اروپا شكست را نمی پذیرد , آمریكا بلوف می زند

كارشناسان معتقدند محمد البرادعی رئیس آژانس بین المللی انرژی اتمی در اواخر هفته جاری طی گزارشی, شورای حكام را از مخالفت ایران با درخواست توقف عملیات تبدیل اورانیوم, مطلع می كند

در این صورت زمینه برای بازی دیپلماتیكی مهیا خواهد شد كه طی آن آمریكا و متحدان اروپایی اش می كوشند تا برای توقف عملیات حساس هسته ای ایران به این كشور بلوف بزنند. با این حال برخی كارشناسان بر این باورند آمریكا و اروپا از قدرت خارق العاده ای در این صحنه برخوردار نیستند. این در حالی است كه موضع آمریكا به واسطه جنگ عراق تضعیف شده و با وجود ادعای جورج بوش در خصوص استفاده از گزینه حمله نظامی علیه ایران، فشار متوجه نیروهای آمریكایی در عراق و عدم حمایت عمومی یا سیاسی از بسط شرایط عراق به ایران، احتمال عملی شدن تهدید واشینگتن را كم رنگ می كند. از سویی دیگر بهای بالای نفت موضع تعاملی آمریكا را تحت تاثیر منفی قرار می دهد و با توجه به وابستگی آمریكا به نفت خاورمیانه تحلیلگران بر این عقیده اند كه دولت بوش ریسك افزایش سرسام آور قیمت نفت را با ایجاد بحرانی تازه نمی پذیرد.این در حالی است كه مرحله نهایی بازی برای سه بزرگ اروپایی - انگلیس، فرانسه و آلمان _ در بدترین شرایط ممكن اتفاق می افتد. اروپاییان مدت دو سال برای متقاعد ساختن ایران به كنار گذاشتن اهداف هسته ای اش وقت صرف كرده اند و اكنون شرایط به گونه ای پیش می رود كه احتمال حذف آنها از این گردونه افزایش یافته است. در حال حاضر گرهارد شرودر صدراعظم آلمان كه در جنجال انتخاباتی خود به سر می برد قصد ندارد شكست سیاست جایگزین اروپاییان را برای «دیپلماسی كابوی» آمریكا بپذیرد و در همین حال تونی بلر نخست وزیر انگلیس و ژاك شیراك رئیس جمهور فرانسه نیز از اعتراف به شكست ابتكار دیپلماتیك اتحادیه اروپا می پرهیزند. با این حال شرودر در تازه ترین سخنرانی انتخاباتی خود كوشید تا با تاكید بر عدم یكپارچگی سیاست های آمریكا و اروپا (از طریق بلوف توصیف كردن تهدید آمریكا برای حمله نظامی به ایران) موضع اروپاییان را تقویت كند. وی صراحتاً این نكته را خاطرنشان ساخت كه آمریكا باید گزینه نظامی را از گزینه های موجود برای تعامل با ایران حذف كند، زیرا تهدید به حمله كارایی ندارد. تحلیلگران معتقدند با توجه به روی كارآمدن دولت جدید ایران، دور تازه ای از تحریم های سازمان ملل علیه این كشور، سرآغازی خوش یمن و فرخنده نخواهد بود. ایران در حال حاضر بر این نكته تاكید دارد كه با وجود علاقه مندی به مذاكره با اروپاییان، بحث تولید چرخه سوخت هسته ای از موضوعات غیرقابل بحث است و تحت هر شرایطی آن را دنبال خواهد كرد. تحلیلگران می گویند در صورتی كه ایران از موضع خود عقب نشینی نكند، آمریكایی ها و اروپاییان شانس اندكی برای ارجاع موضوع به شورای امنیت و طرح تحریم های احتمالی خواهند داشت.ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت همواره گزینه مطلوب دولت بوش بوده است اما مشكل اینجا است كه تحریم ها در صورتی كه تنها جنبه تهدید داشته باشند كارآمدتر از تحریم واقعی خواهند بود. گری سمور مشاور سابق شورای امنیت ملی آمریكا در امور كنترل سلاح و استاد بلندپایه موسسه بین المللی مطالعات استراتژیك می گوید: «اروپاییان، روس ها و چینی ها تمایل ندارند موضوع ایران به نیویورك برود و تنها آمریكا خواهان آن است. «روس ها كه به احداث راكتور اتمی بوشهر كمك می كنند و چینی ها كه اشتهای سیری ناپذیر نسبت به نفت و گاز ایران دارند، نگرانی های مربوط به خود را در خصوص برنامه های اتمی ایران دارند اما هیچ یك از آنها با درخواست آمریكا برای ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت همراه نخواهند شد. سمور می گوید: «نگرانی اینجا است كه در صورت طرح موضوع در شورای امنیت امكان واكنش برای این سازمان بسیار دشوار باشد و ایران اقدامی تلافی جویانه انجام دهد.» وی می افزاید: ارجاع موضوع به شورای امنیت به درگیری می انجامد.هنری سركولسكی رئیس یك مركز ضدتسلیحاتی در واشینگتن می گوید: «در صورتی كه شورای حكام آژانس بین المللی انرژی اتمی خود پرونده ایران را به دست گیرد می توان از درگیری جلوگیری كرد.» وی ادعا می كند: در صورتی كه شورای حكام طی قطعنامه ای اعضای آژانس را از همكاری هسته ای با ایران منع كند آنگاه چین و روسیه نمودار سیاسی لازم برای سانسور ایران را در اختیار خواهند داشت. با این حال ایرانیان به دستیابی به یك تفاهم نامه هسته ای تمایل دارند. محمود احمدی نژاد رئیس جمهور ایران هفته گذشته این نكته را خاطرنشان ساخت كه كشورش به بسط مذاكرات با اروپاییان به كشورهای دیگر می اندیشد. وی در بخش دیگری از سخنان خود به طرح پیشنهادات جدید ایران شامل پذیرش مانیتور تمامی تاسیسات هسته ای ایران در قبال اجازه ادامه فعالیت های تولید سوخت هسته ای اشاره كرد.سمور می گوید: شاید این پیشنهاد برای اروپا جذاب باشد اما تعامل خوبی نخواهد بود، زیرا اروپا خواهان خاتمه دادن به روند تبدیل اورانیوم است اما در شرایط جدید ایران، این روند ادامه دار خواهد بود. تحلیلگران می گویند در صورت اعمال تحریم های بین المللی به ایران كه بر صلح جویانه بودن اهداف هسته ای خود تاكید دارد، تهران از پیمان ان پی تی خارج شده و بازرسان بین المللی را اخراج می كند. از سوی دیگر احتمال نفوذ ایران در عراق و عربستان سعودی افزایش می یابد. این در حالی است كه هرگونه بحرانی كه به تهدید منابع نفتی بینجامد، شامل انسداد تنگه هرمز كه تحت كنترل ایران است، مجدداً قیمت نفت را افزایش می دهد. با وجود آنكه مقامات ایرانی بر صلح جویانه بودن اهداف هسته ای خود تاكید دارند، اما برخی تحلیلگران معتقدند با توجه به همسایگی ایران با كشورهایی نظیر روسیه، پاكستان، هند و اسرائیل كه همگی بمب هسته ای در اختیار دارند، تهران نیز دلایل زیادی برای تولید سلاح هسته ای خواهد داشت. سوكولسكی می گوید: خطر خارج شدن ایران از پیمان ان پی تی این است كه الگویی ناهنجار برای خروج از این پیمان در اختیار دیگر كشورها قرار می گیرد. وی به كشورهایی نظیر مصر، عربستان سعودی، تركیه و كره جنوبی به عنوان كشورهایی كه می توانند الگوی ایران را پیش گیرند، اشاره می كند. به عقیده سوكولسكی پیامدهای خروج این كشورها از پیمان ان پی تی به مراتب خطرناك تر از تولید بمب هسته ای در ایران است.

منبع: شیكاگو تریبون

ترجمه:آزاده افتخاری