جنگ پنهان گازی

حتی اگر سرمایه هم به اندازه کافی داشته باشیم, به دلیل سال ها توسعه یافتگی قطر در برداشت گاز, راهی طولانی در پیش داریم

حتی اگر سرمایه هم به اندازه کافی داشته باشیم، به دلیل سال‌ها توسعه یافتگی قطر در برداشت گاز، راهی طولانی در پیش داریم.

قطر در شرایطی روزانه ۱۵۰ میلیون متر مکعب گاز بیشتر نسبت به کشور ما از ثروت پارس جنوبی (گنبد قطر) برداشت می‌کند که عملیات بهره برداری از این میدان را همزمان با ما آغاز کرده و در حال حاضر از حدود ۱۷ فاز گازی خود بهره برداری کامل کرده است.

البته نمی‌شود قطر - یا هر کشور دیگر - را متهم کرد. عقب افتادگی ما تقصیر خود ما است و در حال حاضر، تنها باید به فکر توسعه تکنولوژی و دانش فنی در این میادین بود.

تمرکز بالای قطر و البته شرکای قدرتمند اروپایی و یاری شرکت‌های آمریکایی در میادین مشترک گازی پارس جنوبی باعث شده این کشور بتواند به یکی از کشورهای قدرتمند جهان تبدیل شود. امروز قطر با تکیه بر همین منبع توانسته نرخ رشدی معادل ۱۸ درصد را کسب کند و به غول رشد اقتصادی جهان تبدیل شود. در زمینه ایجاد ارزش افزوده نیز قدم‌های بزرگی را برداشته است، به طوری که طرح بزرگ تبدیل گاز به مایع (GTL) آن کشور ثروت عجیبی را به جیب مردم آن خواهد زد و این در حالی است که ما هنوز بسیاری از فازهای این میدان را افتتاح نکرده‌ایم.

● ثروت پُربرکت

در حدود ۳ هزار و ۷۰۰ کیلومتر از میدان گازی پارس جنوبی متعلق به ما است. این مساحت دارای حدود ۱۴ تریلیون متر مکعب گاز است که این رقم ۱۰ درصد کل ذخایر جهان را شامل می‌شود و حتی ۵۰ درصد کل ذخایر گازی کشور ما در این منطقه قرار دارد.

در حال حاضر، تولید فعلی شرکت ملی نفت ایران از مخزن پارس جنوبی در حدود ۲۱۰ میلیون متر مکعب گاز است و در صورت توسعه فازهای جدید تا سال ۹۴، این ظرفیت به بیش از ۷۷۰ میلیون متر مکعب در روز افزایش خواهد یافت. در عین حال، برداشت گاز طبیعی کشورمان از مخازن مشترک در حدود ۲۵۵ میلیون متر مکعب در روز است و قرار است این رقم البته با خرج ۶۷ میلیارد دلار پول تا پایان برنامه پنجم به ۸۸۰ میلیون متر مکعب در روز افزایش یابد. جالب است بدانید در حال حاضر و در یک برنامه کوتاه مدت، قرار است میزان برداشت قطر از این میدان به بیش از ۴۵۰ میلیون متر مکعب در روز افزایش یابد. در شرایط فعلی، کشور ما در صورتی که بتواند از تمام فازهای پارس جنوبی بهره برداری کند، خواهد توانست روزانه ۴۳۰ میلیون متر مکعب گاز ترش از این میدان گازی برداشت نماید. این تمام ثروت پارس جنوبی نیست و توسعه این میدان علاوه بر برداشت گاز، قادر است در محصولات جانبی نیز منافع فراوانی را عاید ما سازد. به عنوان نمونه، می‌توان به موارد زیر در این رابطه اشاره کرد:

۱) افزایش تولید روزانه ۳۲۵ میلیون متر مکعب گاز شیرین و ۱۰۵ میلیون متر مکعب گاز ترش به ظرفیت تولید

۲) افزایش ظرفیت تولید روزانه میعانات گازی به ۶۸۰ هزار بشکه

۳) افزایش ظرفیت تولید اتان به ۱۳ هزار تُن در روز

۴) تولید روزانه ۲۱ هزار تُن گاز مایع (LPG)

۵) افزایش استحصال ۲ هزار و ۶۰۰ تُن گوگرد از این میدان.

باید گفت توسعه ۲۹ فاز پارس جنوبی می‌تواند روزانه ۳۰۰ میلیون دلار درآمد نصیب کشورمان کند که با یک حساب سرانگشتی در سال به حدود ۱۱۰ میلیارد دلار خواهد رسید و این رقم در حدود ۲۰ درصد کل محصول ناخالص داخلی ما است. به گفته مدیر عامل شرکت نفت و گاز پارس، اگر ارزش هر بشکه نفت کشور ۱۰۰ دلار در نظر گرفته شود، ارزش ذخایر پارس جنوبی در حدود ۸ تریلیون و ۸۰۰ میلیارد دلار است و این رقم ده برابر کل درآمد نفتی کشورمان در صد سال برداشت نفت است. طبق گفته مهندس سوری، این میزان ذخایر معادل ۲۴۰ سال صادرات و فروش نفت به قیمت هر بشکه ۱۰۰ دلار است.

در پانزده سال گذشته نیز در حدود ۴۲۲ میلیارد متر مکعب گاز از پارس جنوبی – مشترک با قطر – برداشت شده است. به علاوه، ۶۷۰ میلیون بشکه میعانات گازی به اضافه ۲ میلیون و ۵۶۰ هزار تُن اتان، ۵ میلیون و ۳۹۰ هزار تُن ال‌پی‌جی و یک میلیون و ۹۴۰ هزار تُن گوگرد، نتیجه سال‌ها فعالیت این میدان است.

حقیقت آن است که با این آمار و اطلاعات، منابع طبیعی تجدید ناپذیر ما تولدی دوباره یافته‌اند و این بار باید دست به عصاتر از همیشه راه برویم.