جمعه, ۱۷ اسفند, ۱۴۰۳ / 7 March, 2025
مجله ویستا

تخیل سطح زمین


تخیل سطح زمین

به گمانم همه یا خیلی‌ها با من متفق‌القول باشند که «جنگ ستارگان» محصول ۱۹۷۸ یک «اتفاق» بود نه تنها در ژانر «علمی - تخیلی» که در کل روند فیلمسازی جهان.
این اثر توانست نه‌تنها این ژانر …

به گمانم همه یا خیلی‌ها با من متفق‌القول باشند که «جنگ ستارگان» محصول ۱۹۷۸ یک «اتفاق» بود نه تنها در ژانر «علمی - تخیلی» که در کل روند فیلمسازی جهان.

این اثر توانست نه‌تنها این ژانر را از یک روند تولید درجه دو و گاه سه، خارج کند که به آن تشخص تجاری - هنری گسترده ببخشد. [طبیعتاً اثری همچون «اودیسه فضایی ۲۰۰۱» ساخته ۱۹۶۶ استنلی کوبریک به دلیل یکتا بودنش، همچنین مد‌نظر داشتن مخاطبان نخبه از این ارزیابی حذف شده است] فیلمسازی که آن فیلم را ساخت، کارگردانی جوان و جاه‌طلب و جویای نام بود که فیلم قبلی‌اش «دیوارنوشته‌های امریکایی» بیانیه‌ای صریح در هجو ورد «یقه تمیز»‌های دولتمردان امریکا بود و در دهه هفتاد، هالیوود جایی برای این‌جور فیلمسازها نداشت، بنابراین «جورج لوکاس» مصمم شد دست به یک خطر بزرگ بزند و با سرمایه‌ای کم و مشارکت یک کمپانی بزرگ که می‌خواست در همه چیز دخالت کند، یک فیلم ارزان‌قیمت «علمی - تخیلی» بسازد که چون در کهکشان دیگر و در زمانی دور می‌گذشت، به کسی هم بر‌نمی‌خورد!

حاصل کار به یک موفقیت تجاری - هنری بزرگ بدل شد و «لوکاس» جوان آنقدر سرمست از این موفقیت بود که تصمیم گرفت صرفاً پول دربیاورد و در نتیجه حتی به خودش زحمت نداد که در روند کارگردانی «جنگ ستارگان ۲ و ۳» شرکت کند [و با این‌که در فیلم دوم، اسمش به عنوان «کارگردان اول» آمده بود، کسی دیگر کار را به سرانجام رساند] و البته دو فیلم بعدی، تعریفی هم نداشتند! خب، سال‌ها گذشت و لوکاس که دیگر جوان نبود، تصمیم گرفت یک سه‌گانه دیگر با قصه‌ای درباره کودکی و جوانی شخصیت منفی سه فیلم نخست بسازد و این‌بار، خودش کارگردان باشد.

آن سه فیلم را هم در اولین دهه قرن بیست و یکم، فرستاد روی پرده نقره‌ای. فیلم‌های خوبی نبودند [امیدوارم طرفداران این افسانه فضایی بدشان نیاید] شاید بشود فیلم دوم از سری جدید را تا حدی مستثنا دانست آن هم به این دلیل که فیلمنامه بهتری داشت و ما صرفاً با جلوه‌های ویژه کامپیوتری روبه‌رو نبودیم، گرچه به نظرم روی آن «بچه» که پدرش «شکارچی انسان» بود و در سکانس‌های پایانی کشته می‌شد، اما چون همانندسازی شده بود «بچه» با میلیون‌ها انسان شبیه پدرش مواجه بود، خیلی بیشتر می‌شد کار کرد. به هر حال، این «سه‌گانه» جدید لوکاس، فقط رجوعی بود به آن فیلم درخشان ۱۹۷۸ و البته همراه با فروشی میلیارد دلاری!