از تریبون سخنرانی تا میز مذاکره

در ماههای گذشته, هرگاه مسئولان دولتی ایران در تریبون های عمومی نسبت به موضوع عراق اظهار نظر کرده اند, سخنان ایشان از یک عنصر ثابت یعنی لزوم خروج هر چه سریع تر نیروهای اشغالگر از عراق برخوردار بوده است

در ماههای گذشته، هرگاه مسئولان دولتی ایران در تریبون‌های عمومی نسبت به موضوع عراق اظهار نظر کرده‌اند، سخنان ایشان از یک عنصر ثابت یعنی <لزوم خروج هر چه سریع‌تر نیروهای اشغالگر از عراق> برخوردار بوده است. همچنین این نکته درست، در سخنرانی مسئولان مورد توجه قرار گرفته است که براساس مقررات بین‌المللی، مسئولیت امنیت و ناامنی‌ها در عراق نیز متوجه نیروهای نظامی خارجی است که بر عراق مسلط هستند. همین اظهار نظرها، گاه هزینه‌هایی نیز برای کشورمان داشته است که سبک‌ترین آنها در قالب ادعای دخالت ایران در امـور داخلـی عراق، مطرح شده است. آخرین نمونه از این ادعاها، دو روز قبل توسط سخنگوی دولت عراق مطرح شد که: <ایران نگرانی‌هایی نسبت به امضای توافقنامه امنیتی عراق با امریکا دارد و متأسفانه برخی سیاستمداران ایرانی به خود این اجازه را می‌دهند که به نمایندگی از ملت عـراق و مـسـئـولان آن، اظهار نظرهایی داشته باشند.> این اظهارات و ادعاها قبلاً نیز سابقه داشته و هر بار بعضی مسئولان ایرانی تلاش کرده‌اند برای کـاهـش حساسیت‌های داخلی، خبرگزاری‌ها و رسانه‌ها را به تحریف سخنان مقام‌های عراقی متهم کنند!‌

از سوی دیگر، ادعای دولتمردان بغداد و متهم کردن ایران به دخالت در امور کشورشان در حـالی مطرح می‌‌شود که بدون تردید، شرایط حاکم بر عراق، بر وضعیت عمومی منطقه و به ویژه مـرزهـای کـشـورمـان اثـرگـذار اسـت ولذا کسی نمی‌تواند سیاستمداران ایرانی را از اظهارنظر در مورد مسائل عراق منع کند. حتی به نظر می‌رسد یـکـی از عـناصر اصلی در گفتگوهای دوجانبه مـسـئـولان عـالیرتبه ایرانی با مقام‌های عراقی، بایستی شرایط امنیتی عراق و تأثیر آن بر سرنوشت سیاسی و اقتصادی منطقه باشد. برهمین اساس تـوقـع مـی‌رفـت برخی اظهار نظرهای تریبونی مسئولان ایرانی و تأکید مکرر آنها بر لزوم خروج نیروهای خارجی از عراق، به صورت شفاف در مذاکرات روز گذشته مقام‌های ایرانی با نخست وزیر عـراق مـطـرح شود. اما اخباری که رسانه‌های داخلـی از مـذاکـرات نـوری الـمـالـکـی بـا دکـتـر احمدی‌نژاد، معاون اول رئیس جمهور، وزیر امور خارجه و دبیر شورایعالی امنیت ملی منتشر کردند نشان می‌دهد اعتراض ایران به حضور نیروهای خارجی در عراق و نیز قرارداد امنیتی عراق و امریکا – که برخی سیاستمداران ایرانی از آن با عنوان کاپیتولاسیون یاد می‌کنند – به صورت رسمی به نخسـت وزیـر عـراق ابلاغ نشـده است. اکنون می‌توان این سوال را از دست‌اندرکاران دیپلماسی خارجی کشورمان مطرح کرد که <اگر طرح این سخنان، آنقدر ضرورت دارد که هزینه اتهام ‌افکنی عراقی‌ها، سران عرب و امریکایی‌ها را به جان می‌خرند و آن را در تریبون‌ها مطرح می‌کنند، چرا این موضوع را بر روی میز مذاکره با المالکی قرار ندادند؟> البته با توجه به اظهارات دو روز قبل سخنگـوی دولت عراق مبنی بر اینکه <یکی از اهداف سفر المالکی به تهران، توضیح در مورد تــوافقنـامـه امنیتـی بغـداد – واشنگتـن اسـت> می‌توان حدس زد که این موضوع به صورت جدی مطرح و نگرانی‌های طرف ایرانی به عالی‌ترین مقام دولت عراق ابلاغ گردیده است، اما بنابر ضـرورت‌هـای امنیتی – دیپلماتیک از تریبونی کردن آن خودداری شده است. اگر این فرض هم درست باشد می‌توان این سوال را مطرح کرد که <با توجه به هزینه‌های فراوان تبلیغاتی و سیاسی ناشی از تبدیل موضوع امنیت عراق به یک سوژه نسبتاً دائمی در سخنرانی‌های بعضی از مسئولان دولـت نـهم، علـت اصـرار بر تکرار تریبونی این موضوع چیست؟>‌

نـگــارنــده مـعـتـقــد اســت کــه یــادآوری مسئولیت‌های نیروهای خارجی به سران امریکا و عراق، از حقوق مسلم ایران است و مسئولان ایرانی موظفند برای رفع نگرانی‌های موجود در این زمینه، حداکثر تلاش خود را به کار بگیرند. اما دلـیلی وجود ندارد که با برخی اظهار نظرهای علنی، زمینه را برای سوژه‌‌سازی <مخالفان رو به افـزایـش جـمـهوری اسلامی در سطح جهان و مـنـطـقـه> آمـاده کنیم. همانطور که اصرار بر اظهارنظرهای علنی در خصوص برخی تحولات منطقه، جهان عرب و اسلام نیز از همین منظر قابل تـردید است. اما اگر برخی سیاست‌گذاران در دولت نهم، همچنان بر تداوم روند قبلی اصرار دارنـد و آن روش – تـکـرار تـریـبونی اظهارنظر در خصوص مسائل عراق و برخی کشورهای دیگر – را یک امر ضروری و مفید برای کشور می‌دانند باید به این پرسش نیز پاسخ دهند که <چرا در پـشــت مـیــز مــذاکـره بـا نـخـسـت وزیـر عـراق، اعتـراض‌هـای خود را مطرح نکرده‌اند یا اجازه انتشار آن در رسانه‌ها را نداده‌اند؟!‌| >