سیگار و سرطان

سرطان‌ها از دلایل اصلی مرگ در جهان امروز هستند. در واقع پس از کشف آنتی بیوتیک‌ها و استفاده وسیع از این داروها، بیماری‌های عفونی که اصلی‌ترین عامل مرگ بشر بودند به زانو درآمدند …

سرطان‌ها از دلایل اصلی مرگ در جهان امروز هستند. در واقع پس از کشف آنتی بیوتیک‌ها و استفاده وسیع از این داروها، بیماری‌های عفونی که اصلی‌ترین عامل مرگ بشر بودند به زانو درآمدند و در حال حاضر به جز در مناطق بدوی دنیا در بقیه نقاط بیماری‌های قلبی و سرطان‌ها از عوامل اصلی مرگ هستند.

در سال‌های اخیر تلاش زیادی برای یافتن علل ایجاد سرطان شده و عوامل متعددی در این مورد شناسایی شده است که در این مبحث به آنها اشاره می‌شود.

سیگار

به جرات می‌توان گفت در ۵۰ سال اخیر بیشترین حجم مطالعات پزشکی در مورد اثرات مخرب این سم مهلک و رایج در جوامع بشری شده است و نتایج قطعی و کاملی در این رابطه به دست آمده است.

همین جا باید تاکید شود که سیگار نماینده انواع دودهای مصرفی مثل قلیان، چپق، پیپ و... است که همگی به درجاتی مضر هستند.

سیگاری‌ها در ۴۰ درصد موارد در اثر بیماری‌های مربوط به سیگار در سنی پایین‌تر از افراد غیر سیگاری می‌میرند. این بیماری‌ها شامل بیماری‌های ریوی، قلبی و سرطان‌ها هستند.

توجه به این نکته ضروری است که در ۶۰ درصد از کسانی که سیگار می‌کشند نهایتا دلیل مرگ، سیگار نیست و آنها به دلایلی بجز سیگار فوت می‌کنند.

این موضوع از این جهت تاکید می‌شود که در باور مردم به اشتباه اگر قرار است سیگار علت سرطان باشد، پس همه سیگاری‌ها باید سرطان بگیرند. بسیار دیده می‌شود که یک فرد سیگاری برای این‌که خود را تبرئه کند، می‌گوید فلان فرد ۷۰ سال سیگار کشیده است و در نهایت مثلا در ۹۰سالگی در یک سانحه کشته شده و این را مدرکی برای غلط بودن اطلاعات پزشکی می‌داند.

باید بدانیم وقتی در مورد اثرات سرطان‌زایی سیگار بحث می‌شود، بسته به عوامل دیگر مثل استعداد ژنتیکی، نوع مصرف سیگار و تعداد مصرف آن میزان خطر متفاوت خواهد بود، اما بدون شک وقتی مجموع افراد سیگاری بررسی می‌شوند، تعداد قابل توجهی در نهایت به دلیل سرطان ناشی از سیگار فوت می‌کنند.

سرطان‌هایی که با مصرف سیگار ایجاد می‌شود

سرطان‌های ریه، حنجره، مری، کلیه ـ پانکراس و معده با سیگار ارتباط مستقیم دارند که البته در این بین، ۲ سرطان اول عمدتا در سیگاری‌ها دیده می‌شود و در افراد غیر سیگاری خیلی نامحتمل هستند.

مصرف سیگار باعث ایجاد تغییرات در ژن‌ها می‌شود و هرچه تعداد نخ سیگار دود شده زیادتر می‌شود، تغییرات ژنی بیشتر می‌شود و قدرت دفاعی ضد سرطان بدن کمتر می‌تواند از پس مهار آن برآید.

بدین ترتیب تعداد نخ سیگاری که در روز دود می‌شود و تعداد سال‌هایی که این کار ادامه دارد، ریسک ایجاد سرطان را بیشتر می‌کند.

وقتی فرد سیگار را ترک می‌کند، این تغییرات ژنی به تدریج پاک می‌شوند اما چندین سال طول می‌کشد تا اثرات سیگار‌های مصرف شده از بدن پاک شوند.

متاسفانه سیگار کشیدن اطرافیان نیز باعث ایجاد سرطان در افرا د می‌شود و این نوع سرطان، تاسف‌بارتر از نوع قبلی است، زیرا فرد قربانی سیگار کشیدن دیگران که عموما پدر، مادر یا همسر می‌باشد، شده است.

دکتر رضا کریمی

متخصص بیماری‌های داخلی