رفتار قاطعانه، رفتار دوستانه

گاهی اوقات از کسی تقاضائی می‌شود که مایل به انجام آن نیست و یا باید کار دیگری انجام دهد، ولی جرأت و شهامت آن‌را ندارند که ”نه“ بگوید چون: نمی‌خواهد کسی از دستش ناراحت شود. می‌خواهد …

گاهی اوقات از کسی تقاضائی می‌شود که مایل به انجام آن نیست و یا باید کار دیگری انجام دهد، ولی جرأت و شهامت آن‌را ندارند که ”نه“ بگوید چون: نمی‌خواهد کسی از دستش ناراحت شود. می‌خواهد همه را از خود راضی نگه‌دارد. دیگران را بالاتر و مهم‌تر از خود می‌دند. می‌ترسد دیگران با او بد شوند. می‌ترسد دیگران تلافی کنند. می‌ترسد دوستان خود را از دست بدهد. نمی‌داند چگونه نظر خود را بیان کند. یاد گرفته است همیشه هرکسی کاری از او خواست انجام دهد. یاد نگرفته است که چطور از حق و حقوق خود دفاع کند. به‌نظر شما آیا همیشه باید به هر قیمتی که شده دیگران را از خود راضی نگه‌داریم؟ آیا اگر در بعضی موارد با دوستانمان اختلاف داشته باشیم یا درخواست و پیشنهادهای آنان را رد کنیم، دوستی‌هامان تمام می‌شود؟ اگر چنین است آیا این دوستی واقعی است؟ آیا ما حق نداریم بعضی مواقع بر طبق خواسته‌های خودمان عمل کنیم؟

اگر چنین فکر می‌کنید بهتر است بدانید:

ـ این حق ماست که طبق خواستە‌های خودمان جلو برویم نه خواسته‌های دیگران.

ـ این حق ماست که به درخواست‌های دیگران ”نه“ بگوئیم.

ـ این حق ماست که انتخاب کنیم چه کاری انجام دهیم و چه کاری انجام ندهیم.

ـ این حق ماست که انجام برنامه‌های خودمان را در اولویت قرار دهیم.

ـ این حق ماست که دیگران به ما احترام بگذارند.

ـ این حق ماست که متفاوت از دیگران باشیم.

ـ این حق ماست که برنامه‌هائی برای خودمان داشته باشیم.

ـ اما بعضی افراد وقتی در چنین شرایطی قرار می‌گیرند، شروع می‌کنند به: دلیل‌تراشی، دروغ‌گوئی، مخفی کردن خود از دیگران، پرخاشگری و تسلیم خواسته‌های دیگران شدن.

آیا برخوردهای بالا می‌تواند در دفاع از حقوق شما مؤثر باشد؟ مسلماً نه؟

واکنش‌های زیر تا چه حد مفید است؟

۱) رد کردن با عذرخواهی: ”من واقعاً نمی‌توانم امروز همراهت بیایم، معذرت می‌خواهم از این‌که مجبوری تنها بروی.“

۲) رد کردن همراه با تشکر، تعریف و قدردانی کردن: ”ممنون از این‌که می‌خواستی همراه تو باشم ولی آن‌قدر گرفتارم که الان نمی‌توانم همراهت بیایم“.

۳) رد کردن همراه با همدلی: ”می‌دانم دلت می‌خواست من همراهت باشم ولی واقعاً برنامه درسی‌ام سنگین است و نمی‌توانم همراهت بیایم.“

۴) سعی در پیدا کردن راه‌حل دیگری که مورد قبول دوطرف باشد: ”من امروز نمی‌توانم همراهت بیایم. ولی اگر بخواهی می‌توانم شنبه همراهت بیایم.“

اگر در روش‌های بالا با درخواست، دعوت یا پیشنهاد شما مخالفت شود آیا ناراحت می‌شوید؟ مسلماً نه، زیرا: در برخورد قاطعانه ما حق خودمان را می‌گیریم بدون این‌که به دیگری لطمه زده باشیم.

اعظم بحرانی