خزاین غیبی الهی در دسترس مومنان

زندگی انسان ها در این جهان همواره از یک سری قوانین معنوی و مادی برخوردار است. بخشی از این قوانین به زندگی مادی و حیات دنیوی و بخش دیگر آن به جهان اخروی و خزائن غیبی مربوط می شود. …

زندگی انسان ها در این جهان همواره از یک سری قوانین معنوی و مادی برخوردار است. بخشی از این قوانین به زندگی مادی و حیات دنیوی و بخش دیگر آن به جهان اخروی و خزائن غیبی مربوط می شود. بعضی از آیات قرآن نشان می دهد که اشیای مادی از جمله منابع این جهان که به صورت مقدر و محدود وجود دارد، در جهان غیب از وجود و ثابت و نامحدود به جهان طبیعت نازل فرموده است. به عبارت دیگر، قرآن کریم آفرینش اشیای مادی را فرو فرستادن وجودهای مجرد و نامحدود به صورت محدود و مادی می خواند. خداوند متعال می فرماید: "و ان من شیء الا عندنا خزائنه و ما نترله الا بقدر معلوم". هیچ چیز نیست، مگر آنکه خزائن آن نزد ماست و ما تنها به اندازه ای معین، از آنها فرو می فرستیم.‏

علامه طباطبایی در تفسیرالمیزان می فرماید: ان من شیء یعنی همه اشیاء؛ از عبارت خزائنه در می یابیم که همه اشیاء نزد خداوند خزائنی دارد که فوق عالم محسوس ماست. در واقع زندگی دنیوی سایه و انعکاس زندگی اخروی است و تمام مادیات از معنویات و خزائن غیبی الهام می گیرند. به همین دلیل زندگی انسان های مومن و نیکوکار هر چند در سختی ها باشد تحت نظر و لطف الهامات غیبی و الهی قرار می گیرد. ‏

خداوند در سوره نحل می فرماید: "و ما عندکم ینفد ما عندالله باق" آنچه نزد شماست فناپذیر و آنچه نزد خداوند است ثابت و پایدار است. دنیای مادیات همواره محدود و فناپذیر است اما آن چیزی در این جهان جاودان و ابدی باقی می ماند که به منبع و منشأ معنویات و جاودانگی یعنی خداوند بزرگ وصل باشد. اعمال صالح و نیک انسان ها، تصویر انسان های بزرگ و ایثارگر و نتایج تلاش های این گونه افراد برای بهبود زندگی بشر همواره در ذهن تاریخ جاودان خواهد ماند.‏

این خزائن پیش از آنکه به صورت محدود و مشخص به جهان مادی نازل شوند، وجودی نامحدود دارند. همه چیز این جهان نزد خداوند خزائنی دارد؛ وجود این خزائن مجرد و ثابت است و خداوند متعال اشیای مادی را از این خزائن در جهان محسوس پدید می آورد. البته آیه این گونه خلق را انزال می خواند، زیرا خزائن به سبب وجود مجرد و نامحدودشان در نزد خداوند از علو برخوردارند و هنگامی که لباس مادیت می پوشند، مرتبه وجودی شان تنزل می یابد. ‏

از تفاوت های اساسی مبانی فلسفی اقتصاد اسلامی و اقتصاد سرمایه داری این است که در مبانی فلسفی اقتصاد سرمایه داری آنچه انکار می شود که غیر قابل تجربه حسی است. طرفداران این مبانی، جهان غیب را موهوم می پندارند که با حواس ظاهری قابل درک نیست. بر این اساس، منابع موجود در طبیعت را علم اقتصاد، تخصیص بهینه منابع محدود برای نیازهای نامحدود است.‏

از دیدگاه قرآن هر چند امکان دارد منابع بالفعل محدود باشد، ولی قابل افزایش است. خداوند متعال می فرماید: از خزائن غیب خود بر این منابع می افزاید و نیز درهای خزائن خویش را می تواند ببندد. به همین دلیل زمانی که انسان های مومن از اموال و دارایی های خود انفاق کرده و جهت رفع هر گونه فقر در جامعه، در اختیار همنوعان خود و افراد فقیر قرار می دهند، همواره بر برکت اموال آنها از طرف خداوند افزوده می شود.‏

باز شدن درهای خزائن غیب خداوند که گاهی از آن به امدادهای غیبی تعبیر می شد به اسبابی وابسته و در آیات و راویات بدان تصریح شده است؛ عواملی از قبیل توبه، استغفار از گناهان، نصرت خداوند به وسیله خدمت کردن و مجاهدت مخلصانه در راه نیکبختی عموم مردم باعث می شود تا درهای رحمت و الطاف الهی به روی انسان ها گشوده شده و کارها و اعمال آنها در مسیر درستی و راستی ها قرار گیرد.