شکافنده علوم

سومین روز از ماه صفر ولادت پر خیر و برکت یکی از ائمه معصومین(ع) است. امام محمد باقر(ع)، که همگان او را با صفت زیبایش یعنی «باقرالعلوم» شکافنده علوم می شناسند. امام محمد باقر(ع) در سال …

سومین روز از ماه صفر ولادت پر خیر و برکت یکی از ائمه معصومین(ع) است. امام محمد باقر(ع)، که همگان او را با صفت زیبایش یعنی «باقرالعلوم» شکافنده علوم می شناسند. امام محمد باقر(ع) در سال ۵۷ هجری قمری در مدینه به دنیا آمد. نام ایشان «محمد» و کنیه شان «ابوجعفر» و «باقر» است و «باقرالعلوم» لقب ایشان می باشد. مادرشان ام عبدا... دختر امام حسن مجتبی(ع) است و از این بابت امام محمد باقر(ع) نخستین امامی بودند که هم از نظر پدری و هم از نظر مادری علوی و فاطمی بودند.اما باید به این مسئله هم توجه خاصی داشت که متأسفانه بعضی از ما شیعیان این امام بزرگوار را در حد همین بیوگرافی ساده شان می شناسیم و دریغ از این که بدانیم این امام عزیز چه زحماتی برای اشاعه حقایق و معارف اسلامی کشیدند و با چه مشکلاتی توانستند این حقایق را نشر و گسترش دهند.دوران ولایت امام(ع) در شرایط سخت حاکمانی مانند ولیدبن عبدالملک، سلیمان بن عبدالملک و یزیدبن عبدالملک بود.

حاکمانی که مانند بزرگ خاندانشان کینه ابدی از فرزندان حضرت علی(ع) در دل داشتند و از هر بهانه ای برای ضربه زدن به امام(ع) استفاده می کردند. اما امام محمد باقر(ع) در چنین شرایط سختی توانستند پایه گذار جنبش علمی دامنه داری باشند که در زمان فرزند بزرگوارشان امام صادق(ع) به اوج خود رسید.امام(ع) در علم، زهد، عظمت و فضیلت سرآمد همه بزرگان بنی هاشم بود و مقام بزرگ علمی و اخلاقی ایشان مورد تصدیق دوست و دشمن بود. گفته اند به قدری روایات و احادیث در تمامی زمینه ها از امام(ع) به جا مانده بود که تا آن روز از هیچ یک از فرزندان امام حسن(ع) و امام حسین(ع) به جا نمانده بود.امام باقر(ع) توانستند موضوعات حل نشده و پیچیده علمی را برطرف کنند و همین موضوع موجب شد که آوازه علوم و دانش های امام باقر(ع) در تمام کشورهای اسلامی پر شود و به ایشان لقب باقرالعلوم یعنی گشاینده دریچه های دانش و شکافنده مشکلات علوم بدهند.

امام شاگردان فراوانی از اهل تسنن و تشیع داشت که بعضی از این افراد به فقهای برجسته ای در اسلام تبدیل شدند. «ابن حجر هیتمی» درباره امام(ع) این گونه می گوید: محمد باقر(ع) به اندازه گنج های پنهان، معارف و دانش ها را آشکار و حقایق احکام و حکمت ها و لطایف دانش ها را بیان کرد که بر افراد بی بصیرت و بد سیرت نیز پوشیده نیست و از همین جاست که وی را شکافنده و جامع علوم و برافرازنده پرچم دانش خواندند.

چند اتفاق مهم و خوشایند هم در دوران ولایت امام(ع) رخ داد که می توان گفت یکی از آن ها هم دوره بودن امام با عمربن عبدالعزیز بود زیرا این فرد در میان خلفای هم عصر امام(ع) تنها کسی بود که محبت ائمه و خاندان علی(ع) را در دل داشت و به آن ها عشق می ورزید. به دلیل همین عشق و محبت صادقانه، بدعت ننگین و ریشه دار ۶۹ ساله «سب حضرت علی(ع)» را از بین برداشت.

باید گفت این بدعت میراث شوم معاویه بود که به دلیل کینه عجیبی که از علی(ع) داشت بعد از رحلت پیامبر(ص) دستور داد که در تمام شهرهای اسلامی حضرت علی(ع) را لعن و نفرین کنند.

امام محمد باقر(ع) در دوران پر خیر و برکت ولایتشان با حل مسائل ناگشوده دینی و علمی راهی روشن را برای سعادت تمامی مسلمانان و به خصوص شیعیان گذاشتند و حال نوبت ماست که این فرصت را غنیمت بشماریم و در این راه با توکل به خدا قدم برداریم.

منبع: کتاب سیره پیشوایان نوشته حجت الاسلام سبحانی

جوان دلویی