مراقبت از سلامتی در بمباران خوراکی ها

افرادی که در حالت ناشتا قند خون شان بین ۱۵۰تا ۱۸۰ است باید حواسشان به خورد و خوراک شان باشد

نوروز با دید و بازدید‌ها و آجیل و شیرینی‌اش پر از لحظه‌های دلنشین و خوشمزه است. کمتر کسی هم می‌تواند در برابر این همه تنوع خوردنی‌های نوروزی مقاومت کند بویژه آنکه در این ایام قفسه‌های آشپزخانه به انباری از تنقلات تبدیل می‌شود. اینکه بخواهیم خودمان را در تعطیلات نوروز از لذت بخش‌ترین نیاز آدمی یعنی خوردن و آشامیدن محروم کنیم، مطلوب نیست اما یک بازنگری در الگوی غذایی و عادات و رفتارهای تغذیه‌ای می‌تواند سلامتی را در ایام نوروز تضمین کند. به اندازه خوردن تنقلات و شیرینی‌ها به علت اینکه سرشار از قند و کالری هستند و پرهیز از افراط درخوردن آنها که موجب افزایش وزن و چاقی می‌شود نه تنها در مناسبت‌های خاص بلکه باید تبدیل به یک عادت رفتاری شود اما این عادت رفتاری با دیدن تبلیغات مختلف غذایی و ویترین‌های پر رنگ و لعاب مغازه‌ها که از انواع شیرینی و شکلات انباشته شده‌اند، سخت است.

سیستم تنظیم‌کننده بدن این تعادل و نظم را برقرار می‌کند. از دیر باز در علم تغذیه سه اصل تنوع، تعادل و تناسب در برنامه غذایی برای برقراری تعادل مطرح بوده است. زمانی تعادل و نظم در بدن تثبیت می شود که افراد به کنترل وزن، شیوه زندگی سالم، داشتن تنوع، تعادل و تناسب در برنامه غذایی توجه کنند این نوع تعادل در بدن با تلنگری کوچک مانند خوردن دانه‌های آجیل و شیرینی البته در اندازه کوچک به هم نمی‌خورد اما زمانی که وزن کنترل نشود و عادت‌های غذایی و برنامه غذایی سبک ناسالمی داشته باشد، تعادل بدن آسیب پذیر شده و با کوچکترین تلنگری به هم می‌خورد برای مثال ممکن است در افرادی که زمینه بیماری‌های فشار و چربی خون دارند خوردن تنقلات شیرین و شور موجب به خطر افتادن سلامتی‌شان می‌شود از این رو بیماران قلبی و عروقی باید مراقبت بیشتری داشته باشند تا تعادل و نظم بدن به شکل غیر قابل کنترلی از هم نپاشد.

افرادی که در حالت ناشتا قند خون‌شان بین ۱۵۰تا ۱۸۰ است باید حواسشان به خورد و خوراک‌شان باشد. اینکه شیرینی و شکلات به چه مناسبتی تدارک دیده شده، مهم نیست، این سلامتی است که اهمیت بیشتری دارد. همچنین نبود تعادل در چربی خون یا شکل رایج و شایع‌تر آن یعنی داشتن مشکل اضافه وزن مشکل دیگری است که باید به آن توجه بیشتری کرد زیرا ساختن بافت چربی به لحاظ فیزیولوژیکی بسیار آسان‌تر از سوختن آن است. افرادی که در کنترل وزن‌شان مشکل دارند اگر در ایام عید بی‌مبادلاتی کنند باید منتظر تبعاتش هم باشند. اما آیا این به معنی محرومیت انسان از لذیذترین نیاز خود یعنی خوردن و آشامیدن است؟

این دو نیاز انسان در هر شرایطی باید مدیریت شود یعنی اگر بنا باشد به تمام پیام‌هایی که از محیط اطراف برای خوردن و آشامیدن دریافت می‌کنیم، پاسخ دهیم سلامتی‌مان به خطر می‌افتد. اینکه در برنامه‌های تلویزیون به فاصله هر ۱۰ دقیقه تبلیغات پخش می‌شود که ۷۰درصد آن مربوط به خوردن و آشامیدن است و از این مقدار بیش از ۹۰درصد موارد مواد غذایی مضر است یا فست فودها و ساندویچ‌های وسوسه انگیز ته جیب افراد را خالی می‌کند قطعاً ازنظر روانی روی انتخاب های ما تأثیر می‌گذارد بنابراین مدیریت انتخاب الگوهای تغذیه مسأله‌ای است که تعادل بدن را حفظ می‌کند. برخی افراد در ایام عید به بهانه اینکه مثلاً شام را میهمان هستند از خوردن ناهار پرهیز می‌کنند، این یک برنامه‌ریزی ناسالم است. زیرا حذف یکی از سه وعده اصلی غذایی فیزیولوژی بدن را مختل می‌کند. حذف وعده و طولانی شدن وعده‌های غذایی برای بدن مضر است. اگر بدن گرسنه باشد اسید ترشح شده از معده به بافت ماهیچه معده آسیب زده و آن را تجزیه می‌کند از سوی دیگر گرسنگی موجب می‌شود بافت ماهیچه خود به خود کوچک شده و چربی جای آن را پر کند و به اصطلاح موتور بدن ضعیف می‌شود.

دکتر تیرنگ نیستانی، متخصص تغذیه بالینی و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی