خَرَّه گیری در خرم آباد

خَرَّه گیری، یا گِل مالی آیینی است که مردم لر در سوگواری‌های مختلف از جمله درایام محرم یا مرگ افراد خانواده انجام می‌دهند. گل‌مالی در گویش لری با عنوان خَرَّه گیری تلفظ می‌شود.

خَرَّه گیری، یا گِل مالی آیینی است که مردم لر در سوگواری‌های مختلف از جمله درایام محرم یا مرگ افراد خانواده انجام می‌دهند. گل‌مالی در گویش لری با عنوان خَرَّه گیری تلفظ می‌شود. آیین گل‌مالی در روز عاشورا در ماه محرم در استان‌های غربی ایران در منطقه زاگرس به ویژه استان‌های لرستان، کرمانشاه و ایلام برگزار می‌شود. همچنین در بخش‌هایی از استان‌های خوزستان، مرکزی و همدان نیز مراسم گل‌مالی در روز عاشورا دیده می‌شود.

آیین خاص گل مالی در خرم‌آباد و مناطق اطراف آن دارای چند مرحله است که از روز هفتم محرم - موسوم به روز «تراش عباس» - شروع می‌شود. در روز هفتم محرم عزاداران حسینی به حمام رفته و پس از اصلاح سر و صورت و نظافت کامل، لباس‌های تمیز می‌پوشند که این روز را «تراش عباس» می‌نامند. از این روز به بعد، عده‌ای برای افروختن آتش در صبح عاشورا به جمع کردن و گردآوری هیزم در سطح شهر می‌پردازند، تا اگر در روز عاشورا برف و باران ببارد و احیانا هوا سرد باشد، عزادارانی که در گِل می‌افتند (مراسم گِل افتادن) از سرما حفظ شوند. به این منظور عده‌ای در محل دوره افتاده و با خواندن جملاتی از خانه‌ها تقاضای هیزم می‌کنند که مردم نیز با کمال میل بسته به نذری که دارند به آنان هیزم می‌دهند. در روز تاسوعا نیز عزاداران خاک نرم و مخصوصی به‌نام گل باغچاله (گل رس) را مهیا کرده و در میدان‌های بزرگ و کوچک که معمولا با آجر چینی در جلوی خیمه‌ها و تکیه‌های شهر درست می‌شود، می‌ریزند و در روز عاشورا این خاک را با گلاب مخلوط کرده و گل روز عاشورا را مهیا می‌کنند. روز عاشورا، عزاداران فراخوانده شده با حضور در تکیه‌های محله و گل‌مالی کردن خود گرد آتش می‌ایستند تا از سرما محفوظ بمانند و شروع به سینه‌زنی و عزاداری می‌کنند.