اعتقادات غلط در مورد اعتیاد

برخی از اعتقادات و باورهای عمومی در مورد سلامت و مسایل مرتبط با آن هستند و برخی دیگر نامطلوب و نادرستند و به طریقی بر سلامت مردم تاثیر منفی می گذارند

برخی از اعتقادات و باورهای عمومی در مورد سلامت و مسایل مرتبط با آن هستند و برخی دیگر نامطلوب و نادرستند و به طریقی بر سلامت مردم تاثیر منفی می‌گذارند. شاید این آرزوی تمام فعالان حیطه بهداشت و سلامت عمومی باشد که عامه مردم همواره با دیدی نقادانه به باورها و سنت‌های خود بنگرند و از آنچه مضر است دوری گزیده و روش‌های مفید را به کار ببندند. این موضوع در مورد باورهای عمومی در مورد مشکل بزرگ اعتیاد به موادمخدر و روانگردان هم وجود دارد.

● باور غلط اول: می‌توان یک‌بار موادمخدر مصرف کرد و معتاد نشد.

تمام بررسی‌ها نشان داده‌اند مواد اعتیادآور به محض ورود به سیستم عصبی بدن (حتی در اولین‌بار مصرف) برخی مراکز ترشح‌کننده واسطه‌های شیمیایی نظیر دوپامین مغز را خاموش می‌کنند و به این ترتیب اولین تاثیر خود را بر مغز انسان و شروع روند اعتیاد به‌جا می‌گذارند. این افراد با یک‌بار مصرف مواد اعتیادآور، برای به‌دست‌آوردن همان واسطه‌های شیمیایی از دست رفته دچار وسوسه می‌شوند و این میل به مصرف مواد، تا زمان مصرف بعدی ادامه می‌یابد که این، همان زمینه ایجاد اعتیاد است. در واقع باید باور کنیم که: حتی یک‌بار مصرف موادمخدر، اعتیادآور است.

● باور غلط دوم: می‌توان موادمخدر را تفننی مصرف کرد و معتاد نشد.

بسیاری از جوانانی که امروز در دام اعتیاد اسیرند، روزی بر این باور بوده‌اند که مصرف تفننی موادمخدر منجر به اعتیاد نمی‌شود؛ آنها می‌پنداشتند می‌توان سال‌های سال مواد مصرف کرد اما سرحال و سالم باقی ماند. در واقع این افراد معتادند و در طول زمان، شدت اعتیادشان افزایش یافته، اما خود را معتاد نمی‌دانند. پس باید باور کنیم که مصرف تفننی موادمخدر، شکلی از اعتیاد است.

● باور غلط سوم: جوانان اعتقاد دارند باید هرچیزی را در زندگی حداقل یک‌بار تجربه کرد.

بسیاری از معتادان امروز، کسانی هستند که می‌پنداشتند هر خطری ارزش یک‌بار تجربه کردن را دارد. اگر از این افراد بپرسیم اگر سوزنی آلوده به ویروس ایدز داشته باشیم آیا حاضرند آن را یک‌بار در بدن خود فرو کنند؟ مطمئنا جواب نه خواهیم شنید. پس عقل و منطق حکم می‌کنند که نباید هر خطری را تجربه کرد بلکه باید با توجه به شرایط و در نظر گرفتن خطر موجود، تعیین کرد که آیا آن خطر، ارزش تجربه‌کردن دارد یا نه. خطر اعتیادآوری موادمخدر نیز کمتر از فروکردن یک سوزن آلوده به ویروس ایدز در بدن نیست و عاقلانه نیست که آن را حتی برای یک‌بار تجربه کنیم. پس باید باور کنیم که: موادمخدر از آن دسته چیزهایی نیست که ارزش یک‌بار تجربه کردن را داشته باشد.

● باور غلط چهارم: موادمخدر همیشه از سوی افرادی با ظاهر ناباب و مثلا یک آدم خلافکار با چهره‌ای شیطانی تعارف می‌شود.

در واقع داستان شروع اعتیاد بسیاری از معتادان این‌گونه نیست. بسیاری از معتادان اولین‌بار، مواد اعتیادآور را از یک دوست صمیمی، یکی از اعضای خانواده، پسرخاله، پسرعمو یا یکی دیگر از بستگان خود دریافت کرده‌اند. این تصور که دوستان و بستگان نزدیک هیچ‌وقت بد ما را نمی‌خواهند، امروز بسیاری از معتادان را به روز سیاه نشانده است پس باید باور کنیم که: در مورد مصرف موادمخدر به هیچ‌کس نباید اعتمادکرد. هرکس آن را به ما پیشنهاد کرد، دشمن ماست حتی اگر از اعضای خانواده‌مان باشد.

● باور غلط پنجم: مواد اعتیادآور برای افراد مسن و مثلا بالای ۵۵سال ضرر ندارد و مفید نیز هست.

این تصور غلط که مصرف موادمخدر نظیر تریاک توسط افراد مسن آنها را جوان نگه می‌دارد، قندخون و فشارخونشان را تنظیم می‌کند پایه علمی ندارد. افرادی که به‌دنبال مصرف این مواد به‌دلیل قندخون بالا، فشارخون بالا و سکته مغزی در بیمارستان‌ها بستری هستند بسیار فراوان هستند. از این مواد نمی‌توان به‌عنوان مواد پیشگیری‌کننده یا درمان‌کننده بیماری استفاده کرد. پس باید باور کنیم که: موادمخدر برای هیچ دردی، درمان نیست.

● باور غلط ششم: آدم‌هایی هستند که معتادند اما از نظر اقتصادی و اجتماعی جایگاه خوبی دارند.

تقریبا به عنوان یک قانون می‌شود گفت که افراد معتاد در هر جایگاه اجتماعی که هستند اگر معتاد نبودند در جایگاهی بهتر از این قرار داشتند. اگر کسی معتاد است و یک فروشگاه دارد در صورتی که معتاد نبود حداقل پنج فروشگاه موفق داشت. مواد اعتیادآور در زندگی هر انسانی نقش ترمز و بازدارنده از موفقیت دارد. پس باید باور کنیم که: هیچ‌کس با مصرف موادمخدر یک پله هم بالاتر نرفته است.

ترجمه: شیوا نفیسی