پنجشنبه, ۱۸ بهمن, ۱۴۰۳ / 6 February, 2025
روشهایی برای تقویت توجه و تمرکز کودکان
اگر شما هم فرزندی دارید که نمیتواند مدت زیادی بر یک فعالیت تمرکز کند. ممکن است فکر کنید که کودک شما ممکن است به اختلال کمبود توجه و تمرکز مبتلا باشد.
البته در سنین کمتر از ۳ سالگی معمولا نمیتوان خیلی واضح این اختلال را در کودک تشخیص داد اما بهتر است فرزندتان را زیر نظر داشته باشید و با او بازیهایی را تمرین کنید که توجه و تمرکز او را تقویت کرده و او را بیشتر به این کار وادار کند. فرآیند توجه و تمرکز در کودکان به تکامل سیستم عصبی، حواس و هوش بستگی دارد.
بنابر این برای تقویت ان میتوان در این سه زمینه فعالیتهایی را برای کودک طراحی کرد. برای بررسی مشکل هم باید به هریک از عوامل ذکر شده جداگانه پرداخت. یادتان باشد تشخیص علت کم توجهی در کودکان بهتر است با حضور متخصصان و کارشناسان صورت بگیرد. و هریک از روشهای دارو درمانی، روان درمانی، کاردرمانی و گفتار درمانی با تشخیص متخصصان وارد عمل شود. در این مبحث سعی شده است راهکارهایی برای بهبود اختلال توجه و تمرکز کودکان با تقویت حواس آنها که توسط والدین در منزل قابل اجرا باشد، ارائه شود.
● پرورش حس بینایی
با این تمرینات میتوانید با پرورش توجه و دقت در حس بینایی کودک میزان توجه و تمرکز او را تقویت کنید.
۱) از فرزندتان بخواهید یک شی نورانی در حال حرکت و یا تصاویر رنگی را با چشم تعقیب کند. شی را در جهات مختلف به صورت صاف یا دورانی حرکت دهید. به تدریج زمان تمرین را زیاد کنید. این تمرین را میتوانید از ۳ ماهگی با کودکتان شروع کنید. ممکن است ابتدا کودک زیاد به این وسیله متحرک نگاه نکند و یا زود خسته شود و مشغول چیز دیگری شود اما به تدریج به وسیله یا تصاویر رنگی متحرک علاقه بیشتری نشان داده و آن را با چشم دنبال میکند.
۲) از کودک بخواهید به طور متناوب به دو شی دور و نزدیک که شما به او نشان میدهید، نگاه کند. به تدریج زمان تمرین را بیشتر کنید. این تمرین را در سنین بالاتر مثلا از یک سالگی میتوانید با کودک تمرین کنید
۳) شما و فرزندتان مقابل هم روی زمین بنشینید، توپی را به سمت او بفرستید، از وی بخواهید پس از گرفتن توپ مجدداً آن را به شما بدهد و این کار را تکرار کنید. (به تدریج مدت زمان تمرین را زیاد کنید.) این تمرین را هم میتوانید از وقتی فرزندتان توانست بدون کمک بنشیند شروع کنید. کودکان از بازی با توپ بسیار لذت میبرند.
۴) توپی را به یک نخ آویزان کنید و مقابل کودک بگیرید و از او بخواهید با دو دست و بعد با یک دست (به طور یک در میان) به توپ بزند.
۵) تعدادی مهره به کودک بدهید تا آنها را بر اساس ترتیب خاص یا به صورت تصادفی به نخ بکشد. این تمرین علاوه بر دقت بینایی عضلات ظریف و کوچک دستان کودک را تقویت کرده و هماهنگی چشم و دست او را نیز بیشتر میکند.
۶) پنج شی مقابل کودک قرار دهید بعد جفت هرکدام از آن اشیاء را نیز یکی یکی به او بدهید تا کنار شی مثل خودش قرار دهد. اگر وسیلهای در اختیار ندارید میتوانید از نخود و لوبیا وعدس هم استفاده کنید.
۷) تمرین فوق را با تصاویر مشابه، کارتها ومهرههای رنگی یا اشکال هندسی مشابه انجام دهید. از هرکدام ۴ مورد مقابل کودک بگذارید.
۸) متناوب چیدن مهرههای رنگی را به کودک آموزش دهید. ابتدا از دو رنگ مهره شروع کنید و از کودک بخواهید آن دو رنگ را یک درمیان بچیند (این کار را تا ۵ مهره در رنگهای مختلفی ادامه دهید). در مرحله اول با دو رنگ مهره: مهره قرمز، مهره آبی، مهره قرمز، مهره آبی....
۹) با سه مکعب یک رنگ طرحهای سادهای بسازید و مقابل کودک قرار بدهید بعد از او بخواهید با مکعبهای خودش مشابه آن طرح را بسازد (به تدریج تعداد مکعبها را اضافه کنید.) میتوانید به تدریج شکل ساخته شده را پیچیدهتر کرده و ازمکعبهایی با رنگهای مختلف استفاده کنید و از کودک بخواهید به همان ترتیب شکلی مشابه شما بسازد.
۱۰) حافظه بینایی کودک خود را به روش زیر تقویت کنید:
با سه مکعب ساده طرح سادهای بسازید، ۲۰ ثانیه فرصت دهید کودک نگاه کند بعد طرح را جمع کنید و از او بخواهید آن چه را به یاد دارد بسازد.
۱۱) طرحهای سادهای به صورت ناقص روی کاغذ بکشید و از کودک بخواهید جزء حذف شده در تصاویر را تشخیص دهد. مثال: تصویر آدم بدون چشم، تصویر موش بدون دم
۱۲) چهار تصویر روی کاغذ بکشید، به طوری که دو تا از تصاویر کاملاً شبیه باشند و از کودک بخواهید از بین ۴ تصویر، دو تصویر مثل هم پیدا کرده و به شما نشان دهد.
۱۳) چهار تصویر بر روی کاغذ بکشید به طوری که یک تصویر با تصاویردیگر فرق داشته باشد. از کودک بخواهید تصویر متفاوت را پیدا کرده و به شما نشان دهد.
۱۴) نقطههایی را در یک خط صاف بکشید و از کودک بخواهید آنها را با خط به هم وصل کند (ابتدا نقطهها درشت و نزدیک به هم باشد بعد به تدریج نقطه ریزتر و فاصله آنها دورتر شوند.) این تمرینها عضلات دست کودک را هم تقویت کرده و هماهنگی چشم و دست او را بیشتر میکنند.
۱۵) دو خط موازی و با فاصله از هم بکشید و از کودک بخواهید با مداد، خطی از میان این راه عبور دهد به طوری که با دو خط کناری برخورد نکند( به تدریج فاصله دو خط موازی کناری را کم کنید) این تمرینها علاوه بر تقویت تمرکز و دقت بینایی عضلات دست کودک را هم تقویت کرده و هماهنگی دست و چشم او را زیاد میکند.
۱۶) اشکال هندسی مختلف را در اندازه متوسط بکشید و از کودک بخواهید آنها را با توجه به حاشیه شکل رنگ کند. از او بخواهید طوری شکلها را رنگ کند که از خط حاشیه بیرون نزند.
۱۷) ابتدا خطوط صاف بعد خطوط منحنی وسپس اشکال مختلف را روی کاغذ بکشید و از کودک بخواهید با دقت ازروی خطوط کشیده شده روی کاغذقیچی کند. به تدریج میتوانید از فرزندتان بخواهید علاوه براشکالی که شما روی کاغذ کشیدهاید، تصاویر کاغذ کادو، مجلات قدیمی و روزنامه را هم با قیچی ببرد. این تمرینها علاوه بر تقویت تمرکز و دقت بینایی عضلات دست کودک را هم تقویت کرده و هماهنگی دست و چشم او را زیاد میکند.
● پرورش حس شنوایی
با این تمرینات میتوانید با پرورش توجه و دقت در حس شنوایی کودک میزان توجه و تمرکز او را تقویت کنید.
۱) جغجغهای را به صدا در آورید و از کودکتان بخواهید هر وقت صدا شنید دستش را بالا ببرد (در حین انجام تمرین چشمهای کودک را ببندید)
۲) جغجغهای را به صدا در آورید و از کودک بخواهید جهت صدا را با دست به شما نشان دهد (در حین انجام چشمهای کودک را ببندید)
۳) با کودک قرار بگذارید که فعالیتی را انجام دهد و به محض شنیدن صدای سوت آن کار را متوقف کند. به عنوان مثال در یک اتاق کودک پشت به شما راه برود و هر زمان صدای سوت را شنید بایستد مجدداً با فرمان شما شروع به حرکت کند و با شنیدن صدا متوقف شود. این بازی را میتوان با گروهی از کودکان هم به شکل قطار بازی انجام داد و هر وقت سوت کشیده شد قطار کند.
۴) چند وسیله صداساز (به عنوان مثال سوت، جغجغه، سنتورک، شیپور و...) به صورت (۲ عدد هر کدام) تهیه کنید. این وسایل را به کودک بدهید تا مدتی با آنها بازی کند و با صدای هر کدام آشنا شود. سپس یک نمونه از وسایل را مقابل کودک بگذارید. خودتان پشت او قرار بگیرد و جفت دیگر هر وسیله را به صدا درآورید. از کودک بخواهید پس از شنیدن صدا وسیله مورد نظر را نشان دهد.
۵) تصویر چند حیوان را مقابل کودک بگذارید از کودک بخواهید که پس از شنیدن هر صدا تصویر مربوطه را نشان دهد. شما میتوانید صدای حیوانات را خودتان در بیاورید و یا با نوار پخش کنید.
۶) با کودک قرار بگذارید تا هر زمان کلمهای خاص را شنید دستش را بالا ببرد. شما کلمات مختلف را بگوئید و آن کلمه خاص را نیز به طور نامنظم در میان کلمات دیگر بگوئید.
۷) داستان کوتاهی را برای کودک تعریف کنید و بعد بلافاصله درباره متن داستان سؤالاتی را از او بپرسید(به تدریج بین تعریف داستان و پرسش از متن فاصله بیندازید تا کودک مجبور شود اطلاعات را در حافظه اش نگه دارد.)
۸) حافظه شنوایی کودک خود را به شیوه زیر تقویت کنید.
دو کلمه بدون ربط (مثال: هلو ؛ مداد) به کودک بگوئید و از او بخواهید آن دو کلمه را به همان ترتیب ( یعنی اول هلو بعد مداد ) بعد از شما تکرار کند. در هر مرحله پس از اینکه کودک موفق شد کلمات را به طور صحیح بعد از شما تکرار کند، یک کلمه به تعداد کلمات خود اضافه کنید(در آخرین مرحله کودک باید بتواند ۵ کلمه را عیناً بعد از شما و با ترتیب صحیح تکرار کند.)
● پرورش حس لامسه
با این تمرینات میتوانید با پرورش توجه و دقت در حس لامسه کودک میزان توجه و تمرکز او را تقویت کنید.
۱) از کودکتان بخواهید چشمهایش را ببندد و اشیایی را در دست او قرار دهید تا بر اساس زبری یا صافی ونرمی آنها را به دو دسته تقسیم کند.
۲) مشابه تمرین فوق را با اشیا سرد و گرم انجام دهید.
۳) از کودک بخواهید چشمهایش را ببندد و دو شی به طور همزمان در دستهای او قرار دهید. کودک باید پس از لمس اشیاء بگوید آنها مثل هم هستند یا متفاوتند.
۴) از کودک بخواهید چشمهایش را ببندد، اشیا آشنا و موجود در منزل را یکی یکی در دست او بگذارید و بخواهید پس از لمس هر وسیله، نام آنها را بگوید.
۵) اشکال هندسی پلاستیکی را در دست کودک قرار دهید و از او بخواهید شکل را لمس کند و طرح آن را روی کاغذ بکشد(در مرحله لمس شی باید چشمهای کودک بسته باشد) این تمرین علاوه بر تقویت تمرکز و حافظه لامسه، ادراک فضایی کودک و عضلات انگشتان دست او را هم تقویت میکند
● تقویت حس بویایی و چشایی
از کودکتان بخواهید چشمانش را بندد و سپس میوههای بودار مختلف مانند پرتقال، هندوانه، لیمو وطالبی را جلوی بینی او نگه دارید و از او بخواهید نام آنها را بگوید. این کار را میتوانید برای تقویت حافظه چشایی با خوردن میوههای مختلف انجام دهید. مطمئن باشید این بازیها برای کودکتان بسیار جذاب هستند و در ضمن میتوانید به وسیله آنها تمرکز و توجه کودکتان را هم بیشتر کنید. اگر باور نمیکنید امتحانش ضرری ندارد.
دکتر مهشید چایچی
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست