گران‌قیمت‌ترین غار ایران

آبی، اصیل و اشرافی... این‌ها صفت‌هایی هستند که در تمام دنیا برای مرغوب‌ترین سنگ ایرانی به کار می‌رود. سنگی که اولین و قدیمی‌ترین معدنش در ۵۳کیلومتری شمال غرب نیشابور قرار دارد و هر سال ۱۹تن فیروزه مرغوب از آن استخراج می شود.

آبی، اصیل و اشرافی... این‌ها صفت‌هایی هستند که در تمام دنیا برای مرغوب‌ترین سنگ ایرانی به کار می‌رود. سنگی که اولین و قدیمی‌ترین معدنش در ۵۳کیلومتری شمال غرب نیشابور قرار دارد و هر سال ۱۹تن فیروزه مرغوب از آن استخراج می شود.

تا دو روز قبل، نیشابور تنها یک معدن فیروزه داشت که قدیمی ترین معدن فعال دنیا لقب داشت. کشف جسدی در شهر قدیمی تپه برج نشان می داد که سابقه بهره برداری از این معدن به بیش از ۵۰۰۰ سال می رسد و مرغوب ترین فیروزه دنیا از همین معدن ۴۰ کیلومتری به سراسر دنیا صادر می شود. دو روز قبل اما دومین معدن فیروزه خراسان در ۷کیلومتری این معدن کشف شد تا حالا فیروزه نیشابور بیشتر از قبل بازار جواهرات و سنگ های قیمتی دنیا را تصاحب کند.

این معدن جدید از نظر ذخیره و ارزش سنگ استخراج شده مشابه معدن قبلی است که ذخیره ای ۹هزار تنی دارد و از هر تن سنگ آن ۸تا ۱۰ کیلوگرم فیروزه تزئینی به دست می آید.

آب در دل سنگ

فیروزه سنگ ملی ایران به حساب می آید و اگرچه در کرمان و دامغان هم نمونه های آن استخراج می شود اما رنگ فیروزه نیشابوری به عنوان بهترین رنگ فیروزه در دنیا شناخته می شود؛ فیروزه ای خالص و یک دست که بعد از تراش خوردن به مالزی، اندونزی، عربستان، ترکیه، امارات و کشورهای اروپایی صادر می شود.

فیروزه نیشابور در واقع از دل سنگی بیرون می آید که از گدازه های متعلق به دوران سوم ایجاد شده. با عبور آب های سطحی در شکاف های این سنگ ها تغییراتی در بافت و مواد تشکیل دهنده گدازه اتفاق افتاده و باعث تشکیل فیروزه شده است.

فیروزه کانی کمیابی در دنیا است و در واقع سنگ زنده ای است که می تواند بعد از استخراج تغییر رنگ و خاصیت پیدا کند. به همین دلیل نسبت به روغن و مواد شیمیایی حساس است و تغییر رنگ می دهد. فیروزه تغییر رنگ داده یا رگه دار، کمتر از فیروزه آبی ارزش دارد حتی اگر در زیورآلات زیباتر به نظر برسد.

فیروزه مرغوب چند؟

قیمت گذاری فیروزه را در ایران، بانک مرکزی انجام می دهد. این سنگ قیمت مشخصی ندارد چون هیچ دو فیروزه ای یکسان و یک وزن نیستند. با این حال معیار ارزش گذاری برای آن، سنگ معدن فیروزه نیشابور است و فیروزه های نقاط دیگر ایران و دنیا با قیمت فیروزه نیشابور سنجیده می شوند. فیروزه را بعد از فیروزه چینی و کندن سنگ ها از معدن کیلویی ۱۵۰ تومان به فیروزه تراش می فروشند و بعد از تراش خوردن، قیمت اصلی سنگ مشخص می شود.

معدن فیروزه نیشابور در سال ۱۹۰۷

فیروزه هایی که به روش سنتی، با دست و ابزار از دل سنگ بیرون می آیند، صاف تر و مرغوب تر هستند و قیمت بالاتری دارند. بنابراین بسته به شیوه تراش، اندازه فیروزه و صافی و رنگ آن قیمت فیروزه تغییر می کند. فیروزه صادرات کمی دارد و با چمدان های مسافری به نقاط دیگر دنیا صادر می شود. اما یک تکه فیروزه مرغوب نیشابور از نوع عجمی که رنگ آبی تیره دارد و حداقل ۲هزار دلار در امریکا خرید و فروش می شود.

×

‹›