چند شایعه در تاریخ

ولادیمیر پوتین در سال ۲۰۰۷ به منظور شرکت در اجلاس روسای کشورهای حاشیه دریای خزر به ایران سفر کرد او اولین رئیس جمهور روسیه است که طی ۵۰ سال گذشته به ایران سفر کرده است

● شایعه ترور پوتین درتهران

ولادیمیر پوتین در سال ۲۰۰۷ به منظور شرکت در اجلاس روسای کشورهای حاشیه دریای خزر به ایران سفر کرد. او اولین رئیس‌جمهور روسیه‌ است که طی ۵۰ سال گذشته به ایران سفر کرده است. قبل از سفر وی به ایران شایعه‌ای مبتنی بر برنامه‌ریزی برای ترور وی در ایران مطرح شد. اما وی به‌رغم هشدارهای امنیتی، برای شرکت در اجلاس روسای کشورهای حاشیه دریای خزر به تهران سفر کرد. چندماه پس از سفر پوتین به تهران، دولت ایران اعلام کرد که فرد مظنون به پخش شایعه ترور پوتین را در تهران دستگیر کرده است. در پی این سفر، با اینکه محور اصلی مذاکرات حقوق دریای خزر بود، انتظار عمومی بر این بود که مذاکرات جانبی در مورد مسائل هسته‌ای ایران انجام شود. اما مقامات اعلام کردند پوتین هیچ پیشنهادی درباره برنامه هسته‌ای نداشت.

● شایعه تبعید زندیه‌ها به سیبری

فامیلی یافت‌آبادی توسط آخرین خان یافت‌آباد برای اعضای این خانواده برگزیده شد. این خانواده از نوادگان کریم خان زند بوده که پس از سقوط حکومت زندیه توسط آقامحمدخان قاجار تحت اسارت به ناحیه یافت‌آباد تهران منتقل شدند و سپس در همان جا سکنی گزیدند. گفته می‌شود که نام یافت‌آباد توسط همین خانواده برای آن منطقه انتخاب شده بوده. مقبره رو به تخریب مرتضی‌خان آخرین خان این ناحیه در قبرستان یافت‌آباد وجود دارد. در حال حاضر افرادی از خاندان زند در این ناحیه هنوز مشغول زندگی هستند که عموما دارای نام خانوادگی چون زندیه، کلهر، زهره‌وند، فرد، عبدالله، مزلقانی و.... می‌باشند. لازم به ذکر است که نام فامیل اکثر افراد ساکن یافت‌آباد در ابتدا زندیه بوده‌است که پس از اشغال ایران در شهریور ۱۳۲۰ با رواج شایعه تبعید زندیه‌ها به سیبری عده‌ای از افراد با انتخاب نام فامیل دیگری چون زهره‌وند، فرد، عبدالله، مزلقانی سعی می‌کنند خود را از این تعبید نجات دهند.

● شایعه علت اعدام حاجی‌آقا میررشتی

حاج سیدحسین موسوی‌رشتی ملقب به بحرالعلوم و معروف به حاجی آقا میررشتی از علمای معروف گیلان در دوره مشروطیت بود. وی در انتخابات دوره اول مجلس شورای ملی که به صورت صنفی برگزار شد، به نمایندگی طبقه علما انتخاب شد. ولی قلبا با مشروطه‌خواهان همراه نبود و با حاج ملا محمد خمامی (مجتهد مستبد معروف گیلان) و شیخ فضل‌الله نوری ( مجتهد مشروعه‌خواه پایتخت) ارتباط داشت. او که پس از به توپ بسته شدن مجلس شورای ملی به دستور محمدعلی شاه، به همراه یکی از فرزندان خود به سفر عتبات رفته بود، در راه بازگشت به گیلان توسط مشروطه‌خواهان فاتح قزوین دستگیر شد و بدون محاکمه و دلیل موجهی در روز ۱۶ ربیع‌الثانی ۱۳۲۷ ه.ق به جوخه اعدام سپرده شد. تنها علت اعدام او و فرزندش این شایعه بود که او از طرف محمدعلی‌شاه ماموریت داشته تا علمای نجف را علیه مشروطیت تحریک کند. ولی بعد معلوم شد که این شایعه اساسی نداشته است.

● شایعه روانپریشی تولستوی

لئو نیکلایوویچ در خانواده‌ای بسیار قدیمی و اشرافی در یاسنایا پالیانا در ۱۶۰ کیلومتری جنوب مسکو زاده شد. مادرش را در دو سالگی و پدرش را در ۹ سالگی از دست داد و پس از آن تحت تکفل عمه‌اش قرار گرفت. او در سال (۱۸۸۴ میلادی) در رشته زبان‌های شرقی در دانشگاه قازان ثبت نام کرد و پس از سه سال، در تاریخ (۱۸۴۶ میلادی) تغییر رشته داده و خود را به‌دانشکده حقوق منتقل نمود تا با کسب دانش ِ وکالت به‌وضعیت نابسامان ۳۵۰ نفر کشاورز روزمزد که پس از مرگ پدر و مادرش به او انتقال یافته بودند، رسیدگی و با اصلاحات اراضی خود به شرایط رنج‌آور اجتماعی آنان خاتمه دهد. اشتهار تولستوی هرچه بیشتر در خارج از روسیه وسعت می‌یافت، به‌همان نسبت نیز در داخل روسیه مورد طعن و لعن و انزجار دستگاه‌های دولتی و مراجع ارتدوکس قرار می‌گرفت. نوشته‌هایش قبل از انتشار توقیف و شایعه روانی بودن او به‌سرعت پراکنده می‌شد. پلیس تزاری کوچک‌ترین حرکت وی را تحت نظر گرفته بود. هنگامی که به‌پشتیبانی از مریدانش برخاست و برای آزادی آنها از بازداشت، تمام مسوولیت‌ها را که به‌عنوان مدرک جرم مطرح بودند به‌عهده گرفت، به او گفتند: جناب کنت، جاه و جلال شما به‌قدری بزرگ است که زندان‌های ما گنجایش آن را ندارد!»

● شایعه‌ای در دوران مشروطیت

در دوران قاجار نگرش زنان به وضعیت خود پذیرش سرنوشت و تسلیم بود. به دختران از کوچکی ساکت نشستن و تحرک کم، سوال نکردن و اطاعت کردن از مردان -حتی برادر کوچک‌تر خود- آموزش داده می‌شد. این الگوی جامعه‌پذیری تا دوره‌های بعد نیز ادامه یافت.در این دوران هیچ گروه اجتماعی نمی‌توانست از حقوق و منافع خود دفاع کند که با جداسازی جنسیتی شدیدی که در این دوران وجود داشت در مورد زنان شدیدتر می‌شد زیرا آنها هم با این محدودیت‌های شدید مواجه بودند و هم از ارتباط و تاثیر متقابل با محیط بیرون از خانه محروم بودند. در مراحل ابتدایی انقلاب مشروطه (اواخر دهه ۱۲۷۰ – اوایل دهه ۱۲۸۰) زنان بیشتر تحت تاثیر روحانیان بودند و به دلیل حمایت آنان از مشروطیت، از خانه‌هایشان بیرون آمدند و در تظاهرات و رفتارهای دیگری که غیرزنانه تلقی می‌شد شرکت می‌کردند، مانند جریان «شورش نان». کم‌کم حرکت زنان محسوس‌تر شده و استقلال بیشتری یافت. آنها انجمن‌ها و دوره‌های خصوصی برپا می‌کردند و آگاهی اجتماعی و فعالیت غیرخانگی‌شان بالاتر می‌رفت. برخی از انجمن‌ها و سازمان‌های مخفی زنان به نبردهای مسلحانه برای مشروطیت دست می‌زدند. برای مثال، در مبارزه‌ای مسلحانه بین موافقان و مخالفان مشروطه در آذربایجان جسد ۲۰ زن در لباس مردانه یافت شده است. در سال ۱۲۹۰ وقتی شایعه شد برخی نمایندگان مجلس به خواسته‌های روس‌ها تن داده‌اند حدود ۳۰۰ نفر از زنان با تپانچه به مجلس رفتند تا آنان را مجبور به «حراست از آزادی و تمامیت ارضی کشور» کنند.