زنان و ورزش

فعالیت بدنی منظم و عادات غذائی خوب می تواند سلامت زنان را ارتقاء داده و از بسیاری بیماری ها و حالاتی که علت عمده مرگ و میر و ناتوانی زنان جهان است پیشگیری کند فعالیت بدنی منظم به پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی کمک می کند

فعالیت بدنی منظم و عادات غذائی خوب می‌تواند سلامت زنان را ارتقاء داده و از بسیاری بیماری‌ها و حالاتی که علت عمده مرگ و میر و ناتوانی زنان جهان است پیشگیری کند. فعالیت بدنی منظم به پیشگیری از بیماری‌های قلبی عروقی کمک می‌کند.

این بیماری‌ها که شامل بیماری قلبی، فشار خون بالا و سکته مغزی می‌باشد، باعث یک سوم مرگ و میر زنان در سراسر جهان هستند. بیماری‌های قلبی عروقی باعث نیمی از مرگ‌های زنان بالای ۵۰ سال در کشورهای در حال توسعه هستند. توأم بودن فعالیت بدنی منظم و تغذیه کافی اصلی ترین و اثرگذارترین راه تنظیم چاقی خفیف تا متوسط و حظ وزن ایده‌آل در زنان است.

دیابت ۷۰ میلیون زن را در سراسر جهان مبتلا کرده است.

این میزان در سال ۲۰۲۵ به ۲ برابر افزایش می‌یابد. دیابت علاوه بر بیماری‌های قلبی عروقی می‌تواند به کوری، آسیب عصبی، نارسائی کلیه، زخم پای دیابتی و قطع پا منجر شود. تحقیق جدیدی نشان داده است حتی فعالیت بدنی منظم و اندک و تغییر رژیم غذائی می‌تواند از نیمی از موارد دیابت غیروابسته به انسولین جلوگیری کند. فعالیت بدنی می‌تواند تا حد زیادی به پیشگیری و درمان استوپروز کمک کند. استئوپروز بیماری خاصی است که در آن استخوان‌ها شکننده شده و در مقابل شکستن، مقاومت ضعیفی از خود نشان می‌دهند.

زنان مخصوصاً در دوران یائسگی در معرض خطر ابتلاء بالاتری نسبت به این بیماری هستند. فعالیت‌هائی که در آن وزن بدن را تحمل می‌کنیم مثل پیاده‌روی و آهسته دویدن برای بلوغ طبیعی استخوان‌‌بندی در دوران کودکی و نوجوانی لازم هستند و باعث کاهش از دست رفتن استخوان می‌شوند. همچنین قدرت عضلانی و تعادل را بهبود می‌بخشند و خطر افتادن را کاهش داده و به همین خاطر از خطر شکستگی می‌کاهند.

فعالیت بدنی منظم کمک می‌کند تا استرس، اضطراب و افسردگی و تنهائی کاهش یابد. این مخصوصاً در زنان مهم است چون میزان افسردگی زنان نسبت به مردان چه در کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه دو برابر است. فعالیت بدنی به عزت نفس، اعتماد و ا‌طمینان و بهبود مناسبات اجتماعی و وضعیت روانی کمک می‌کند.

اگرچه فواید بهداشتی و اجتماعی فعالیت‌های بدنی باید زنان را در مشارکت اینگونه فعالیت‌ها تشویق کند. اما نباید از این حقیقت که در مناطق بومی و روستائی و حاشیه شهر که درآمد اندکی دارند زنان ممکن است نیاز به تعادل بهتری از اعمال حمایتی مثل تغذیه کافی، ابتکار برای درآمدزائی، توصیه‌هائی متناسب با وضعیت فرهنگی خاص خودشان داشته باشند. آرتریت (التهاب مفاصل) علت مهمی برای محدودیت فعالیت در افراد بالغ و مسن است.

فعالیت بدنی راهی عمده برای تنظیم کنترل تورم و درد مفاصل در آرتریت است و بنابراین نتیجه آن در بهبود فعالیت روزانه خوب است.

از آنجا که بر روی ورزشکاران زن تحقیقات دقیق و گسترده‌ای صورت نگرفته است یک اتفاق نظر کلی در مورد سطح عملکرد آنها وجود ندارد. وجود اختلافات فیزیولوپیک و نیز ساختاری بین جنس زن و مرد هم مزید بر علت شده است. اگرچه براساس نظرسنجی‌ها اکثر ورزشکاران زن معتقد به افت عملکرد بدنی در جریان دوران قاعدگی هستند. اما از لحاظ فیزیکی زنان بوده‌اند که در طی زمان قاعدگی قادر به شکستن رکوردهای جهانی شده‌اند.

فعالیت ورزشی شدید باعث کاستن سطح استروژن خون می‌شود. اما لزوماً روی سطح عملکرد بدنی اثری نمی‌گذارد. در تمرینات با شدت برابر. اختلافی در میزان بروز آسیب‌های ناشی از ورزش در زن و مرد دیده نمی‌شود. قرص‌های ضدبارداری احتمالاً سبب تغییرات چشمگیر فیزیوژیک در بدن زن می‌شوند. اما تأثیر عمده‌ای روی عملکرد فرد نخواهند گذاشت حاملگی در ۲ تا ۳ ماه اول اثر منفی روی عملکرد نمی‌گذارد.

لابد می‌دانید در المپیک سال ۱۹۵۶ ملبورن، ۳ تن از برندگان مدال طلا حامله بودند حتی بعد از طی حاملگی اگر وضعیت جسمی و شکل پیش از حاملگی زن بازگردد. مشکلی در رقابت‌های ورزشی نخواهد داشت ورزش سبب بهبود دانسیته (تراکم) استخوانی زنان نمی‌شود بلکه فقط سبب حفظ آن می‌گردد. در صورت مصرف مقادیر کافی کلسیم، ورزش احتمالاً در شکل‌گیری استخوان‌های قوی‌تر کمک خواهد کرد هیچ محدودیت سنی برای شرکت در ورزش‌های استقامتی وجود ندارد. حتی زنان ۸۰ ساله هم توانائی شرکت منظم در دوهای ماراتن را دارند. گره که مدت زمان طی شده بیشتر خواهد بود.

دقیقاً معلوم نیست که آیا زنان سریع‌تر می‌دوند با مردان فقط می‌دانیم که در ازاء هر دهه عمر زنان توانائی سرعت بخشی در دویدن به میزان ۱۴ متر در دقیقه دارند در حالی که این رقم برای مردان ۷ متر در دقیقه است. البته با توجه به اختلافات فیزیکی به‌نظر نمی‌رسد که زنان توانائی غلبه بر مردان در مسافت‌های کوتاه را داشته باشند اما عکس این موضوع در دوهای در مسافت طولانی صدق می‌کند که به‌نظر می‌رسد به‌علت چربی بالاتر موجود در بدن زنان است که به‌عنوان منبع انرژی عمل می‌کند. به‌علاوه تعریق در دماهای بالاتر بدنی، سبب حفظ و نگهداری بیشتر آب بدن خواهد شد.

● منوپوز و ورزش

تغییرات هورمونی در یائسگی می‌تواند نتایج ناخواسته‌ای داشته باشد اما یک روش صحیح و سالم زندگی که شامل ورزش باشد می‌تواند تحول ایجاد کرده و ما را آسوده کند. در حقیقت زنانی که ورزش‌های منظم انجام می‌دهند که از زنان غیرمتحرک و غیرفعال علائم یائسگی (منوپوز) کمتری را نشان داده‌اند.

▪ ورزش‌های هوازی می‌تواند کمک کند به:

- بهبود سطح انرژی

- کاهش خطر ابتلاء به بیماری‌های قلبی

- حفظ کردن تراکم استخوان

- کنترل وزن

- بهبود وضعیت خواب

- بهبود خلق

▪ ورزش‌های وزنه‌ای کمک می کنند به:

- حفظ تراکم استخوان – حفظ توده عضلانی و قدرت عضلات

- کاهش خطر ابتلاء به پوکی استخوان

- کنترل وزن

- حفظ استقلال فیزیکی خود (شخص برای انجام فعالیت‌های فیزیکی به دیگران نیاز نداشته باشد).