در جست وجوی آرامش

معمولاً همه ما در زندگی عصبانیت را تجربه می کنیم عصبانیت امری طبیعی اما بحران ساز است

معمولاً همه ما در زندگی عصبانیت را تجربه می کنیم. عصبانیت امری طبیعی اما بحران ساز است. پژوهشگران مرکز مشاوره کارلتون کانادا معتقدند که عصبانیت احساسی طبیعی است و گاهی به جای اینکه احساس خود را به یک شیوه مثبت و درست بیان کنید آن را با یک روش خصمانه و تهاجمی بروز می دهید. رفتاری که ممکن است به خشونت بینجامد و پیامدهای بسیار نامطلوبی را ازنظر شخصیتی و یا موقعیت شغلی و... به همراه داشته باشد.

آیا شما از آن دسته افرادی هستید که وقتی با صدای بوق نامعمول در آن سوی خط روبه رو می شوید گوشی خود را محکم به تلفن می کوبید آیا بر سر جای پارک با اشخاص دیگر دعوا می کنید و یا پس از مشاجره ای که با همسرتان دارید مشت خود را محکم به دیوار می کوبید.

مارتین هلکس از محققان کارلتون می گوید: بارها در زندگی عصبانی می شویم. عصبانیت به خودی خود هم بد نیست و بیان آن به شیوه مناسب کاری صحیح است زیرا در موقعیت های خطرناک موجب محافظت فرد می شود و انرژی لازم برای حل مشکل را به او می دهد و گاهی نیز باعث تجدیدنظر در رفتارها و دیدگاه های اجتماعی و فرهنگی می شود.

بدون شک احساس ناامیدی، رنجش و تنفر، بی حوصلگی همه وهمه می تواند باعث شود که زود عصبانی شویم.

برای بسیاری از مردم این لحظات زودگذر است آنها می توانند به سرعت بر اعصاب خود تسلط یافته و آرام بگیرند بدون اینکه منفجر شوند و یا از کوره دربروند.

اما اگر عموماً این اتفاق نمی افتد و شما پس از اینکه جای پارک خود را از دست می دهید هنوز هم عصبانی هستید و خونتان به جوش آمده باید مهارت های مدیریت خشم را به دست آورید.

● شما چقدر عصبانی هستید

آیا تاکنون از خود پرسیده اید چرا بیش از دیگران عصبانی می شوید عکس العمل های عصبانیت گاهی به صورت عادت درآمده اند و به صورت اتوماتیک به این شرایط با عصبانیت واکنش نشان می دهید بدون اینکه حتی لحظه ای به عکس العمل خود بیندیشید. گاهی ممکن است پس از تفکر از شدت عصبانیت خود تعجب کنید.

شما چگونه عصبانیت خود را بروز می دهید. آیا عصبانیت باعث دستپاچگی در شما و اطرافیانتان می شود، آیا بیش از دیگران عصبانی می شوید آیا بیش از آن حدی که لازم است عصبانی می شوید آیا رفتار و یا گفتار تهدیدآمیز به کار می برید آیا به حدی عصبانی می شوید که به اشیا، انسان ها و یا حیوانات آسیب برسانید؟

آیا به مدت چند ساعت همچنان عصبانی باقی می مانید آیا خشم خود را از دیگران پنهان می کنید و یا سعی در فرو نشاندن آن دارید آیا برای فرو نشاندن خشم خود از دارو استفاده می کنید آیا بدن تان هنگام عصبانیت عکس العمل نشان می دهد مثلاً گرفتگی عضلات و یا افزایش ضربان قلب... آیا پس از ابراز عصبانیت احساس بهتری نسبت به خود و یا شخصی که شما را عصبانی کرده دارید؟ آیا نیاز دارید که شیوه عکس العمل و واکنش خود را تغییر دهید؟

هلکس در این باره معتقد است که مدیریت خشم درصدد این نیست که بگوید هرگز عصبانی نشوید و عصبانیت خود را بروز ندهید. در حقیقت، سرکوب کردن حس عصبانیت و فرو بردن آن در خود باعث بروز بیماری هایی مانند سردرد، افسردگی، استرس و مشکلات خواب و... می شود و گاهی عصبانیت سرکوب شده فوران کرده و باعث بروز خشونت می شود.

با مدیریت خشم نسبت به خود احساس بهتری پیدا می کنید و روابط تان بهبود می یابد. در حقیقت پیش از اینکه عصبانیت بر شما مسلط شود شما بر او مسلط می شوید.

در زندگی کنونی به نظر می رسد که مردم عصبانی تر هستند و خیلی زود تحمل خود را از دست می دهند. ترافیک، آلودگی هوا، کامپیوتر، اینترنت و... از افزایش دهنده های عصبانیت، ناامیدی و خشونت شناخته شده اند.

عصبانیت یک نوع مقاومت است و مقاومت و پایداری معمولاً چیز خوبی است. عصبانیت با انرژی و حرکت همراه است. ذخیره کردن این انرژی برای پیشرفت و حرکت رو به جلو در مراحل بعدی مفید است. اما ابتدا باید عصبانیت را بشناسید و تشخیص دهید که چه فرصت هایی را به همراه می آورد.

محققان مرکز کارلتون توصیه می کنند هنگامی که عصبانی می شوید و از درون می جوشید به عصبانیت به عنوان:

- جنبش بیدارکننده- حسی جدید- رشد- رویارویی و یک نوع مقاومت بنگرید.

هنگامی که این دید را پیدا کنید، دید شما نسبت به موقعیتی که در آن هستید بازتر می شود و می توانید از فرصت هایی که این خشم و عصبانیت در اختیارتان می گذارد بهترین استفاده را بکنید.

به جای اینکه بگویید این خیلی بد است من باید سریعاً از این حالت عصبانیت خارج شوم از خودتان این سؤالات را بپرسید:

«چه حس جدیدی در من رشد کرد و پدید آمد که مرا بیدار کرد و باعث عصبانیت من شد» و یا «من چگونه در مقابل این احساس جدید مقاومت می کنم» و «هم اکنون چگونه می توانم از این مقاومت درونی رهایی یافته و به این احساس جدید اجازه رشد و پیشرفت بدهم.»

با پرسیدن این سؤالات از خودتان از احساس عصبانیت خارج شده و رشد و حرکت درونی خود را ارتقا می دهید.

هرگاه ما از چیزی باعنوان بد یاد می کنیم در حقیقت قدرت بیشتری به آن می دهیم و آن را غیرقابل تسلط فرض می کنیم. از این به بعد هرگاه احساس عصبانیت کردید سعی کنید به جای اینکه خشم خود را فرو ببرید آن را تحلیل کنید.

برای برطرف کردن عصبانیت می توانید از روش های زیر استفاده کنید.

- تا ۱۰بشمارید و یا محلی را که در آن هستید ترک کنید.

- یک حرکت فیزیکی انجام دهید. حرکات فیزیکی باعث خروج احساسات شما مخصوصاً قبل از انفجار می شود؛ قدم بزنید، بدوید، و...

- راه هایی را بیابید که توسط آنها آرامش پیدا می کنید. تمرینات تنفس عمیق و تصور یک صحنه خیالی و آرامبخش، تکرار کلمات یا عبارات آرام بخش مانند «آرام باش»، «جدی نگیر» و... هم چنین گوش دادن به نوای خوش ، کشیدن نقاشی و مطالعه روزنامه و از همه مهمتر ذکر و یاد خدا بسیار مفید است.

- وقتی که آرام شدید، احساس عصبانیت و خشم خود را بیان کنید و با شخصی که شما را عصبانی کرده صحبت کنید. اگر باز هم نتوانستید خشم خود را کنترل کنید با یک مشاور مشورت نمایید.

- قبل از اینکه حرفی بزنید به خوبی به آن فکر کنید تا بعداً از گفته خود پشیمان نشوید. می توانید آن را روی کاغذ بنویسید و با خودتان تمرین کنید تا در یادتان بماند.

- با شخصی که شما را عصبانی کرده صحبت کنید و سعی کنید مشکل را حل نمایید.

- هنگامی که صحبت می کنید و مشکل را مطرح می کنید جملات خود را با استفاده از کلمه «من» بسازید.

برای مثال بگویید «من از اینکه تو امروز در کارخانه به من کمک نکردی بسیار ناراحت شدم.» به جای اینکه بگویید «تو باید در کار خانه به من کمک کنی» در غیر این صورت شخص مقابل را نیز عصبانی می کنید و شرایط بدتر می شود.

- از عواملی که باعث عصبانیت تان می شود و طریقه واکنش نشان دادن خودتان، گزارش یا کارنامه ای تهیه کنید.

- از جملات طنز استفاده کنید، هرگز طعنه نزده و سرزنش نکنید.

- هرگز کینه به دل نگیرید. شخص مقابل را ببخشید. این خیالی بسیار واهی است که توقع داشته باشیم همه آن گونه که ما می خواهیم رفتار کنند.

علیرضا ضیاعی