حکایت گرفتاران کره ای ایالت غزنه

روز پنجشنبه ۲۸ تیرماه ۲۳ تبعه کره شمالی که ۱۸ تن از آنها زن بوده و به یک گروه خیریه کلیسایی تعلق داشتند, هنگامی که با اتوبوس از قندهار به کابل باز میگشتند توسط افراد مسلح طالبان در ولایت غزنه افغانستان ربوده شدند

روز پنجشنبه ۲۸ تیرماه ۲۳ تبعه کره شمالی که ۱۸ تن از آنها زن بوده و به یک گروه خیریه کلیسایی تعلق داشتند، هنگامی که با اتوبوس از قندهار به کابل باز میگشتند توسط افراد مسلح طالبان در ولایت غزنه افغانستان ربوده شدند.

نیروهای طالبان بلا فاصله با اعلا م این اقدام خود برای رهایی گروگان ها خواستار آزادی زندانیان خود از زندانهای افغانستان و همچنین خروج نیروهای کره جنوبی- که در قالب نیروهای چند ملیتی در افغانستان هستند- شدند. مهلت اولیه طالبان کمتر از یک هفته بود که با پایان آن، پلیس ایالت غزنه اعلا م کرد جسد یکی از گروگان ها که تیرباران شده بود را در بیابانهای این ولا یت یافته است. بر اساس اعلا م وزارت خارجه کره جنوبی، مقتول «بائه هیونگ کیو» ۴۲ ساله و کشیش پروتستان بوده که رهبری گروه ربوده شده را بر عهده داشت.

طالبان همچنین تهدید کرد که در صورتی که تا بعد از ظهر روز بعد خواسته های آنها عملی نشود، گروگان دیگری را خواهند کشت. همزمان منصور دادالله از اعضای طالبان در مصاحبهای با کانال ۴ تلویزیون انگلیس از ادامه آدمربایی خارجیان در افغانستان سخن گفت و اعلا م کرد: گروگانگیری روشی مفید است و اعضای طالبان دستور دارند شهروندان خارجی را هر کجا که یافتند، به گروگان بگیرند!

وی که خود اوایل سال جاری میلا دی در مقابل رهایی خبرنگار ربوده شده ایتالیایی از زندان دولتی افغانستان آزاد شد، معامله بر سر آزادی گروگان های خارجی را اقدامی موثر دانسته است.

پلیس افغانستان طی ماههای اخیر سفر شهروندان خارجی به نقاط بیرون از کابل را منع کرده و گفته می شود به منظور اعمال این ممنوعیت، در مسیرهای خروجی از پایتخت پاسگاه های بازرسی ایجاد شده است. هنگام ربوده شدن شهروندان کرهای، مقامات پلیس غزنه گفتند که اگر چه این افراد قصد عبور از مسیری خطرناک را داشتند اما سفر خود را به اطلا ع مقامات امنیتی افغانستان رسانده بودند تا برای آنان محافظ مسلح تعیین شود. وضعیت نابسامان افغانستان، فرصت مناسبی برای گروه های مسیحی به وجود آورده تا به دنبال تبلیغ دین خویش در میان مردم رنج کشیده افغانستان باشند و به نظر می رسد گروه گرفتار کرهای هم برای نیل به این هدف، به افغانستان سفر کرده بود. دولت کره جنوبی بعد از این اتفاق، سفر تمامی شهروندان خود به افغانستان و عراق را ممنوع اعلا م کرد(در بعضی خبرها نام ایران هم به عنوان منطقه ممنوعه برای سفر شهروندان این کشور آمده بود که بعدا اعلا م شد اشتباهی صورت گرفته و منظور عراق بوده است). با انتشار خبر ربوده شدن شهروندان کره جنوبی، همچنین راهپیمایی های مختلفی در این کشور در حمایت از خروج نظامیان کره ای از افغانستان برگزار شده است و به نظر می رسد فشار افکار عمومی بر دولت این کشور رو به تزاید است.

۴ مرداد جسد دومین گروگان کرهای در نزدیکی جادهای در ولا یت غزنه پیدا شد. روز قبل از آن، «قاری یوسف احمدی» سخنگوی طالبان با اعلا م قتل دومین گروگان، ضرب الا جل آزادی ۲۱ گروگان دیگر را تمدید کرد و همچنین تهدید کرد که در صورت عدم اجرای خواسته های طالبان، همه گروگان ها کشته خواهند شد.

وی همچنین گفت: «به دلیل اینکه، دولت افغانستان از آزاد کردن اسرای طالبان خودداری کرد، گروگان دوم کشته شد. دولت های افغانستان و کره جنوبی مشغول دروغگویی و فریب دادن هستند و به قولشان در آزادسازی اسرای طالبان عمل نکردند.»

همزمان با این خبر، شبکه تلویزیونی الجزیره، تصاویری از گروگان های وحشتزده کره ای را پخش کرد که طبق معمول به منبع کسب این تصاویر اشاره ای نکرد.

یک روز پس از آن، از سویی در درگیری نیروهای ناتو با طالبان دست کم ۵۰ نفر از نیروهای طالبان به قتل رسیدند و از سویی دیگر مذاکره سران محلی افغان با طالبان برای آزادی گروگان های باقی مانده انجام پذیرفت. همچنین فرستاده ویژه رئیس جمهور کره جنوبی وارد کابل شد تا با حامد کرزای رئیس جمهور افغانستان و مقام های بلند پایه دیگر این کشور درباره بحران گروگان ها گفت وگو کند. در مذاکرات چند شب قبل میان مقامات افغانی و طالبان هیچ پیشرفتی حاصل نشده است و مذاکره کنندگان تقاضاهای مختلفی را از سوی ربایندگان از جمله آزادی زندانیان طالبان و نیز پرداخت پول نقد شنیدند.

محمد صدیقی رئیس پلیس منطقه قره باغ ولا یت غزنه- که گفته می شود محل نگهداری گروگان ها است- اظهارنظر کرد که در بین مقامات طالبان درباره آزادی گروگان ها اختلا ف نظر به وجود آمده است. یک مقام وزارت امور خارجه کره جنوبی هم اعلا م کرد: گروگان ها سالم هستند و مقام ها تلا ش می کنند دارو و سایر اقلا م را به آنها برسانند.

روز جمعه ۵ مرداد، یکی از گروگان های کره جنوبی که خود را «یوسیون جو» معرفی کرد با BBC تماس گرفت و ضمن خواستار کمک برای آزادی آنها، گفت که بیمار است و در شرایط بدی قرار دارد. این خانم کره ای که در حضور طالبان تماس می گرفت، گفت: به مقامات کره جنوبی بگوئید برای آزادی ما کاری بکنند. در همین روز مقام های افغانستان اعلا م کردند که به دلیل اختلا فات موجود میان رهبران طالبان، این گروه ضرب الا جل داده شده به دولت کرزای برای اعدام یا مبادله گروگان ها را تا اطلا ع ثانوی تمدید کرده است.

قاری محمدیوسف سخنگوی طالبان هم گفت: حال همه گروگان ها خوب است و مذاکرات با دولت افغان ادامه دارد.

وی همچنین افزود: زمان معینی برای پایان یافتن گروگان گیری تعیین نکردیم چون دولت افغانستان تاکید کرده است که این قضیه را با مذاکره حل می کند اما اگر مذاکره با شکست همراه باشد بی شک گروگان ها را اعدام می کنیم.

حامد کرزای رئیس جمهور افغانستان هفتم مرداد در دیدار فرستاده ویژه رئیس جمهور کره جنوبی با عنوان اینکه «گروگان گیری موجب شرمساری مردم این کشور است» قول داد که دولتش، تمام تلا ش خود را برای رهایی بی خطر شهروندان ربوده شده کره ای به کارخواهد بست.

دولت کره جنوبی، هیات بلندپایه ای را برای مذاکره در مورد سرنوشت ۲۱ گروگان را به افغانستان اعزام کرد تا شاید با رایزنی و همکاری دولت کرزای بحران گروگان گیری به پایان رسد. از سوی دیگر، پاپ بند یکت شانزدهم رهبر کاتولیک های جهان هم خواستار رهایی گروگان های کره ای در افغانستان شد. وی پس از مراسم نیایش روز یکشنبه در رم گفت: گروگان گیرها باید از این اعمال شیطانی دست بردارند و کره ای ها را آزاد کنند.

شورای اعلا ی افغانستان هم با انتشار اعلا میه ای خواهان رهایی گروگان ها شد. این شورا در اطلا عیه خود اعلا م کرد: شورای سراسری عملا از رهبران طالبان به طور جدی می طلبد تا به پیروی از فرمان های پیامبر بزرگوار اسلا م که در همه حالا ت، حتی در جنگ با کفار- کشتار زنان و اطفال را نهی نموده، عمل کنند. این شورا همچنین از طالبان خواسته است که باعث خدشه دار شدن تاریخ افغانها نشوند.

با این وجود، طالبان تهدید کردند بقیه گروگان ها را، اگر با درخواستشان مبنی بر آزادی ۸ نفر از نیروهای اسیرشان موافقت نشود، خواهند کشت. همچنین اعضای گروه مذاکره کننده با طالبان که ۲ تن از نمایندگان مجلس هم جزو آنها هستند از عدم پیشرفت مذاکرات خبر دادند.

قاری یوسف احمدی، سخنگوی طالبان نیز گفت که آنها فهرستی از ۲۳ زندانی موردنظر خود را برای آزادی در ازای اتباع کره ای اعلا م کرده اند و هم اکنون منتظر پاسخ دولت افغانستان هستند. وی افزود: دولت به ما گفته که به زمان برای مذاکره نیاز دارد و به زودی اسرای ما را آزاد خواهند کرد.

سخنگوی طالبان ابراز امیدواری کرد که فرستاده رئیس جمهور کره جنوبی بتواند دولت افغانستان را متقاعد به تبادل زندانیان کند. وی برای چندمین بار تاکید کرد: اگر آنها اسرای طالبان را آزاد نکنند، طالبان هیچ گزینه ای جز کشتن گروگان های کره ای نخواهد داشت.

با ادامه یافتن بحران، از طرفی طالبان مهلت جدیدی برای دولت افغانستان تعیین کرد(هشتم مرداد) و مقامات افغانستان هم گفتند که حاضرند برای آزادی شهروندان کره ای با طالبان معامله کنند.

والی ایالت غزنه افغانستان در گفت وگویی با یکی از شبکه های خبری انگلستان گفت: دولت افغانستان حاضر است در مقابل آزادی مردان به گروگان گرفته شده با طالبان وارد معامله شده اما آنها (طالبان) باید، زنان ربوده شده را بدون هیچ قید و شرطی آزاد کنند. قاری یوسف احمدی هشدار داده بود اگر دولت تا ظهر ۸ مرداد با خواسته های طالبان موافقت نکند، طالبان برخی از گروگان ها را خواهد کشت. این سخنگوی طالبان هم به BBC گفت که طالبان هیچ کدام از گروگان ها را بدون پذیرفته شدن خواسته هایشان آزاد نمی کنند. همچنین طالبان به رسانه ها اعلا م کردند که در فهرست فرماندهان اسیر خود- که به نظر آنها باید با گروگان ها مبادله شوند- تغییراتی وارد کرده اند. نام هایی که قبلا اعلا م شده بود جزو اسرایی بودند که تحت اسارت نیروهای آمریکایی در بگرام زندانی بودند اما در فهرست جدید، آنها خواستار آزادی زندانیان تحت اسارت دولت افغانستان در زندان پل چرخی شدند.

خبر آمادگی دولت افغانستان برای معامله با طالبان در حالی منتشر می شود که بیشتر مقامات افغان گفته بودند اگر مذاکره با طالبان به نتیجه نرسد به نیروی نظامی متوسل خواهند شد.

هشتم مرداد ماه بعد از پایان مهلت، محمد گیلا نی نماینده هیات مذاکره کننده افغانستان که در ایالت غزنه بسر می برد، در گفت وگو با خبرگزاری فرانسه گفت: طالبان به ما اطلا ع دادند که با وجود اتمام مهلت تعیین شده همه گروگان ها زنده هستند.

وی همچنین خبر داد که مذاکرات با گروگان گیرها به بن بست رسید و طالبان دراین مذاکرات هیچ انعطافی از خود نشان ندادند. وحیدالله مجددی رئیس هیات مذاکره کننده از طرف دولت افغانستان نیز در این خصوص اعلا م کرد: ما از طالبان درخواست کرده ایم که یک مهلت ۴۸ ساعته دیگر به ما بدهند تا زمینه یک تصمیم گیری منطقی را فراهم کنیم و اکنون منتظر پاسخ طالبان هستیم.

رسانه های خبری پیگیر این موضوع همچنین خبر دادند سخنگوی طالبان از زمان پایان ضرب الا جل، تلفن همراه خود را خاموش کرده و امکان ارتباط با او امکان پذیر نیست. بنا به آنچه خبرگزاری ها نوشته بودنداختلا ف در مذاکرات دولت افغانستان و طالبان از آن جا نشات گرفت که مقامات دولتی اصرار داشتند زنان گروگان گرفته شده باید بدون قید و شرط آزاد شوند و مابقی گروگان ها با اسرای طالبان مبادله شوند اما طالبان حاضر به چنین کاری نبودند.

دهم مرداد ماه، حامد کرزای رئیس جمهور افغانستان خبر داد که مقامات افغان برای حفظ جان گروگا نهای کره ای هر کاری که بتوانند انجام می دهند اما تبادل آنان با اسرای طالبان در دستور کار نیست. وی تاکید کرد: به طور کلی با قبول درخواست های ربایندگان نباید گروگان گیری را تشویق کرد.

از سوی دیگر بستگان گروگانها در سئول پایتخت کره جنوبی مقابل سفارت آمریکا در این کشورتجمع کرده و خواستار دخالت واشنگتن برای حل بحران شدند که تا آن روز ۱۴ روز ادامه پیدا کرده بود. این تجمع ادامه راه پیمایی ها و تجمع های قبلی در سئول بود که اکثر آنها در نزدیکی سفارت آمریکا انجام می شد و در آن، مردم کره شعارهایی مانند، رد بوش! نکش! مذاکره کن» و «بوش ! تومسوولی» سر می دادند. خانواده گروگان ها و دولت کره جنوبی تاکید دارند که باید خواسته طالبان در مورد تبادل زندانیان اجرا شود اما آمریکا و سایر کشورها با چنین امر مخالف هستند. آنها دولت افغانستان را به دلیل تبادل ۵ نیروی اسیر طالبان بایک خبرنگار ایتالیایی در چند ماه قبل مورد انتقاد قرار داده بودند. به نظر می رسد اظهار نظر حامد کرزای هم در واقع بازگویی خواسته این کشورها بود.

سازمان دیده بان حقوق بشر که مقرآن در نیویورک قرار دارد نیز خواستار آزادی فوری گروگان های کره ای شد و اعلا م کرد که گروه طالبان به دلیل قتل ۲ گروگان جزو جنایت کاران جنگی است.

در اوج بحران گروگان گیری اتباع کره جنوبی، خبر رسید که اجساد ۴ مقام قضایی افغان که دو هفته قبل ربوده شده بودند در ولا یت غزنه - محل دستگیری و اختفای کره ای ها - پیدا شد. سخنگوی طالبان نیز بلا فاصله در تماس تلفنی با خبرنگاران مسوولیت اعدا م آنها را به عهده گرفت و گفت که این افراد چون برای دولت افغانستان کار می کردند، کشته شدند. به گفته معاون رئیس پلیس غزنه این ۴ نفر، قضات دادگاه ولا یت پکتیکا در همسایگی غزنه بودند که دو روز پس از شروع گروگانگیری، ناپدید شده بودند.

طالبان ضرب الا جل ۴۸ ساعته دیگری برای دولت افغانستان تعیین کرد. با نزدیک شدن پایان این ضرب الا جل یک مقام افغان اعلا م کرد: دولت افغانستان تحت فشاردولت کره جنوبی، سرانجام برای آزادی گروگان ها، چاره ای جز آزاد کردن اسرای طالبان ندارد. بر اساس گزارش پایگاه اینترنتی روزنامه لوموند، مشاور دولت افغانستان که خواست نامش فاش نشود، افزود: در غیر این صورت طالبان همه گروگان ها را خواهد کشت و این مناقشه ممکن است هفته ها به درازا بکشد.

این مقام افغان همچنین اظهار داشت: مقامات افغانستان امروز تاوان اشتباه و هزینه سنگین تحویل اسرا برای آزادی خبرنگار ایتالیایی را می پردازند.

شبکه خبری الجزیره نیز از درخواست کره جنوبی برای دخالت آمریکا در ماجرای گروگانگیری خبر داد. این شبکه خبری اعلا م کرد مادر «کیم جونگ جا» یکی از گروگان ها از مردم آمریکا و سراسر جهان درخواست کرده که برای پایان دادن مسالمت آمیز به موضوع گروگان های کره جنوبی در افغانستان آنها را حمایت کنند. در پی این درخواست، سخنگوی دفتر ریاست جمهوری کره نیز گفت که آنها از برخورد جامعه جهانی در چنین مواردی آگاهند اما فکر می کنند ارزش آن را دارد که برای نجات دادن جان انسان هایی که هنوز در اسارت هستند، انعطاف در این قضیه نشان داده شود.

یکی از سخنگویان طالبان هم روز چهارشنبه ۱۰ مرداد اعلا م کرد که شمار زیادی از ۲۱ کره ای گروگان، بیمار شده اند و حال دو تن از آنها وخیم است. «قاری محمد یوسف» در تماس تلفنی با خبرگزاری رویترز در غزنه گفت که دو گروگان زن به شدت بیمار هستند و با توجه به این که طالبان داروهای مورد نیاز برای درمان بیماری ناشناخته آنها را در اختیار ندارد، احتمال مرگ آنها وجود دارد.

با نزدیک شدن پایان مهلت جدید طالبان، نیروهای امنیتی افغانستان با پخش اعلا میه در بخش هایی از ولا یت غزنه از احتمال آغاز عملیات در این مناطق خبر دادند. این نیروها با پخش اعلا میه ها از طریق هلی کوپتر، از ساکنان مناطق اطراف محل نگهداری گروگان های کره ای خواستند این محلا ت را ترک کنند تا در جریان عملیات، آسیبی به آنها نرسد. پیش از آن هم گزارش هایی به نقل از برخی مقامات محلی در ولا یت غزنه منتشر شده بود که از آغاز عملیات نظامی برای آزادی گروگان های کره ای خبر می داد اما سخنگوی وزارت دفاع افغانستان این گزارش ها را رد کرد.

سخنگوی وزارت دفاع افغانستان، درباره اعلا میه های پخش شده هم گفت که این اعلا میه ها در مورد عملیات نظامی است که ربط چندانی به گروگانگیرها ندارد. بعضی خبرگزاری های غربی هم به نقل از شاهدان عینی در ایالت غزنه خبر دادند که نیروهای امنیتی افغان و ناتو، جستجو و بازرسی برخی خانه ها در این منطقه را آغاز کرده اند. در همین حال، دولت کره جنوبی که به نظر می رسید ۱۰ روز پس از فرستادن هیاتی به افغانستان برای مذاکره و تلا ش برای رهایی گروگان ها، از هر تلا شی برای آزادی گروگان ها فروگذار نمی کند، دست به دامن دولت پاکستان شد و از این کشور خواست برای آزادی گروگان ها از چنگ طالبان کمک کند.

با به بن بست کامل رسیدن بحران، نیروهای طالبان یکبار دیگر با گفت وگو و مذاکره درباره سرنوشت گروگان ها موافقت کرد اما این بار گفت که موافق با گفت وگوی رو در رو با مقام های کره جنوبی برای بحث در این باره است. ضمن اینکه مقامات طالبان از نمایندگی سازمان ملل در افغانستان خواست تا امنیت آنها را در صورت ملا قات با هیاتی از سوی کره جنوبی تامین کند.

برای این مذاکرات محلی تحت کنترل نیروهای ناتو پیشنهاد شد که طالبان از قبول انجام مذاکره در آن محل امتناع ورزید و این در حالی بود که نیروهای امنیتی، ناحیه محل اختفای گروگان ها را تحت محاصره قرار داده بودند، جاده های منتهی به منطقه بسته شده و خانه های اطراف جستجو می شد. ضمن اینکه از میان اخبار حاشیه ای این بحران، این خبر هم قابل توجه بود که یک مذاکره کننده ارشد افغان از پست خود استعفا داد چرا که عقیده داشت دولت کابل نمی تواند ایمنی او را تضمین کند.

گروگان گیری در افغانستان در حال تبدیل شدن از استثنا به قاعده است و به نظر می رسد گروه افراطی طالبان از این حربه به عنوان دستاویزی برای پیشبرد اهداف خود استفاده می کند و در صورت موفقیت در تحقق خواسته هایش همچنان از این اقدام ناجوانمردانه استفاده کند. بحران گروگان های کره جنوبی در حالی ادامه دارد که حداقل یک فقره آدم ربایی و گروگان گیری دیگر که حل نشده است، توسط این گروه به انجام رسیده است.

سابقه نیروهای طالبان نشان می دهد که این گروه هیچ محدودیتی در انجام اقدامات جنایتکارانه پیش روی خود نمی بیند. همچنان که در زمان پیشروی این گروه و فتح کل افغانستان، دقیقا در همین روزها، چند دیپلمات و یک خبرنگار ایرانی - شهید محمود صارمی- را در هرات دستگیر و به شهادت رساندند.

طالبان از دیدگاه صاحب نظران قسمتی از شبکه تروریستی القاعده است که با برداشت های نادرست و افراطی از دین اسلا م دست به چنین اقداماتی می زند. در زمان حکومت این گروه بر طالبان- قبل از حمله آمریکا به افغانستان- اقدامات عجیب این گروه مثل قراردادن محدودیت های بسیار برای زنان، مخالفت با فیلمبرداری، عکس و کشیدن عکس، تعطیلی رادیو و تلویزیون، تخریب آثار باستانی افغانستان از جمله مجسمه عظیم بودا، باعث این تصور غلط در میان افکار عمومی دنیا شده بود که چنین دستوراتی بر اساس دین اسلا م است.

ریشه پیدایش گروه طالبان به زمان حکومت دولت وابسته به شوروی سابق در افغانستان برمی گردد که این گروه در کنار دیگر گروه های جهادی به مبارزه با حکومت دست نشانده مشغول بود اما بودجه و امکانات خود را از آمریکا و عربستان سعودی تامین می کرد. به طور کلی می توان گروه های تروریستی مثل طالبان را ساخته و پرداخته دولت آمریکا در دوران جنگ سرد دانست که حالا پس از یک یا دو دهه، آمریکا پرچم دار مبارزه با آنها شده است.

این قبیل گروگانگیری ها باعث شده تا افکار عمومی کشورهای تحت سلطه آمریکا چون کره جنوبی، منتقد سیاست های دولت آمریکا و شخص جورج دبلیو بوش شود و راهپیمایی ها و تجمعات گسترده ای در این خصوص تشکیل شود اما نمی توان این احتمال را هم از نظر دور داشت که شاید همچنان دولت استکباری آمریکا با کارتهای طالبان بازی می کند و از طریق بحران هایی چون گروگان گیری کره ای در حال زیرساخت سیاست های دراز مدت استکباری خود باشد.

نویسنده : محمد حسین روانبخش