پرمویی ( هیرسوتیسم )

پرمویی یا هیرسوتیسم در اثر تولید بیش از حد آندروژن ( هورمون مردانه ) ایجاد می شود و معمولاً با دوره های بدون تخمک گذاری در زنان و از بین رفتن عملکرد دوره ای قاعدگی همراه است .
باید …

پرمویی یا هیرسوتیسم در اثر تولید بیش از حد آندروژن ( هورمون مردانه ) ایجاد می شود و معمولاً با دوره های بدون تخمک گذاری در زنان و از بین رفتن عملکرد دوره ای قاعدگی همراه است .

باید ارزیابی دقیق و توأم با همدردی از زنی که از پرمویی شکایت دارد به عمل آید . از نظر یک زن بیمار ، رشد مو در صورت و شکم یا پستان ها از چند نظر ناراحت کننده است . آیا این مسأله یک بیماری است ؟ آیا تغییری در جنسیت وی رخ داده است ؟ آیا پذیرش جامعه تغییر خواهد کرد ؟ آیا باروری وی مختل خواهد شد ؟

عواملی که بر رشد مو اثر می گذارند شامل ۴ مورد زیر است :

۱- آندروژن ها ، بویژه تستوسترون رشد مو را آغاز می کند .

۲ - استروژن ها که اصولاً بر خلاف آندروژن ها عمل می کنند و سرعت و آغاز رشد را به تأخیر می اندازند .

۳ - پروژستین ها دارای اثر مستقیم اندکی بر مو هستند .

۴ - حاملگی ( مقادیر بالای استروژن و پروژسترون ) می تواند همزمانی رشد موها را افزایش دهد و منجر به دوره های رشد مو و ریزش آن شود . البته عوامل غیرهورمونی نیز می توانند بر رشد مو اثر بگذارند . ( مانند دمای موضعی پوست ، مقدار جریان خون و تورم یا ادم )

پیگیری تشخیصی هیرسوتیسم

ارزیابی آزمایشگاهی اولیه پرموئی شامل اندازه گیری میزان خونی تستوسترون و ۱۷ آلفا هیدروکسی پروژسترون است . به عنوان قسمتی از ارزیابی عدم تخمک گذاری ، میزان عملکرد تیروئید و پرولاکتین باید بررسی شود . معاینه دقیق پستان ها از نظر ترشح شیر مهم است و نمونه برداری از بافت درونی رحم ( آندومتر ) باید مورد توجه قرار گیرد . غربالگری هورمون محرک تیروئید در زنانی که از ریزش موی موضعی شکایت دارند ضروری است . علاوه بر این ، باید در مورد احتمال بالا رفتن انسولین خون توجه لازم به عمل آید .

شایع ترین مشکل بالینی در این زنان ، قاعدگی های نامنظم است که تقریباً در ۷۰ درصد از زنانی که تخمک گذاری نمی کنند پرموئی ایجاد می شود . شرح حال خوب ، معمولاً میتواند بعضی از علل نادر هیرسوتیسم را آشکار کند . آنچه در گرفتن شرح حال اهمیت بسیار دارد ، سرعت ایجاد پرمویی است . در زنانی که بعد از ۲۵ سالگی دچار پرموئی می شوند و در عرض چند ماه پیشرفت سریع عضلانی شدن بدن را نشان می دهند معمولاً غده های تولید کننده آندروژن وجود دارد .

کلیات درمان پرموئی

تقریباً در تمام بیماران مبتلا به هیرسوتیسم ، تولید فراوان آندروژن به همراه وضعیت ثابت و مداوم عدم تخمک گذاری وجود دارد . درمان باید در جهت قطع این وضعیت ثابت انجام شود . در بیمارانی که خواهان حاملگی هستند ، تخمک گذاری را می توان با روش های القائی انجام داد . در بیمارانی که نمی خواهند حامله شوند ، می توان با استفاده از اثر قوی عوامل پروژسترونی ، ساختن هورمون های مذکور را در تخمدان سرکوب کرد .

قرص های جلوگیری از حاملگی به میزان و دوزهای پائین در درمان آکنه و پرموئی مؤثر است . سرکوب میزان تستوسترون آزاد ، نیاز به مقادیر بیشتری از آنها دارد که با تجویز پزشک متخصص انجام خواهد شد .

یکی از ویژگیهای مشخص هیرسوتیسم ، پاسخ آهسته آن به درمان است . با توجه به سیکل رشد مو ، این تغییر به زمان نیاز دارد . بیمار باید توجه داشته باشد قبل از اینکه کاهش قابل ملاحظه ای در رشد مو ایجاد شود ، باید سرکوب هورمونی حداقل برای ۶ ماه ادامه یابد . بنابراین ، درمان توأم با الکترولیز توصیه نمی شود ، مگر اینکه سرکوب هورمونی حداقل به مدت ۶ ماه ادامه داشته باشد .

بعضی از بیماران مدتی بعد از درمان در حالی که مأیوس هستند به پزشک خود مراجعه می کنند ، زیرا موها هنوز وجود دارند . اثر درمان ( جلوگیری از رشد موهای جدید ) ممکن است تا از بین رفتن موهای ضخیم پیشین آشکار نشود .

طول مدت درمان : بعد از ۲-۱ سال درمان ، قطع درمان دارویی و مشاهده بازگشت یا عدم بازگشت دوره های تخمک گذاری ، سودمند است . حتی در بیمارانی که در آنها عدم تخمک گذاری ادامه می یابد . سرکوب ترشح تستوسترون به مدت ۲۴-۶ ماه بعد از قطع درمان ادامه می یابد .