کانون رحمت

منت خدای را که انسانها را زوج زوج آفرید و آنها را به پیوند مودت و رحمت با یکدگر، قرارشان بخشید .
و باز هم قصه تکراری زن و مرد .
دادگاه خانواده ، مهریه ، نفقه ، اجرت المثل ، انجام امور …

منت خدای را که انسانها را زوج زوج آفرید و آنها را به پیوند مودت و رحمت با یکدگر، قرارشان بخشید .

و باز هم قصه تکراری زن و مرد .

دادگاه خانواده ، مهریه ، نفقه ، اجرت المثل ، انجام امور منزل ، شانیت دختر ، ادامه تحصیل ، حق انتخاب محل سکنی ، حق طلاق ، حمل و شیر دادن فرزند ، تربیت کودک ، ایثار مادرانه یا حق داشتن فعالیت اقتصادی مستقل و

همه و همه نشان از فراموشی تنها یک آیه از آیات خداوندی دارد که:

« وَمِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُم مِّنْ أَنفُسِکُمْ أَزْوَاجًا لِّتَسْکُنُوا إِلَیْهَا وَجَعَلَ بَیْنَکُم مَّوَدَّهًٔ وَرَحْمَهٔ ً»[۱]

تنها عمل به همین یک آیه از آیات خداوندی ، خلق را از مراجعه به حکمیت بی نیاز می کند ، چه آنکه حکم از غیر کانون خانواده طلبیدن در جایی است که چاره ای برای مشکل اندیشیده نشده باشد ، حال آنکه چاره کار قبل از پدید آمدن مشکل به دست ما داده شده و آن اینکه هدف از تشکیل خانواده و بنیان و اساس آن مودت و رحمت است که موجب پدید آمدن آرامش طرفین می شود و اگر از این منظر به رابطه با همسر و خانواده نگاه کنیم ، بسیاری از مسائل در نطفه خاموش خواهند شد .

البته در سایه این دستور فرمایشات حضرت رسول (ص) نیز قابل تامل و توجه است که رابطه همسران را رابطه ای عاطفی و صمیمی معرفی می کنند، که به نظر می رسد قوانین خشک فقهی و حقوقی راهی در آن ندارد و یا نقش مهمی بر عهده آنان نیست و تنها فلسفه وجودی آنها پادزهری برای مواقعی است که معمار خشت اول کج نهاده است و بنیاد خانواده ریشه ای سست دارد و یا زمان درمان گذشته و راه علاجی باقی نمانده احادیث ذیل از آن جمله است:

حضرت رسول (ص) فرموده اند : دوست داشتن زنان و آگاه کردن آنها از این محبت مستحب است .[۲]

و نیز فرموده اند : هر چه بر ایمان بنده ای افزوده شود بر محبت وی به همسرش نیز افزوده خواهد شد. [۳]

و همچنین در سفارشی طولانی فرموده اند : برادرم جبرییل هماره سفارش زنان را به من می کرد تا آنجا که گمان بردم روا نیست مرد با اعتراض به همسرش بگوید : اَه .[۴]

همانطور که اشاره شد آن حضرت با وعده پاداش ، مردان را به برقراری رابطه عاطفی با همسرانشان تشویق کرده اند و حتی محبت به همسر را نشانگر درجه ایمانی افراد معرفی کرده اند که حتی اگر برای به دست آوردن رضای الهی و بهشت رضوان هم که شده ، مردان در برقراری رابطه عاطفی با همسرانشان تلاش کنند؛ البته باید توجه داشت حضرت دستوراتی هم برای زنان داشته اند از آن جمله :

می فرمودند : هیچ زنی نیست که خشمگینانه به شوهرش بنگرد ، جز آنکه روز رستاخیز خاکستر آتش دوزخ را به چشمانش سرمه کشند .[۵] این حدیث نشانگر لزوم عمق رابطه عاطفی بین زوجین است چه اینکه پیامبر زنان را نه از رفتار و یا گفتار خشمگینانه که حتی از نگاه خشمگینانه منع و تحذیر می کنند و همچنین در جای دیگری فرمودند : بهترین زنان شما زنی است که اگر خود یا همسرش خشمگین شوند ، به همسرش گوید : دستم در دست توست ، چشمانم به خواب نمی رود مگر از من خرسند شوی[۶]و در این حدیث به ارائه راهکار به زنان در مورد مواقع اختلاف پرداخته اند.

در همین راستا امام سجاد (ع) در رسالهٔ الحقوق در مورد حق همسر فرموده اند :

حق همسری که با پیوند ازدواج در اختیار تو قرار گرفته این است که بدانی خدا او را مایه آرامش و راحتی و انیس تو ساخته و هر کدام باید نعمت وجود دیگری را به درگاه خدا شکر گویید و بدانید این نعمتی است که خدا به شما داده و باید با نعمت وی همنشینی نیکویی داشته باشید و احترامش کنید و با رفق و مدارا با وی رفتار کنید هر چند که حق تو بر وی بیشتر از حق او بر تو باشد ..... حق او این است که با او مهربانی کنی و همدم و آرام بخش وی باشی . [۷]

همانطور که ذکر گردید از دیدگاه دین اسلام مدار زندگی زوجین مودت و رحمت است که در سایه سار آن انس و الفت اتفاق می افتد و بندگان روزی خور سفره رحمت الهی می شوند و به یاد داشته باشیم همیشه خارج شدن از مدار اصلی سرگردانی و فشار روانی به همراه خواهد داشت و بدانیم هیچ دلی نیست که در مقابل محبت پاک و خالصانه یارای مقاومت داشته باشد و نیز بار دیگر با خود زمزمه کنیم که از محبت ها خارها گل می شود.

نویسنده : الهام قاسمی

۱) آیه ۲۱ سوره روم .( و از نشانه‏های او اینکه همسرانی از جنس خودتان برای شما آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید، و در میانتان مودّت و رحمت قرار داد)

۲) وسائل الشیعه ، ج ۱۴ ، ص ۹ .

۳) بحار الانوار ، ج ۱۰۰ ، ص ۲۲۸ و دعائم الاسلام ، ج ۲ ، ص ۹۲ و نوادر ، ص ۱۱۴.

۴) مستدرک الوسائل ، ج ۱۴ ، ص ۲۵۲ و وسائل الشیعه ، ج ۱۴ ، ص ۲۱ .

۵) مستدرک الوسائل ، ج ۱۴ ، ص ۲۴۰.

۶) بحار الانوار ، ج ۱۰۰ ، ص ۲۳۹ و مستدرک الوسائل ، ج ۱۴ ، ص ۱۶۱.

۷) تحف العقول ، ص ۴۱۵