کمی متفاوت است و مقدار آن بستگی به نوع شیری دارد که در تهیه آن مورد استفاده قرار گرفته است. البته به برخی پنیرها بعدا چربی اضافه می‌شود مثل پنیرهای خامه‌ای که وقتی لخته تشکیل شده و آب پنیر جدا شد به لخته، خامه یا کره اضافه می‌کنند و بعد آن را قالب‌گیری کرده و نهایتا پنیر خامه‌ای یا پنیرهای پرچرب تولید می‌شوند. بنابراین میزان چربی پنیر پیتزا یا هر پنیر معمولی دیگری به نوع شیر و چربی اضافه شده در مراحل بعدی آن بستگی دارد.

قاعدتا روی بسته‌بندی همه مواد غذایی باید خصوصیات کامل از جمله میزان چربی، پروتئین، نمک و کالری درج شده باشد ولی متاسفانه در ایران این موضوع خیلی جدی گرفته نمی‌شود. در رابطه با کلسیم نیز باید گفت پنیر پیتزا هم مانند سایر لبنیات یکی از منابع خوب تامین کلسیم به حساب می‌آید ولی چون نمک و چربی آن زیاد است بنابراین در مقایسه با یک لیوان شیر کم‌چرب به صرفه نیست تا کلسیم مورد نیاز روزانه‌مان را با خوردن این نوع پنیر تامین کنیم.

دکتر محمدحسین عزیزی

متخصص صنایع غذایی

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی