ابوعلی فضل‌بن محمد فارمدی طوسی خراسانی

جنسیت: مرد
تولد و وفات: (۴۰۷ - ۴۰۵ -۴۷۷) قمری
محل تولد: مشخص نیست.
شهرت علمی و فرهنگی: محدث ، زاهد ، صوفی و واعظ
در فارمد طوس به دنیا آمد. از مشایخ بزرگ صوفیه خراسان ، و به‌گفتۀ سمعانی …

جنسیت: مرد
تولد و وفات: (۴۰۷ - ۴۰۵ -۴۷۷) قمری
محل تولد: مشخص نیست.
شهرت علمی و فرهنگی: محدث ، زاهد ، صوفی و واعظ
در فارمد طوس به دنیا آمد. از مشایخ بزرگ صوفیه خراسان ، و به‌گفتۀ سمعانی زبان‌گویای خراسان و شیخ آنجا بود. او از شاگردان امام محمد غزای و استاد حجهٔ‌الاسلام ابو حامد غزالی است. از ابو عثمان صابونی و دیگران فقه آموخت و از ابو عبدالله‌ بن باکویه و ابو منصور عبدالقاهر بغدادی و ابو حسان مزکی حدیث شنید. عبدالغافربن اسماعیل و عبدالله‌ بن علی خرکوشی و دیگران از وی حدیث روایت کرده‌اند. فارمدی به نیشابور رفت و مدتی از نزدیکان و مریدان خاص امام ابوالقاسم قشیری شد. سپس در پی تحولات روحی به طوس بازگشت و در آنجا با ابوالقاسم کُرّگانی آشنا شد و مرید او گردید و سپس داماد او شد. از دیگر استادان وی در تصوف ابوالحسن خرقانی را نیز می‌توان نام برد. فارمدی معاصر شیخ ابو سعید ابوالخیر بود و در مجلس درس وی نیز حاضر می‌شد. مجالس ذکر و موعظۀ فارمدی شهرت فراگیر داشت ، به این دلیل او را لسان‌الوقت می‌خوانده‌اند. عبدالغافر از او تعبیر به شیخ‌الشیوخ کرده ، گوید که طریقه او در وعظ ممتاز بود و آنچنان نیکو ادا می‌شد که در دل‌ها می‌نشست. او بیشتر دارائی خویش را بر صوفیه انفاق کرد. وی در طوس درگذشت.