یکشنبه, ۲۳ دی, ۱۴۰۳ / 12 January, 2025
تاریخ ایران از ما قبل تاریخ
● آینه سکندری
▪ میرزا عبدالحسین‌خان بردسیری کرمانی
▪ نشر: چشمه
▪ چاپ اول : ۱۳۸۹
میرزاآقاخان کرمانی در کتاب «آینه سکندری» به تحلیل عوامل اخلاقی و عقلانی رویدادهای تاریخی پرداخته است که این ارزش کار او را با توجه به مقطع زمانی که در آن زندگی می‌کرد چندین برابر کرده است.
کتاب «آینه سکندری» نوشته میرزا عبدالحسین‌خان بردسیری کرمانی به اهتمام علی‌اصغر حقدار به تازگی از سوی نشر چشمه روانه بازار نشر شده است. به گزارش خبرآنلاین «آینه سکندری» که قرار بود در سه مجلد تا دوران حیات مولف آن نوشته شود، تنها بخش اول آن که مربوط به تاریخ ایران باستان تا ورود اسلام را به کشورمان در بر می‌گیرد با استناد به نوشته‌های ایران‌شناسان و زبان‌شناسان تالیف شد و میرزاآقاخان در آن، گذشته از شرح وقایع و حوادث سیاسی، اجتماعی، به تحلیل عوامل اخلاقی و عقلانی رویدادهای تاریخی پرداخته است که این ارزش کار او را با توجه به مقطع زمانی که در آن زندگی می‌کرد چندین برابر کرده است.
تاریخ‌نگاری با استفاده از شیوه‌های مدرن در فرهنگ و اندیشه ایرانی، در سرآغاز آن با «آینه‌سکندری» تالیف میرزاآقاخان کرمانی به‌وجود آمد. میرزا عبدالحسین، معروف به میرزاآقاخان کرمانی از پیشگامان اندیشه آزادی‌خواهی در جنبش مشروطه ایران بود. میرزا آقاخان را بنیانگذار ناسیونالیسم ایرانی می‌دانند. او فرزند میرزا عبدالرحیم مشیزی از خان‌های بردسیر کرمان بود و در سال ۱۲۷۰ هجری قمری در قلعه مشیز از بلوکات بردسیر زاده شد.
«آینه سکندری» کتابی تاریخی نوشته میرزا عبدالحسین خان معروف به آقاخان است. این کتاب در پی یک دوره تاریخنویسی درباری از کتب تاریخی در خور توجه ایران در سده اخیر به شمار می‌رود. میرزا آقاخان نوشتن این کتاب را ظاهرا پس از ۱۳۰۷ق/۱۸۹۰م (تا احتمالا ۱۳۰۹ و ۱۳۱۰ق/۱۸۹۲ و ۱۸۹۳م) آغاز کرده، اما چاپ آن چنانکه در نخستین صفحه کتاب آمده، پس از مرگ وی یعنی در اواخر عهد مظفرالدین شاه قاجار آغاز شده است. چاپ کتاب به همت میرزا محمودخان علاءالملک انجام پذیرفت و او همان کسی است که در سمت سفارت ایران در عثمانی، در وادار ساختن حکومت این کشور به تسلیم کردن میرزا آقاخان و دو یارش خبیرالملک و شیخ‌‌احمد روحی به دولت ایران، سعی بسیار کرد.
میرزاآقاخان نخستین پژوهشگر ایرانی در دوره معاصر است که تاریخ ایران را به شیوه‌ای نسبتا علمی بررسی کرده است.وی سال‌های پیش از مشیرالدوله پیرنیا از «ایران باستان» بر اساس مدارک تاریخی سخن گفته و از چهارگونه اسناد به عنوان «منشا تاریخ ایران» بهره گرفته است. «آینه سکندری» در تحلیل خود از تاریخ کهن ایران زمین، از دانش‌های باستانشناسی، زبان‌‌شناسی، انسان‌‌شناسی فرهنگی و اجتماعی در حد امکانات آن زمان سود جسته و مولفات گذشتگان، اعم از مورخان یونانی و اسلامی را بررسی کرده و در پژوهش‌های خود از آثار خاورشناسان و تاریخ شناسان مغرب زمین مانند ریچاردسون، گیبون، مونتسکیو و سرجان‌‌ملکم نیز متاثر شده است.
یافته‌های نوین باستانشناسی و دیگر رشته‌های تاریخی و اجتماعی، بسیاری از تحلیل‌ها و برداشت‌های کتاب رشته‌های تاریخی و اجتماعی، بسیاری از تحلیل‌ها و برداشت‌های کتاب را دگرگون کرده است.مولف کتاب از مورخان درباری نقل کرده است که از خاقان گیتی ستان (فتحعلی شاه) سخن می‌گویند در حالی که از فرط سستی او نیمی از کشور به تاراج رفته یا از سلطان ملایک سپاه گفت‌وگو می‌کنند، حال آنکه از کثرت بدرفتاری، شیطان از او روی گردان است. وی از اینکه این‌گونه تالیفات، بر فضایل و حقوق مردم سرپوش نهاده و اوضاع مملکت را در طاق نسیان هشته‌اند، متاسف است. تاریخ را افسانه و اسمار نمی‌داند و آنچه را که اروپاییان فهرست وقایع می‌نامند، تاریخ نمی‌شمارد.
وقایع تاریخی را به سرنوشت حواله نمی‌دهد و برای تاریخ قانونی قائل است که وی خود به آن «حکمت تاریخی» نام داده است و بر آن است که با دلایل تاریخی می‌توان رشد و انحطاط جامعه‌ها را بازشناخت.به گفته آقاخان تاریخ بحث می‌کند از «اطوار و حرکات مردمان نامی، ترقی و تنزل ملل مختلفه دنیا در هر عصر، ظهور شوکت‌های بشریه در هر زمان، تحقیق و تفتیش عادات و اخلاق و موجبات انحطاط و انقراض دولت‌ها و هر چه از وقایع عبرت بخشای اعصار خالیه در خور و شایان تذکار باشد».میرزا آقاخان کرمانی در این کتاب توانست با گسست از وقایع‌نگاری مورخان پیش از خود و با به‌کار‌گیری روش‌های نوین تاریخنویسی که مبتنی بر منابع و اسناد و...است، شعر و قصه‌سرایی را از متون تاریخی خارج و به جای آن، از اسلوب عقلانی و تحلیل حوادث تاریخی بهره گیرد.
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست