نجات غریق

براساس آمارهای رسمی, سالانه بیش از ۱۲ هزار و ۲۰۰ كشتی اعم از نفتكش و تجاری در منطقه خلیج فارس تردّد می كنند كه از این میزان, تعداد شناورهای اقیانوس پیمای تحت پرچم ایران ۱۱۰ فروند كشتی تجاری و ۳۲ فروند كشتی نفتكش می باشند

براساس آمارهای رسمی، سالانه بیش از ۱۲ هزار و ۲۰۰ كشتی اعم از نفتكش و تجاری در منطقه خلیج فارس تردّد می كنند كه از این میزان، تعداد شناورهای اقیانوس پیمای تحت پرچم ایران ۱۱۰ فروند كشتی تجاری و ۳۲ فروند كشتی نفتكش می باشند. شمار شناورهای سنتی تحت پرچم ایران هم ۵ هزار و ۹۰۰ فروند لنج و بیش از ۱۲ هزار فروند قایق برآورد شده است. در این میان، یكی از منابع بالقوه بروز سوانح دریایی در خلیج فارس، تردّد تعداد زیاد شناورهای سنتی قدیمی و فرسوده هستند كه عمده این شناور ها، از آن كشورمان می باشد. در حال حاضر مراكز هماهنگی نجات دریایی به ۱۳ فروند شناور مدرن تجسس و نجات با سرعت های ۳۲ و ۴۲ گره دریایی تجهیز گردیده اند. مراكز تجسس و نجات دریایی بنادر چابهار، قشم، كیش، بوشهر، امام و نوشهر نیز به ۶ فروند شناور مخصوص SAR (به طول ۲۰ متر و سرعت ۳۴ نات) تجهیز شده اند. در سال گذشته همچنین مراكز MRCC(جاسك، سیری، لاوان، خارك، اروندرود، امیرآباد و انزلی) به ۷ فروند شناور SAR مجهز گشتند. قرار است تا پایان سال ۸۴ مراكز ( MRCC چابهار، بندرعباس، بوشهر، امام و نوشهر) نیز به ۵ فروند بالگرد تجسس و نجات دریایی تجهیز گردند.

● تجسس و نجات در سال ۸۴

به منظور ارتقای سطح كمی و كیفی خدمات تجسس و نجات دریایی، اهداف زیر به عنوان برنامه های كوتاه مدت در سال ۸۴ در دست اقدام قرار دارد.

▪ اشاعه فرهنگ تجسس و نجات دریایی.

▪ تجهیز مراكز هماهنگی نجات دریایی به تجهیزات مدرن عملیات تجسس و نجات.

▪ تهیه و تدوین توافقنامه بیمارستان های مجهز استان های ساحلی كشور به منظور پذیرش افراد مصدوم در دریا در كوتاهترین فرصت ممكن.

▪ تأمین نیروی متخصص مورد نیاز و آموزش پرسنل ستادی و عملیات تجسس و نجات دریایی براساس دوره های آموزشی استاندارد IMO گفتنی است، بودجه مورد نیاز به منظور تجهیز (یك فروند هواپیما، تجهیزات مخابراتی و آموزش) برنامه های كوتاه مدت حدود ۵/۳۷ میلیون دلار تخمین زده شده است. بودجه مورد نیاز خرید تجهیزات برنامه میان مدت طرح ملی تجسس و نجات دریایی نیز كه برای سال های ۱۳۸۵ و ۱۳۸۶ در نظر گرفته شده است، معادل ۴۵ میلیون دلار برای تأمین ۲ فروند كشتی تجسس و نجات چند منظوره و ۲ فروند هواپیمای تجسس است. بودجه مورد نیاز طرح بلندمدت تجسس و نجات دریایی هم معادل ۲۱ میلیون دلار برای خرید ۲ فروند بالگرد و آموزش پرسنل تجسس و نجات دریایی در طول سال های ۸۴ تا ۸۸ در نظر گرفته شده است.

● محیط زیست دریاهای ایران

در كشورمان به منظور حفظ و نگهداری محیط زیست دریایی در راستای اجرای كنوانسیون های بین المللی، اقدامات مختلفی انجام می شود. بازنگری سالانه طرح ملی مقابله با آلودگی های نفتی، ارایه برنامه های آموزشی تئوری و عملی، مانور سالانه به منظور ارتقای دانش فنی پرسنل و حصول اطمینان از عملكرد صحیح تجهیزات موجود در مراكز از جمله اقدامات مربوطه در راستای طرح ملی یاد شده است. از دیگر اقدامات، اجرای پروژه كنترل و مدیریت آب توازن كشتی ها است كه در راستای آن، تبلیغات و اطلاع رسانی، مطالعات زیست محیطی، دوره های آموزشی و سمینارهای بین المللی متعددی برگزار می شود. طرح اصلاح جرایم، از دیگر طرح ها در راستای حفظ محیط زیست دریایی می باشد. برای تدوین این طرح، در قانون حفاظت دریا و رودخانه های مرزی، نقطه نظرات بخش های دریایی و حقوقی از طریق مكاتبه و برگزاری نشست های كارشناسی جمع آوری و پیش نویس اصلاحیه جرایم و مجازات ها پس از تهیه و تدوین به هیأت دولت ارسال گردیده است.

● بازرسی كشتی ها

مؤثرترین روش برای شناسایی كشتی های فاقد قابلیت دریانوردی، كنترل و بازرسی حضوری می باشد. اجرای دقیق این بازرسی ها از یك سو باعث جلوگیری از حركت كشتی های خارجی فاقد صلاحیت دریانوردی در آب های تحت حاكمیت كشورمان شده و از سوی دیگر، موجب خروج كشتی های تحت پرچم جمهوری اسلامی ایران از لیست های سیاه بین المللی گردیده است.

در واقع، كنترل و بازرسی مستمر كشتی های داخلی موجب شده تا مالكان و شركت های كشتیرانی ایرانی اقدام به بهبود كیفی كشتی های تحت مالكیت خود نموده و آنها را با شرایط و استانداردهای بین المللی به بنادر خارجی اعزام دارند. در فاصله سال های ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۳ با اعمال سیاست های كنترل و بازرسی كشتی ها در بنادر كشور، وضعیت فنی و ایمنی ۱۷ هزار و ۹۳۱ فروند كشتی ایرانی و خارجی مورد بازرسی قرار گرفته است. گفتنی است، در فاصله سال های ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۳ در مجموع ۵۵ سانحه منجر به آلودگی نفتی به وقوع پیوسته است كه منشاء این سوانح عمدتاً خطوط لوله نفت، شناورها و تأسیسات نفتی بوده اند. این در حالی است كه بنادر امام خمینی (ره)، بوشهر، شهید رجایی، باهنر، انزلی و نوشهر تسهیلات لازم برای دریافت مواد زائد نفتی و جمع آوری زباله را در اختیار دارند. علیرغم فعالیت های انجام شده، نگرش و اقداماتی جامع تر برای حفظ محیط زیست خلیج فارس، دریای عمان و دریای خزر - به عنوان یكی از اجزای رشد پایدار - ضروری است.