ترویج هنر نمایش با تئاتر سیار

راه‌اندازی تئاتر سیار اقدام بسیار مثبت و خوبی است، ولی امیدوارم فقط محدود به اجرا روی ماشین نشود. این ماشین سیار در خیلی از جاهای دنیا وجود دارد و برای بردن تئاتر به مناطق دوردست …

راه‌اندازی تئاتر سیار اقدام بسیار مثبت و خوبی است، ولی امیدوارم فقط محدود به اجرا روی ماشین نشود. این ماشین سیار در خیلی از جاهای دنیا وجود دارد و برای بردن تئاتر به مناطق دوردست و به روستاها بسیار مفید است. از این ماشین به دلیل امکاناتی که دارد در شب هم می‌توان استفاده کرد.

با تئاتر سیار می‌توان تئاتر را میان مردم برد و به گسترش آن کمک کرد. خوشبختانه امکان ساخت چنین ماشینی در کشور ما وجود دارد. به‌طور قطع تکثیر این وسیله برای شکوفایی فرهنگ و ترویج هنر نمایش در سطوح مختلف یک اقدام کاملا منطقی و مناسب است. ما بشدت نیازمند فرهنگسازی در زمینه‌های مختلف هستیم.

کیفیت برنامه‌های تئاتری که روی این اتومبیل‌های سیار اجرا می‌شوند بسیار مهم است. گروه‌هایی که با این تریلی سفر می‌کنند باید کاملا حرفه‌ای باشند و آثار از مشخصات هنری قابل قبولی برخوردار باشد. کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بنیانگذار نخستین گروه‌های حرفه‌ای تئاتر کودک و نوجوان در ایران است. نخستین اتومبیل سیار تئاتر در ایران توسط مرکز تئاتر کانون در سال ۱۳۴۹ شکل گرفت و اجرا شد. این گروه، تئاتر را به محل زندگی کودک و نوجوانان، حیاط مدرسه‌ها، بیمارستان کودکان و مراکز بهزیستی برد.

همچنین در مراکز فرهنگی هنری کانون در سطح ایران یکسری کتابخانه کودک وجود داشت که در آن برنامه اجرا کردند. این گروه تئاتر سیار ابتدا ماشین نداشتند. در سال ۱۳۵۲ هم یک ماشین سیار تئاتر طراحی و توسط کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به کشور آلمان سفارش داده شد و سال ۱۳۵۳ نخستین اتومبیل سیار تئاتر در قالب یک دستگاه تریلی با امکانات مختلفی چون ژنراتور برق و اتاق گریم همچنین امکان نشان دادن فیلم ۱۶ میلی‌متری و صحنه تئاتر ساخته شد. گروه تئاتر کانون توسط این دستگاه در مناطق خارج از تهران برنامه اجرا کردند و نمایش خود را در شهرها و روستاها بین دو شهر به اجرا درآوردند. این ماشین به‌طور مداوم برنامه اجرا می‌کرد بویژه در ایران که چهارفصل را به طور کامل دارد. به عنوان نمونه در تابستان استان‌های شمالی، شمال غرب و استان‌های مرکزی را پوشش می‌داد. در فصل زمستان به استان‌های جنوبی کشور می‌رفت. این فعالیت‌ها تا انقلاب ادامه داشت و بعد از انقلاب با آغاز جنگ تحمیلی این ماشین تئاتر به عنوان بیمارستان صحرایی به جبهه ارسال شد. در سال‌های پایانی جنگ، اتاق این تریلی به کانون برگردانده و اواخر دهه ۷۰ به طور مجدد در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان راه‌اندازی شد.

گروه‌های مختلف تئاتر کودکان در نقاط مختلف ایران بویژه در ایام جشن‌های دهه فجر به استان‌های مختلف سفر کردند که تا امروز به فعالیت خودش ادامه می‌دهد. بعد از انقلاب اسب فرسوده تریلی تعویض و یک اسب نو برای آن خریداری شد و همچنان این ماشین فعالیت خود را در حد امکانات موجود در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ادامه می‌دهد.

حسن دادشکر

کارگردان و بازیگر تئاتر