انتقال خون

گروه اهداكنندگان مستمر و منظم اهداكنندگانی هستند كه نیاز به خون سالم را كه از حیاتی ترین نیازهای جوامع بشری است به خوبی درك كرده و از انگیزه بالایی جهت اهدای خون برخوردار می باشند و درباره رفتارهای مخاطره آمیز كه باعث آلودگی در سطح جامعه می شود اطلاعات كافی كسب نموده اند

●تاریخچه انتقال خون در جهان

سال ١٦١٦ میلادی: كشف جریان خون توسط ویلیام هاروی

سال ١٦٥٦ میلادی : اولین تزریق با كمك یك پر مرغ متصل به مثانه توخالی یك حیوان بوسیله كریستوفر ورن

سال ١٦٦٧ میلادی: اولین انتقال خون از حیوان به انسان توسط ژان دنیس پزشك دربار لویی١٤

سال ١٦٧٥ میلادی: ممنوع و حرام اعلام شدن انتقال خون بدنبال بروز عوارض ناشی از تزریق خون ناسازگار وآلوده توسط پارلمان فرانسه، انجمن پادشاهی پزشكی لندن و پاپ

سال ١٩٠٠ میلادی: شناخت گروههای خونی A وB وO وAB توسط لنداشتاینر

سال ١٩٣٧ میلادی: تاسیس اولین بانك خون جهان درشهر شیكاگو آمریكا

سال ١٣٢٤ ه.ش(١٩٤٨ میلادی): انجام انتقال خونهای پراكنده در بیمارستان های مختلف تهران

سال ١٣٥٣ ه.ش: تاسیس سازمان انتقال خون ملی ایران

●انواع اهدای خون

▪ اهدای حرفه ای : در این نوع اهدا، فرد به ازای دریافت پاداش اقدام به خون دادن می نماید، این روش امروزه منسوخ شده است زیرا خطر آلودگی خون در بین اهداكنندگانی كه به ازای دریافت وجه یا كالا اقدام به خون دادن می نمایند بالا می باشد.

▪اهدای جایگزین یا فامیلی : در این نوع اهدا یكی از آشنایان یا اقوام فردی كه نیازمند به خون است (جهت جایگزین نمودن خون مصرف شده) اقدام به اهدای خون می نمایند. یكی از اهداف سازمان انتقال خون حذف كامل خون جایگزین تا پایان سال ٨٢ بوده است.

▪اهدای داوطلبانه : در این نوع اهدا كه یكی از بهترین و سالم ترین طرق تامین خون سالم می باشد فرد بطور داوطلبانه و فقط با انگیزه ایثارو نوعدوستی اقدام به خون دادن می نمایند.

▪ اهدای اتولوگ : در این نوع اهدا باشرایط خاصی كه توسط پزشك یا كارشناس طب انتقال خون مشخص می شود، خون گرفته شده از فرد برای همان فرد درمواقع ضروری مورد مصرف قرار می گیرد.

●انواع اهداكنندگان ( برحسب دفعات اهدای خون )

▪ اهدا كننده بار اول : به شخصی اطلاق می شود كه سابقه هیچگونه اهدای خون ندارد و برای اولین بار به سازمان انتقال خون جهت اهدای خون مراجعه نموده است.

▪ اهدا كننده با سابقه : به شخصی اطلاق می شود كه سابقه اهدای خون دارد ولی از آخرین باری كه اقدام به خون دادن نموده است بیش از یك سال می گذرد.

▪ اهدا كننده مستمر : به شخصی اطلاق می شود كه بجز اهدای فعلی سابقه حداقل یك نوبت اهدای خون ظرف یك سال گذشته را داشته باشد. یا به عبارت دیگر كسی كه در سال حداقل دو نوبت خون اهدا نماید.

●اصول اهدای خون

١) اهدای خون در همه حال باید داوطلبانه باشد و هیچ فشاری به دنور تحمیل نشود. فقط از افراد داوطلب (عمدتا اهداكنندگان داوطلب مستمر ومنظم) كه با انگیزه انسانی و ایثار اقدام به اهدای خون می نمایند، خونگیری بعمل آید.

٢) دنور باید از خطرات مربوط به اقدام خود مطلع باشد، سلامت و ایمنی افراد بطور مداوم مورد توجه باشد.

٣) عامل محرك اهداكننده ومسئولین جمع آوری خون، هرگز نباید سود مالی باشد.

٤) ناشناس ماندن (Anonymity) بین اهداكننده و دریافت كننده باید مورد توجه قرارگیرد مگر در موارد خاص

٥) اهدای خون نباید تحت تاثیر مسائلی از قبیل ملیت، مذهب و …قرار گیرد.

●شرایط اهدا خون

لطفاً جهت آگاهی بیشتر، بر روی هر یک از موارد زیرکه در تاریخچه شما وجود دارد، کلیک نمایید

سرطان

سقط جنین

سکته

سل

سن

شیردهی

صرع، تشنج

عفونت ها

عمل جراحی

فشارخون

فواصل اهدا

قاعدگی

كلسترول و چربی خون

مسافرت

مواد مخدر

واكسیناسیون

وزن

هپاتیت (زردی و یرقان )

هموگلوبین و هماتوكریت

هورمون درمانی

آسم

آلرژی (حساسیت)

افسردگی، اضطراب

ایدز و HIV

بارداری

بیماریهای انعقادی

بیماریهای پوستی

بیماریهای جنسی

بیماریهای خود ایمنی

بیماریهای قلبی

پیوند اعضا

تب خال

تیروئید

تزریق خون و فرآورده های خونی

حجامت

خال كوبی چاقوخوردگی ، سوراخ کردن گوش ، طب سوزنی

داروها

دندانپزشكی

دیابت

سرماخوردگی و آنفلوآنزا

▪آسم

اگرآسم شما شدید و همراه با مصرف مداوم دارو ( بخصوص داروهای كورتونی ) باشد از اهدای خون معاف می باشید ولی درصورتی كه آسم شما خفیف بوده و در فواصل طولانی دچار حملات ضعیف و خفیف آسم می شوید در هنگامی كه حالتان خوب است می توانید خون اهدا نمائید.

▪آلرژی

در هنگامی كه علائم آلرژی و حساسیت ندارید می‌توانید خون اهداكنید.كسانی كه سابقه حساسیتهای شدید بخصوص حساسیتهای تنفسی مثل آسم شدید یا تب یونجه دارند از اهدای خون بطور دائم معاف می‌باشند.

▪افسردگی و اضطراب

درصورتی كه در موقع اهدای خون حال شما خوب باشد و احساس كسالت روحی و یا اضطراب شدید نداشته باشید و فقط از آرامبخشهای ساده و مسكن استفاده كرده باشید می توانید خون خود را اهدا نمائید.

▪ایدز وHIV

اگر سابقه آلودگی با ویروس ایدز یا ابتلا به بیماری ایدز داشته‌اید از اهدای خون بطوردائم معاف میباشید. اگر خود را در معرض ابتلا به HIV یا بیماری ایدز میدانید بخصوص تماس جنسی مشكوك تا گذشت مدت١٢ ماه و انجام آزمایشات لازم و اطمینان از سلامت خود از اهدای خون خودداری كنید.

▪بارداری

خانمهای باردار حداقل ٦ هفته پس از زایمان طبیعی می توانند خون خود را اهدا نمایند.

▪بیماریهای انعقادی

اگر سابقه بیماریهای انعقادی خون مثل هموفیلی را دارید از اهدای خون بطور دائم معاف می‌باشید .

▪بیماریهای پوستی

جوشهای ریزپوستی و آكنه ( جوش غرور جوانی ) خفیف تا متوسط ( بشرط استفاده نكردن از دارو ) مانع اهدای خون نمی گردد. درموردعفونتهای قارچیسطحی در محل خونگیری و یا عفونتهای قارچی در دیگر نقاط پوست یا مو یا ناخن ( بشرطی كه از داروهای ضد قارچ استفاده می كنید) و نیز كهیر، آكنه كیستیك شدید، تاول، زخم چركی، كورك یا عفونت پوستی شدید پس از درمان و بهبود كامل قادر به اهدای خون خواهید بود.

▪بیماریهای جنسی ( مقاربتی )

یكسال پس از درمان كامل بیماریهای جنسی ( مقاربتی ) مانند سوزاك، سفلیس، .... می توانید خون اهدا نمائید.

▪بیماریهای خود ایمن

اگرسابقه بیماریهای خود ایمنی مثل پركاری تیروئید ، بیماریهای رماتیسمی ، لوپوس اریتماتو ، مولتیپل اسکلروزیس و... دارید، از اهدای خون بطور دائم معاف می‌باشید

▪بیماریهای قلبی

سابقه بیماریهای قلبی بخصوص عروق كرونركه منجربه استفاده مكرر از دارو گردد شما را از اهدای خون معاف می كند. سابقه بیماریهای ساده دریچه ای قلب مانند پرولاپس میترال (MVP )اگر همراه با نارسایی یا علائم قلبی شدید نباشد، مانعی جهت اهدای خون نمی باشد.

▪پیونداعضا

تا یکسال پس از پیوند اعضا از اهدای خون معاف مبباشید .اگر سابقه پیوند قرنیه یا سخت شامه مغز (Dura Matter ) دارید بطور دائم از اهدای خون معاف می باشید .

▪تب خال

تب خال به تنهایی مانع اهدای خون نمی گردد.

▪تیروئید

گواتر ساده ( بدون تغییرات هورمونی ) و نیز كم كاری غدهٔ تیروئید (هیپوتیروئیدی ) اگر علت آن اتوایمیون ( نقص ایمنی ) نباشد مانع اهدا خون نمی گردد. پرکاری غدهٔ تیروئید ( هیپرتیروئیدی ) و نیز كم كاری تیروئید از نوع اتوایمیون باعث معافیت دائم از اهدای خون می گردند.

▪تزریق خون و فرآورده های خونی

اگر طی ١٢ ماه گذشته به شما خون یا فرآورده‌های خونی تزریق نشده باشد می‌توانید خون اهداكنید.

▪خال كوبی ، چاقوخوردگی ، سوراخ کردن گوش ، طب سوزنی

از آنجا که چنین اقداماتی سبب میشود تا فرد در معرض بیماری های قابل انتقال از طریق خون قرار گیرد تا یكسال سبب ممنوعیت چهت اهدای خون میشود

▪وزن

▪اگر وزن شمابالای ۵۰ کیلو گرم باشد می توانید خون اهدا كنید.

▪واكسیناسیون

مصرف برخی از واکسن ها تداخلی با اهدای خون ندارند ولی برخی از واکسن ها تا مدتی بعد از مصرف موجب اختلالاتی در خون می گردند كه دراین مدت نباید خون اهدا نمود.

▪صرع ، تشنج

درصورت داشتن سابقه صرع و تشنج از اهدای خون معاف می باشید مگراینكه طی ٣ سال گذشته بدون استفاده از دارو دچار حملات صرع و تشنج نشده باشیددراین صورت می توانید خون اهدا كنید.

▪شیردهی

پس از پایان دوران شیردهی می توانید خون خود را اهدا كنید.

▪سن

اگر سن شما بین ١٧ تا ٦٥ سال می باشد می‌توانید خون اهداكنید.

▪سل

٢سال پس از بهبود كامل و قطع كلیه داروها می توانید خون اهدا كنید.

▪سقط جنین

یكسال پس از هرگونه سقط جنینی می توانید خون خودرا اهدا كنید.

▪سرماخوردگی و آنفلوآنزا

اگر طی یك هفته گذشته سرما خوردگی داشته اید و یا طی ٢ هفته اخیر به آنفلوآنزا مبتلا گردیده اید نمی توانید خون خود را اهدا نمائید.

▪سکته

پس از سکته قلبی یا مغزی به طور دائم از اهدای خون معاف می باشید.

▪سرطان

اگر سابقه ابتلا به سرطان دارید از اهدای خون بطور دائم معاف می‌باشید. بجز سه مورد ١-كارسینوم insitu(در جا) دهانه رحم ٢-كارسینوم پاپیلری تیروئید٣-سرطان‌های محدود پوستی مانند BCCوSCC بشرطی كه با عمل جراحی كاملاً برداشته شده باشند وشخص بطور كامل درمان شده باشد.

▪مسافرت

یكسال پس ازمسافرت به مناطق مالاریاخیز و درصورتی كه علامتی نداشته باشید می توانید خون اهدا كنید.

▪مواد مخدر

در صورت مصرف كوكائین و یا هرگونه مواد مخدر استنشاقی دیگر و یا داشتن سابقه تزریق مواد مخدر ( حتی برای یكبار ) تا آخر عمر از اهدای خونمعاف می باشید.

▪داروها

مصرف برخی از داروها تداخلی با اهدای خون ندارند و هنگام مصرف این داروها می توانید خون اهدا كنیداما برخی از داروها در هنگام مصرف و حتی تامدتی پس از قطع مصرف موجب اختلالاتی در خون می گردند كه دراین مدت نباید خون اهدا نمود. چند نمونه از این داروها بقرار ذیل می باشد.

---