طـرز تـشـخـیـص عـلـت اصـلـی سـنـکوپ

پزشکان برای بررسی دقیق تر و مشخص شدن علت اصلی سنکوپ, از روش تشخیصی «تست تیلت» استفاده می کنند «تست تیلت» سرپایی انجام می شود و بیماران باید چند ساعت قبل از انجام این آزمایش, ناشتا باشند

پزشکان برای بررسی دقیق‌تر و مشخص شدن علت اصلی سنکوپ، از روش تشخیصی «تست تیلت» استفاده می‌کنند. «تست تیلت» سرپایی انجام می‌شود و بیماران باید چند ساعت قبل از انجام این آزمایش، ناشتا باشند...

لباس راحت و گشاد بپوشند و حتما همراه داشته باشند. پزشک باید در مورد داروهایی که بیمار مصرف می‌کند، آگاه باشد. برای انجام این تست، تخت‌های مخصوصی وجود دارد که به کمربند و تجهیزات ایمنی مجهز هستند. در قسمت انتهایی تخت، یک تخته نصب شده تا پای بیمار روی آن قرار گیرد و هنگام حرکت تخت، تعادل حفظ شود. همچنین برای امنیت بیشتر، باید بیمار از ناحیه سینه، ران و ساق پا به تخت بسته شود. الکترودهایی برای پایش ضربان قلب و اندازه‌گیری فشارخون به فرد وصل می‌شود تا هنگام انجام تست، ضربان قلب و فشارخونش ثبت شود و سرم قندی هم برای مواقعی که ممکن است تزریق دارو نیاز باشد، به بیمار وصل می‌شود. به بیماران توصیه می‌شود در هر مرحله از تست در صورت وجود علایمی مانند سرگیجه، حالت تهوع، سیاهی چشم، تعریق، خشکی دهان و گزگز اندام‌ها پرستار را مطلع کند. تست تیلت ۴ مرحله دارد: مرحله اول: مرحله استراحت است و بیمار باید حدود ۲۰ دقیقه روی تخت دراز بکشد و در همین حین فشارخون و ضربان قلبش ثبت می‌شود، مرحله دوم: مرحله غیرفعال است و شیب تخت از صفر درجه به ۷۰ درجه (سر به سمت بالا) تغییر داده می‌شود. لازم است بیمار به مدت ۴۵ دقیقه در همین وضعیت باقی بماند، مرحله سوم: مرحله فعال که ۱۵ دقیقه طول می‌کشد و در صورتی انجام می‌شود که بیمار دچار سنکوپ نشده باشد. در این مرحله شیب تخت در همان حالت باقی می‌ماند و به بیمار دارو می‌دهند و هر ۲ دقیقه نیز فشار بازویی کنترل می‌شود، مرحله چهارم: اگر بیمار دچار سنکوپ شود، بلافاصله تخت به حالت صفر درجه برگردانده و اقدام‌های درمانی انجام می‌شود ولی اگر هیچ عارضه‌ای در طول تست تیلت دیده نشود، نتیجه تست منفی است و بیمار مرخص خواهد شد.

بیماران حین انجام تست دچار حالت‌های متفاوتی مانند تهوع، بی‌قراری، استفراغ، تعریق شدید، بی‌اختیاری ادرار و به‌ندرت مدفوع و سرگیجه می‌شوند اما این علایم بدون سنکوپ به عنوان نتیجه مثبت تست دانسته نمی‌شود. اگر نتیجه تست مثبت باشد، فشارخون و ضربان قلب بیمار را حدود یک ساعت کنترل می‌کنند. در صورت ادامه افت فشار، به بیمار مایعات وریدی تزریق می‌شود. پس از اینکه فشارخون و ضربان قلب بیمار به وضعیت عادی خود بازگشت، برای جلوگیری از حمله‌های مجدد سنکوپ، باید این موارد را قبل از ترخیص به او آموزش داد: نوشیدن آب بیشتر از قبل یعنی ۸-۷ لیوان بیشتر؛ پوشیدن جوراب واریس تا بالای زانو؛ خودداری از ایستادن یا نشستن طولانی‌مدت؛ خودداری از قرار گرفتن در مکان‌های شلوغ و پرازدحام؛ اضافه کردن نمک به غذا (با نظر پزشک) و انجام ورزش‌های تیلت ترنینگ که بعد از تست آموزش داده می‌شود.

این ۷ توصیه را جدی بگیرید

۱.بیمار را در حالت درازکش قرار دهید تا حداکثر خونرسانی به مغز انجام شود. سر او را به یک طرف بچرخانید تا از عقب‌افتادن زبان که باعث انسداد راه هوایی می‌شود، جلوگیری کنید.

۲.لباس‌های تنگ بیمار را درآورید و آرام روی صورت او آب سرد بپاشید.

۳.تا زمانی که بیمار کاملا هوشیاری‌اش را به دست نیاورده، به هیچ‌وجه به او نوشیدنی ندهید. اجازه ندهید سریع بلند شود زیرا ممکن است حمله دیگری اتفاق افتد.

۴.خودسرانه اقدام نکنید. گاهی اعضای خانواده و اطرافیان به محض اینکه با چنین بیماری مواجه می‌شوند، اقدام‌های غیرضروری مثل ماساژ قلبی و تنفس مصنوعی را انجام می‌دهند در حالی که عمل احیا فقط باید به‌وسیله افراد آموزش‌دیده انجام شود. البته در حالت سنکوپ، تنفس کاملا برقرار است و بیمار نیازی به احیا ندارد.

۵.اگر مدام دچار سنکوپ می‌شوید، از فعالیت‌هایی مثل کوهنوردی، شناکردن به تنهایی، بالارفتن از نردبان، رانندگی و کار با ماشین سنگین اجتناب کنید و محرک‌هایی که باعث سنکوپ می‌شود، شناسایی کنید‌ تا از بروز سنکوپ بعدی جلوگیری شود.

۶.اگر دچار افت فشارخون وضعیتی می‌شوید، موقع برخاستن از بستر آرام و مرحله به مرحله عمل کنید. ابتدا از حالت درازکش به نشسته و بعد از اندکی وقفه بایستید.

حرکت دادن پاها قبل از برخاستن هم کمک می‌کند تا خون از پاها به سمت بالا جریان یابد.

۷.در صورت بروز هرگونه سنکوپ به پزشک مراجعه کنید تا بررسی کلی و دقیق‌تری روی شما انجام شود.

دکتر حمیدرضا بنکدار

متخصص قلب اینترونشنال الکتروفیزیولوژیست

استادیار دانشگاه علوم پزشکی تهران