در انتظار یک نقش تاریخی هستم

گفت وگو با فقیهه سلطانی, بازیگر تئاتر, سینما و تلویزیون

‌فقیهه سلطانی، موفقیت‌هایش در کار بازیگری را مدیون گلاب آدینه می‌داند. این بازیگر که فارغ‌التحصیل رشته ادبیات نمایشی است، با «بی‌بی‌یون» به کارگردانی مرحوم حسین پناهی وارد تلویزیون شد اما شروع کارش در سینما با فیلم «معجزه خنده» یدالله صمدی رقم خورد که برایش سیمرغ بلورین بهترین بازیگر جشنواره فیلم فجر را به‌همراه داشت.

سلطانی را آخرین بار در سریال «نشانی» رامبد جوان دیدیم، البته در ایام نوروز، فیلم تلویزیونی «اکباتان» ساخته سعید اسدی نیز از این بازیگر پخش شد.در گفت‌وگوی پیش‌رو، سلطانی در خصوص تجربه‌های متفاوتش در کار بازیگری به صحبت نشست.

▪ در طول این سال‌ها شما تجربه آثار کمدی و جدی را در کنار هم داشته‌اید، نمونه‌اش فیلم سینمایی «عینک دودی» یا همین سریال «نشانی» که در ایام نوروز پخش شد. به‌نظر می‌رسد آنقدر به توانایی‌هایتان واقف هستید که تمایل به تجربه ژانرهای متفاوت دارید؟

ـ سوال بسیار خوبی پرسیدید. نمی‌دانم سریال نوروزی «نشانی» که از شبکه ۲ پخش می‌شد را دیده‌اید یا نه! برای من تجربه جدیدی بود چون تابه‌حال در سریال یا فیلمی کمدی بازی نکرده بودم که خودم شخصا نقش طنز را بازی کنم. حالا چه طنز موقعیت یا طنز گفتاری یا هر چیزی دیگر... در مجموع برایم خیلی جدید بود. من قبلا کارهای طنزی مثل فیلم «عینک دودی» یا «معجزه خنده» را نیز انجام داده بودم، در‌واقع آثاری بود که زمینه طنز در آن وجود داشته است، تاحدی که تماشاچی با رضایت کامل از آن، خندیده است. در صورتی که من گریه می‌کردم و این گریه از ته دل بود. این تضاد را خیلی دوست دارم و به‌نظرم زیباست! این یعنی طنز سنگین یا همان «ملودرام»! البته من کار طنز را خیلی دوست دارم چون فکر می‌کنم طنز، مسوولیت سنگینی را بر دوش دارد چراکه باید در یک شرایط خاص که عرصه بر انسان‌ها سخت شده، توانایی این را داشته باشی که لبخند را روی لبان آنها بیاوری تا برای چند لحظه مشکلات و ناراحتی‌ها فراموش شود که این خود، دارای ارزش بسیار بالایی است.

▪ به نظر می‌رسد در تجربه ژانر کمدی بیشتر علاقه‌مند خنده گرفتن از موقعیت‌های کاملا رئال با بهره‌گیری از نقش‌های کاملا جدی هستید؟

ـ هیچ علاقه‌ای به این ندارم که در تولیدات طنز به اصطلاح سبک بازی داشته باشم، ولی در کل طنز کار قشنگی است. برای مثال می‌توانم از فیلم «معجزه خنده» به کارگردانی آقای یدالله صمدی یاد کنم که در آن فیلم کمدی نقش یک دختر هیستیریک عصبی را بازی می‌کردم با توجه به نوع فیلم که زمینه کمدی داشت، نقش من به نوعی خاص و تا حدی جدی بود که این تضاد به وجود آمده را برای بیننده طوری ارائه کرده بود که دیده شود، من این تضاد را خیلی دوست دارم، به نظرم زیباست.

▪ در ایام نوروز سریال «نشانی» را با بازی شما دیدیم که آن هم ته‌مایه‌هایی از طنز را در رفتار و موقعیت شخصیت‌های داستانش داشت. فکر می‌کنید در این مجموعه توانستید آن توانایی که از خود انتظار داشتید را به معرض نمایش بگذارید؟

ـ من برای نشان دادن نقشی که در این سریال داشتم، تلاش خودم را کردم، البته آن طور نبوده که بگویم تمام جنبه‌های طنز در بازی من دیده شد و توانسته‌ام خودم را نشان بدهم، نه! این‌طور نبود. شاید بتوانم به واقع این را بگویم که در این سریال در کل ۱۰ درصد از جنبه‌های درونی طنز که در من وجود داشت، ظاهر شد. همیشه بیننده من را جدی دیده است، بارها پیش آمده که در محیط بیرون، مردم گفته‌اند شما فرد جدی و خشنی هستی، در صورتی که من این‌طور نیستم (با خنده) فکر می‌کنم زمینه و شرایط لازم مهیا نبوده تا بتوانم آن طنزی که در خود سراغ دارم را به معرض نمایش بگذارم.

▪ از نوع هدایت کارگردان سریال نشانی بگویید با توجه به اینکه رامبد جوان خودش هم بازیگر است، از توانایی‌هایش چطور بهره بردید و در کل، کار با او را چطور دیدید؟

ـ در درجه اول باید بگویم آقای جوان از نظر شخصیتی و اخلاقی فردی متمایز و بسیار عالی هستند، همین ویژگی کار با ایشان را راحت می‌کند، صمیمیت و اخلاق خوب ایشان باعث می‌شود بازیگر پذیرای گفته‌هایش باشد. جوان در کار خود تبحر زیادی دارد و در سریال نشانی ثابت کرد که در حال پیشرفت است. سریال «نشانی» به نسبت آثاری که پیش از این کارگردانی کرده بود، متفاوت‌تر و متنوع‌تر بود. خصوصا سکانس‌هایی که در آن تعقیب و گریز وجود داشت.

خیلی حرفه‌ای‌تر و بهتر از سکانس‌های فیلم سینمایی‌اش بود و همین، کار را تقویت می‌کرد. سریال «نشانی» از آنجایی که باید برای نوروز آماده و پخش می‌شد، کارگردان را مجاب کرد برای اینکه از نظر زمانی دچار مشکل نشود، از یک‌سری چیزها صرف‌نظر کند، اما با این حال سریال «نشانی» کار خوبی از آب درآمد و این به منزله روشن بودن آینده این کارگردان است.

جالب اینجاست که آقای جوان از آنجایی که خود بازیگر هستند، توانایی این را دارند که بازیگر را خیلی خوب و بجا راهنمایی و هدایت و درک کند، برای نمونه آقای جوان سر صحنه نکته‌هایی را به ما یادآور می‌شد که مختص خودش بود، یعنی اگر خودش آنها را به کار می‌بست، بازی‌اش خیلی بامزه و جالب می‌شد ما تلاش کردیم این نکته‌ها را در نوع بازی خودمان خوب هضم کنیم و... در مجموع باید بگویم جوان بر کار خیلی مسلط بود حتی در زمانی که دچار بیماری شده بود، دست از کار نکشید و گروه را هدایت کرد.

▪ به‌نظر خودتان بهترین نقشی که تا به حال بازی کرده‌اید، چه بوده است؟

ـ خیلی سوال سختی است (می‌خندد) در واقع جذاب‌ترین نقشی که ایفا کرده‌ام، منهای نقش‌های سینمایی یا تئاتری که داشته‌ام چون آنها هم به نوعی جذاب بوده است اما در حیطه کارهای تلویزیونی‌ام، (قدری تامل می‌کند) یادم می‌آید در تله‌فیلمی با نام «کابوس» به کارگردانی محمدرضا بهشتی بازی کردم که در آن احساس می‌کنم حضوری خاص داشتم حتی در تک‌تک پلان‌ها و سکانس‌ها از بازی خود احساس رضایت کردم و به‌نظرم کار واقعاً حرفه‌ای آمد. در «کابوس» نقش منفی را بازی کردم اما برایم به یاد ماندنی بود.

▪ با این اشتیاق و انگیزه‌ای که در تجربه نقش و ژانرهای متفاوت در شما می‌بینیم، عجیب است که تا به حال تجربه نقش تاریخی نداشته‌اید؟

ـ به نکته جالبی اشاره کردید. اتفاقاً خیلی دوست دارم که در ژانر تاریخی نقشی را بازی کنم اما تا به حال فرصت و موقعیتش برایم پیش نیامده است. امیدوارم به زودی این اتفاق بیفتد چون در برنامه کاری‌ام پیشنهاد یک کار تاریخی را هم برای آینده دارم البته تا قطعی نشود، نمی‌خواهم درباه‌اش خبری بدهم.

▪ سال ۸۶ برایتان چطور گذشت؟

ـ سال گذشته را خیلی سخت به پایان بردم، چون از نظر کاری خیلی فعال بودم، در ۳ پروژه به‌طور پشت‌سر هم بازی داشتم. دو تله‌فیلم و بعد سریال «نشانی» فیلم تلویزیونی «راهی عاشق» که به کارگردانی اکبر منصورفلاح پخش شد و دیگری فیلم تلویزیونی «بلوک ۷»‌که موقع پخش به «اکباتان» تغییر نام داد.

▪ و در ایام نوروز پخش شد.

ـ درست است.

▪ «اکباتان» را خودتان هم دیدید؟

ـ بله

▪ به‌نظر می‌رسید از نظر فنی دچار مشکل بود، صدا و رنگ تصویری که از بازی شما می‌دیدیم متفاوت از پلان‌های دیگر بود؟

ـ خب، این قضیه را خیلی‌ها به من گفتند، باید بگویم در مورد این تله‌فیلم کوتاهی‌های زیادی شد. من از مدیر تولید و به نوعی تهیه‌کننده پروژه یعنی آقای بهادر اسدی انتظار چنین برخوردی نداشتم. ایشان بعد از حاضر شدن من در سر کار با گذشت یک هفته از شروع تولید قرارداد نبسته بودند. در آن زمان به این نوع رفتار و کوتاهی ایشان معترض شدم که بعد از عکس‌العمل من، ایشان قرارداد را با بنده امضا کردند. بعد از اینکه مرحله تصویربرداری به پایان رسید، دیگر هیچ نوع برخوردی اتفاق نیفتاد تا اینکه در زمان پخش آن از شبکه اول سیما متوجه شدم که هیچ پلانی از من در آنوس نگذاشته‌اند، در صورتی که من همبازی خانم عسل بدیعی بودم و جزو هنرپیشه اصلی این اثر.

البته فکر می‌کنم آقای بهادر اسدی به ضرر خود کار کردند چون فقیهه‌سلطانی جایگاه خوبی در بین هواداران خصوصاً در تلویزیون دارد. نکته دیگر اینکه در یک پلان که همراه با خانم عسل بدیعی بودم، در یک کادر سیاه و سفید قرار داشتم و بازیگر مقابل من در یک کادر رنگی. همان‌طور که اشاره کردید، حتی صدای من را هم تغییر داده بودند و تن صدای من خشن و کلفت شده بود و ... این نوع برخوردها را بنده از آقای بهادر اسدی متوقع نبودم. ناگفته نماند که آقای سعید اسدی، کارگردان این تله‌فیلم که البته ایشان هیچ نسبتی با آقای بهادر اسدی، مدیر تولید پروژه ندارند، خیلی حرفه‌ای و خوب عمل کردند.

من به عنوان یک بازیگر که افتخار همکاری با ایشان را داشتم، از وی و بقیه گروه هیچ گله‌ای ندارم، فقط خوشحالم از اینکه مخاطب رسانه ما دید وسیع و درک بالایی دارد. بعد از پخش این تله‌فیلم، هرجا که مردم مرا می‌دیدند علت ضعف‌هایی که در «اکباتان» به چشم‌شان آمده بود را از من می‌پرسیدند. چون این نوع ظاهرشدن با آن تجربه کاری که من دارم اصلاً همخوانی نداشت. من از اینکه نگاه و سطح فکری مخاطب تلویزیون اینقدر دقیق و بالاست، خوشحال هستم و قضاوت را به‌دست آنها می‌سپارم و...

▪ در پایان می‌خواهیم از برنامه کاری‌تان در سال جدید بدانیم.

ـ من سال ۸۷ را خیلی خوب شروع کردم. بعد از خستگی مفرط کاری در سال گذشته، در ابتدای سال نو به سفر رفتم و از این بابت خیلی انرژی گرفتم اما در خصوص برنامه‌هایم برای سال جدید باید بگویم در حال حاضر به دنبال موسیقی هستم. دوست دارم برای بانوان کنسرت بگذارم.

▪ شما را در چه بخشی از این کنسرت خواهیم دید؟

ـ من به مدت ۵ سال کار آواز انجام داده‌ام و در این رشته فعالیت‌هایی هم داشته‌ام. دوست دارم به‌طور جدی این رشته را دنبال کنم. فکر می‌کنم دنیای موسیقی یک دنیای خاص و زیبایی است. حتی متفاوت‌تر از سینما و حرفه بازیگری.

طوبی قنبرزمانی