آغاز ریاست دوره ای انگلستان بر اتحادیه اروپا

ریاست دوره ای انگلستان بر اتحادیه اروپا از دیروز جمعه آغاز شد و به مدت شش ماه ادامه خواهد داشت تا به حال سابقه نداشته كه انگلستان در چنین شرایط ایده آلی این قدرت را در دست بگیرد

انگلستان هم اكنون یك اتحادیه اروپایی ضعیف و بحران زده را در اختیار دارد و به خوبی از شر زوج فرانسه - آلمان و قانون اساسی واحد اروپایی شان راحت شده است. ژاك شیراك رئیس جمهور فرانسه كه با رای منفی مردم كشورش به قانون اساسی اروپا عملاً به حاشیه رانده شد و گرهارد شرودر صدراعظم آلمان نیز به رغم تصویب این قانون در كشورش، به دلیل شكست حزبش در انتخابات محلی و برگزاری انتخابات سراسری زودهنگام اصلی ترین دغدغه اش این است كه با رقیبش آنجلا مركل برای حفظ سمت صدراعظمی مبارزه كند. لندن از دیرباز با این قانون مخالفت كرده و آن را سمبل دولت های بزرگ و سنتی اروپا می داند. فضای فعلی بهترین امكان را برای انگلستان فراهم می كند تا مدل های آنگلوساكسون را بر سراسر قاره تحمیل كند و از اروپای سنتی و سوسیال شرودر و شیراك یك اروپای كاملاً لیبرال و البته همسو با آمریكا بسازد.

با وجود این به نظر نمی رسد انجام این كار چندان ساده باشد. گوردون براون وزیر خزانه داری انگلیس روز قبل از تحویل این پست به انگلستان گفت: «اروپا باید فوراً تغییر كند و با عصر و دوران فعلی همسو شود. مدل بازار مشترك اروپایی در اصل با روند جهانی سازی فعلی مغایرت دارد.» وی كه در حضور خبرنگاران بروكسل در لندن سخنرانی می كرد گفت: «اروپا باید اصلاح شود، نگاه بازتری داشته باشد، با جهان هماهنگ شود و عملكردی بسیار رقابتی تر داشته باشد تا بتواند با چین و هند مقابله كند.» البته این مدل های موفقی كه گوردون براون وزیر موفق دولت بلر از آنها سخن می گوید در سطح اروپا تنها با «حذف كمك های دولتی، اصلاح سیاست های كشاورزی مشترك از سال ،۲۰۰۸ آزادسازی خدمات رسانی و انعطاف زیاد در برابر بازار كار مشترك» میسر است.

انگلستان همیشه با سیاست های شیراك و شرودر كه اصلی ترین محورهای اتحادیه به شمار می رفتند مخالف بود و به ویژه در آخرین نشست مربوط به تصویب بودجه آشكارا با سنگ انداختن بر سر راه این دو مانع اتخاذ تصمیم نهایی شد. بخش عمده بودجه اتحادیه اروپا برای حمایت از كشاورزان در كشورهای عضو صرف می شود در حالی كه انگلستان با بخش كشاورزی كوچك خود سهم چندانی از این كمك ها دریافت نمی كند. به همین دلیل خواستار ادامه روش بازپس گرفتن بخشی از سهمیه پرداختی خود به اتحادیه است. اما چند كشور دیگر به خصوص فرانسه به شدت مخالف این مسئله هستند و این مسئله به مشكلی جدی تبدیل شده است. به نظر می رسد هدف اصلی از اصلاحاتی كه براون از آنها سخن می گوید و به خصوص اصلاح قوانین كشاورزی بیشتر از آنكه پیشرفت اروپا را هدف قرار داده باشد، منافع انگلستان را در نظر دارد. به هر حال به سرانجام رساندن نشست های بی حاصل روزهای ۱۶ و ۱۷ ژوئن در بروكسل و تصویب بودجه اروپا برای سال های ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۳ مهمترین اولویت فعلی به نظر می رسد و انگلستان نیز به راحتی می تواند از ریاست خود نهایت استفاده را ببرد. بلر اظهار داشته كه بیشتر به دنبال به دست آوردن «یك توافق مشترك» در این زمینه است، اما در نهان از انتخاب مركل به عنوان صدراعظم آلمان حمایت می كند تا بتواند راحت تر با شیراك مبارزه كند و سیاست كشاورزی مشترك را به نفع خود اصلاح كند. حتی در فرانسه كه مردم آن به قانون اساسی اروپا رای منفی دادند، ترس از «بلریسم» قابل مشاهده است. مدل آنگلوساكسون او در نظر آنها زندگی را سخت و جامعه را بر پایه پول و موفقیت بنا می كند. كشور های شرقی اروپا معتقدند كه از نظر بلر موفقیت آن چیزی است كه با رویا های آمریكا همخوانی دارد. گوردون براون می گوید: «ما می دانیم كه در مدت شش ماه نمی توانیم به رویا های خود تحقق بخشیم اما فكر می كنیم این اصلاحات پایه اصلاحات آتی خواهند بود.»

در این حال جك استراو وزیر خارجه انگلستان نیز روز پنج شنبه در سخنانی گفت انگلیس قصد دارد در دوره ریاست خود بر اتحادیه اروپایی برای حل اختلافات بر سر بودجه این اتحادیه به سختی تلاش كند. او گفت: «ما مسئولیت خود را به عنوان ریاست اتحادیه اروپا درك می كنیم و به سختی برای رسیدن به توافقی برای بودجه آینده اتحادیه اروپا تلاش خواهیم كرد.»

استراو در تبیین برنامه های انگلیس در دوره ریاستش بر اتحادیه اروپا بر حمایت راسخ این كشور از الحاق تركیه به اروپا تاكید كرد و گفت: «دولت انگلیس قاطعانه از الحاق تركیه به اروپا حمایت می كند.» او خاطرنشان كرد كه انگلیس مصمم به هدایت بحث ها درباره آینده اروپا است و این بحث ها را به طریق باز و آزاد دنبال می كند. او درباره گسترش اتحادیه اروپا گفت: «اتحادیه آماده است تا مذاكرات الحاق را با كرواسی در صورت همكاری این كشور با دادگاه جنایات جنگی سازمان ملل آغاز كند و نامزدی بلغارستان و رومانی از سال ۲۰۰۷ را تصویب خواهد كرد.» به هر حال قطعی ترین چیز این است كه در این دوره شش ماهه مذاكرات با تركیه كه قرار بود از روز ۳ اكتبر از سرگرفته شود به انجام خواهد رسید.

•آغاز همكاری اروپاییان

به عنوان رئیس دوره ای اتحادیه اروپا انگلیس در واقع نقش هماهنگ كننده و نماینده بیست و پنج كشور عضو این اتحادیه را به مدت شش ماه بر عهده می گیرد. اتحادیه اروپا بزرگترین نهاد در تاریخ برای همكاری كشور های اروپایی است و سابقه تاسیس آن به سال ۱۹۵۱ باز می گردد. در آن سال شش كشور فرانسه، آلمان، ایتالیا، بلژیك، لوكزامبورگ و هلند معاهده ای را به نام اتحادیه زغال سنگ و فولاد امضا كردند و متعهد شدند سیاست های خود در این زمینه را هماهنگ كنند.

در سال ،۱۹۵۷ این كشور ها نهادی با نام بازار مشترك اروپا تاسیس كردند كه هدف از آن گسترش مبادلات تجاری بین اعضا و در نهایت، حذف موانع گمركی بود.در سال ،۱۹۶۷ كشورهای عضو با ادغام بازار مشترك و چند سازمان همكاری اروپایی دیگر نام جامعه اروپا را برای تشكیلات ناظر بر همكاری های خود برگزیدند و ضمن حذف موانع تجاری بین خود، ایجاد كمیسیون اروپا، شورای وزیران و پارلمان اروپا را تصویب كردند كه اعضای پارلمان تا سال ۱۹۷۹ توسط مجالس ملی كشورهای عضو تعیین می شدند اما در آن سال، نخستین انتخابات مستقیم برای گزینش نمایندگان برگزار شد.

•نهادهای اروپایی

در سال ،۱۹۷۳ جامعه اروپا با عضویت انگلیس، دانمارك و ایرلند موافقت كرد و در سال های بعد، تعداد دیگری از كشورها به عضویت آن درآمدند.در سال ،۱۹۹۲ كشورهای عضو جامعه اروپا با امضای پیمان ماستریخت نام این نهاد را به اتحادیه اروپا تغییر دادند.اتحادیه اروپا با پیوستن تعدادی از كشورهای شرق و جنوب اروپا، اینك بیست و پنج عضو دارد، وسعت آن به حدود ۴ میلیون كیلومتر مربع است و جمعیت آن به ۴۵۷ میلیون نفر می رسد.با وجود اینكه اتحادیه اروپا دارای پرچم، سرود و پول رایج خود است اما هنوز با فدراسیونی از كشورها- یا نوعی ایالات متحده اروپا- فاصله بسیار دارد، هرچند ابعاد اختیارات آن به مراتب از یك سازمان همكاری های منطقه ای فراتر رفته است.نهادهای اصلی اتحادیه اروپا عبارت اند از كمیسیون اروپا كه به نوعی قوه مجریه اتحادیه تلقی می شود، پارلمان اروپا با ۷۳۲ كرسی كه اعضای آن توسط مردم كشورهای عضو برگزیده می شوند و شورای وزیران كشورهای عضو كه عملاً تصمیم گیرنده اصلی سیاست ها است.دادگاه اروپا، كه نقش اصلی آن رسیدگی به اجرای درست تصمیم های اتحادیه و حل و فصل اختلافات بین اعضا است، نهاد اصلی قضایی اتحادیه اروپا است و از آنجا كه بسیاری از نهادهای اروپایی در بروكسل پایتخت بلژیك مستقر هستند، از این شهر گاه به عنوان پایتخت اتحادیه نام برده می شود.