دولت الکترونیک دولتی ایده آل

امروزه فناوری اطلاعات بطور فزاینده و به صورت تصاعدی در حال رشد است به تناسب این رشد, فناوری اطلاعات انتظارات افراد را در مورد خدمات , محصولات ,نحوه و کیفیت ارایه را بطور روزافزون تغییر داده است و دولت ها خود را در مقابل این انتظارات و نیازها مسئول می دانند

● مقدمه

امروزه فناوری‌ اطلاعات‌ بطور فزاینده‌ و به‌ صورت‌ تصاعدی‌ در حال‌ رشد است‌.به‌ تناسب‌ این ‌رشد، فناوری‌ اطلاعات‌ انتظارات‌ افراد را در مورد خدمات‌، محصولات‌ ،نحوه‌ و کیفیت‌ ارایه‌را بطور روزافزون‌ تغییر داده است و دولت‌ها خود را در مقابل‌ این‌ انتظارات‌ و نیازها مسئول‌ می‌دانند. همچنین گسترش‌ فناوری‌ اطلاعات‌ و ارتباطات‌ (ICT) این‌ امید را در دل‌ دولتمردان‌ به‌ وجود آورده‌ که‌ دولت‌ها را می‌توانند‌ متحول‌شوند و می‌توان‌ مشارکت‌ بیشتر مردم‌ و فعالان‌ اقتصادی‌ را در امور سیاسی‌ و اقتصادی‌ و سایر شئونات‌ جامعه‌ فراهم‌ کرد. این‌ رویکرد تحت‌ عنوان‌ دولت‌ الکترونیک‌ و به‌ انگیزه‌ ارایه‌ خدمات‌ دولتی‌ به‌ صورت‌ سریع‌، راحت‌ و موثر ابتدا با توسعه‌ و پیشرفت‌ وسایل‌ ارتباطی‌ از قبیل‌ تلفن‌ بی‌سیم‌، مودم‌ و نمابر پا به‌ عرصه‌ وجود گذاشت‌ و ظهور فناوری‌ اینترنت‌ جان‌ تازه‌یی‌ به‌ آن‌ بخشید. از این رو البته‌ دولت‌ها نیز حرکت‌ شتابانی‌ برای‌ ارایه‌ خدمات‌ خود به‌ صورت‌ (online) ‌ در فرآیندهای‌ کاری‌ و ایجاد تعامل‌ بیشتر با شهروندان‌ آغاز کرده‌اند و مردم‌ از دولت‌ها می‌خواهند که‌ در اموراتشان‌ در صف‌ ها معطل‌ نشوند و خدمات‌ را با کیفیت‌ بالاتر و ارزان‌تر و سریع تر بدست‌ آورندتابتوانند بطور مستقیم‌ از اطلاعات‌، تسهیلات‌ و خدمات‌ دولتی‌ بهره‌مند شوند.

● دولت‌ الکترونیک‌ چیست‌؟

دولت الکترونیک استفاده از فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی به منظور ارائه خدمات دولتی، به صورت بهنگام و مستقیم به شهروندان، در ۲۴ ساعته شبانه روز و ۷ روز هفته است. دولت الکترونیک به افراد تسهیلات لازم جهت دسترسی مناسب به اطلاعات و خدمات دولتی و فرصت‌های گسترده‌تر برای مشارکت در فرایندها را ارائه می‌نماید.

دولت‌ الکترونیک‌ شیوه‌یی‌ برای‌ دولت‌ها به‌ منظور استفاده‌ از فناوری‌ جدید است‌ که‌ به‌ افراد تسهیلات‌ لازم‌ برای‌ دسترسی‌ مناسب‌ به‌ اطلاعات‌ و خدمات‌ دولتی‌، اصلاح‌ کیفیت‌ خدمات‌ و ارایه‌ فرصت‌های‌ گسترده‌تر برای‌ مشارکت‌ اختصاصی‌، اجتماعی‌ و سیاسی‌ مردم‌ را فراهم‌ می‌کند.

و به طور کلی دولت‌ الکترونیک‌ یعنی‌ اینکه‌ مردم‌ مجبور نیستند برای‌ دریافت‌ اطلاعات‌ مورد نیاز یا استفاده‌ از خدمات‌ دولتی‌ مانند پرداخت‌ مالیات‌ و عوارض‌، تجدید گواهینامه‌، گرفتن‌ مجوزهای‌ مختلف‌، پر کردن‌ فرم‌های‌ الکترونیک‌ برای‌ مقاصد مختلف‌، بازدید از موزه‌ها و کتابخانه‌های‌ مجازی‌، تعامل‌ با نهادهای‌ مختلف‌ دولتی‌ و تجاری‌ و اجتماعی‌، پرداخت‌ صورت‌حساب‌های‌ آب‌، برق‌ و تلفن‌ مراجعه‌ حضوری‌ به‌ ادارات‌ مختلف‌ داشته‌ باشند.

فقط‌ کافی‌ است‌ در هر ساعت‌ شبانه‌روز از منزل‌، محل‌ کار یا کیوسک‌های‌ اطلاعات‌ عمومی‌ به‌ آدرس‌ اینترنتی‌ سازمان‌ مورد نظر مراجعه‌ و فرم‌ درخواست‌ خود را تکمیل‌ کرده‌ و با فشاردادن‌ یک‌ دکمه‌ اطلاعات‌ را ارسال‌ و منتظر نتیجه‌ باشند. این‌ کار ممکن‌ است‌ چند دقیقه‌ به‌ طول‌ انجامد، ولی‌ با صرف‌ این‌ چند دقیقه‌ کار چند روز و چند هفته‌ را جلو می‌اندازند. ضمن‌ اینکه‌ علاوه‌ بر صرفه‌جویی‌ در وقت‌ و هزینه‌، تردد نکردن‌ در خیابان‌های‌ پرترافیک‌، پاکیزگی‌ بیشتر محیط‌ زیست‌ نیز را به‌ دنبال‌ دارد.

● اهداف، ضرورت‌ها و مزایا

همان‌گونه که از تعریف دولت الکترونیک برمی‌آید، هدف از ایجاد چنین دولتی بهره‌گیری از فناوری جدید به منظور ارائه خدمات بهتر به شهروندان و نیز بازسازی درونی دولت است. متأسفانه در برخی از کشورها و سازمانها تصور می‌شود که دولت الکترونیک صرفاً با قرار دادن یک رایانه روی میز هر کارمند تحقق می‌یابد و یا در مواردی اتوماسیون اداری با دولت جابه‌جا می‌شود. در حالی که دولت الکترونیک اهداف گسترده‌تری را دنبال می‌کند و در جست و جوی راهی برای ایجاد تحول بنیادین در ساز و کار انجام امور در دولت و تغییر رابطه حکومت‌ها با شهروندان و سایر اجزای جامعه مدنی است.

یکی از مهمترین فرصت‌هایی که فناوری‌های ارتباطی و اطلاعاتی پیش روی ما قرار می‌دهند، امکان استفاده از این فناوری برای مهندسی مجدد معماری دولت و قابل دسترس‌تر، کارآمدتر و پاسخگوتر ساختن آن است. استفاده از این نوآوری‌ها در فرایند اداره امور جامعه موجب پدیدار شدن واقعیتی به نام دولت الکترونیک شده است. به عبارتی برای حکومت بر جامعه اطلاعاتی و مدیریت آن نیاز به خلق دولت الکترونیک است و نمی‌توان با ساختار و فرایندهای سنتی جامعه اطلاعاتی را به خوبی مدیریت کرد.

امروزه عوامل مختلفی دست در دست یکدیگر داده‌اند تا دولت‌ها را وادار به تجربه شکل جدیدی از اداره جامعه بکند. انتظارات افراد در مورد خدمات و محصولات و نیز نحوه و کیفیت ارائه آن به طور روزافزون در حال تغییر است و دولت نیز باید پاسخگوی این نیازها و انتظارات باشد.

انان خواهان این هستند که ساعت کار موسسات دولتی افزایش یابد و هر زمان که خواستند بتوانند کارهای خود را انجام دهند، در صف‌ها معطل نشوند، خدمات با کیفیت‌تری دریافت کنند، خدمات و محصولات ارزانتری به دستشان برسد و مواردی از این دست که پاسخگوترین شکل دولت برای انتظارات در حال حاضر دولت الکترونیک است. دولتها همچنین برای جذب سرمایه، کارگران ماهر، گردشگران و سایر موارد با یکدیگر در رقابت هستند. بدین منظور به امکانات جدیدی نیاز دارند که دولت الکترونیک این امکانات را فراهم می‌کند. به طور خلاصه، رشد فناوری های جدید، تغییر انتظارات شهروندان و بنگاههای اقتصادی و سرمایه‌گذاری بنگاههای اقتصادی در بخش فناوری اطلاعات از جمله مهمترین عواملی است که ضرورت برپایی دولت الکترونیک را تشکیل می‌دهد. دولت الکترونیک برای کیفیت خدمات رسانی به شهروندان، فرصت‌های خوب زیادی را ایجاد می‌کند. شهروندان قادرند به جای چند روز یا چند هفته ظرف چند ساعت یا چند دقیقه اطلاعات یا خدمات موردنظر خود را دریافت کنند. شهروندان شرکت‌ها و سازمان‌های وابسته به دولت می‌توانند بدون استخدام وکلای دادگستری و حسابداران گزارشهای خواسته شده را دریافت کنند. کارمندان دولت می‌توانند به سادگی و به صورت کارآمد مانند کارکنان دنیای تجارت، امور خود را انجام دهند. یک استراتژی موثر در زمینه استقرار دولت الکترونیک بهبودهای قابل ملاحظه‌ای از قبیل موارد ذیل در دولت منجر خواهد شد؛

۱) تسهیل خدمت رسانی به شهروندان

۲) حذف رده‌هایی از مدیریت دولتی (کوچک سازی اندازه دولت)

۳) تسهیل اخذ اطلاعات و خدمات توسط شهروندان و شرکت‌ها و همچنین سازمان‌های وابسته به دولت

۴) تسهیل فرایندهای کاری سازمان‌ها و کاهش هزینه‌ها از طریق ادغام و حذف سیستم‌های اضافی و موازی.

● نمادهای مورد استفاده در دولت الکترونیک

نمادهای دولت الکترونیک نشان دهندة این است که یک دولت الکترونیک می‌تواند بخشها و افراد را با یکدیگر مرتبط سازد.

۱) Government ۲ Citizen (G۲C) (تعامل میان دولت و شهروندان):

مهمترین و گسترده‌ترین نوع کاربرد دولت الکترونیک، رابطه دولت با شهروندان و بالعکس است. این رابطه شامل اخذ اطلاعات از سوی شهروندان از سازمان‌های دولتی و ارائه خدماتی از سوی دولت به شهروندان به شیوه الکترونیک است.

۲) ( Government ۲ Gavernment (G۲G (تعامل میان سازمان‌های دولتی):

در این نوع رابطه، سازمان‌هایی که در زمینه‌های مختلف بر اطلاعات نیاز دارند، می‌توانند از طریق شبکه‌های موجود به این اطلاعات دسترسی یافته و خدمات خود را سریع‌تر به شهروندان ارائه کنند.

۳) ( Government ۲ Business (G۲B (تعامل میان سازمان‌های دولتی و بخش خصوصی):

این نوع رابطه، اولین رابطه‌ای بود که توسعه پیدا کرد که در این راستا پرداخت مالیات، اخذ آمار و اطلاعات، ارائه تسهیلات و نحوه اخذ مجوزهای مختلف محتوای این نوع تعامل را شکل می‌دهد.

۴) (Government ۲ Employes (G۲E (تعامل میان دولت و کارمندان دولت):

اطلاعات پرسنلی کارکنان، دریافت خدمات پرسنلی و سایر اطلاعات قابل مبادله میان سازمان‌های دولتی و کارکنان دولت در این چارچوب قرار می‌گیرند. این چهار نوع کاربرد، ستون‌های اصلی دولت الکترونیک تلقی می‌شود و در واقع این ارتباطات است که روح دولت الکترونیک را تشکیل می‌دهد.

● استراتژی استقرار دولت الکترونیک

اولین گام در تدوین استراتژی دولت الکترونیک تعریف آن است. بدین معنا که سیاست‌گذاران باید بدانند که دقیقاً در پی دست یافتن به چه چیزی هستند. دولت الکترونیک ظرفیت‌های بالایی برای ایجاد ارتباطات الکترونیک بین دولت و شهروندان، دولت، بخش خصوصی و اجزای مختلف درون دولت است. هر حکومتی با توجه به شرایط خاص خود می‌تواند در هنگام تدوین استراتژی دولت الکترونیک موردنظر قلمرو نفوذ و گسترش این پدیده باید تعریف شود. پس از این مرحله باید نسبت به تدوین استراتژی اقدام شود. این استراتژی از این لحاظ حائز اهمیت است که برنامه‌های عملی مهندسی مجدد فرایندها و رویه‌ها را به گونه‌ای که در راستای دولت الکترونیک و حمایت کننده آن، باشد، هدایت کرده و همچنین گام‌های اولیه حرکت را تعیین می‌سازد. این استراتژی باید دربرگیرنده مراحل ذیل باشد:

الف) تعریف ساختار دولت الکترونیک و اجزا و عناصر کلیدی آن.

ب) تعیین مخاطبان و کاربران دولت الکترونیک

ج) ترسیم چشم‌اندازی که با سادگی قابل درک باشد و دربرگیرنده نتایج مورد انتظار از دولت الکترونیک

د) تعیین اهداف عملیاتی که قابل سنجش و قابل اندازه‌گیری باشند.

و) تعیین خط مشی‌های لازم به منظور حمایت از تحقق مطلوب دولت الکترونیک

هـ) تعریف شیوه‌ای که میزان آمادگی سازمانی برای استقرار دولت الکترونیک را تعیین کند.

ی) تعریف فرایند و مراحل استقرار دولت الکترونیک

● فرایند استقرار دولت الکترونیک

به منظور تحقق دولت الکترونیک مدل‌های مختلفی پیشنهاد شده است، به عنوان نمونه مؤسسه گارنتز که یک شرکت مشاوره بین‌المللی است، مدلی چهار مرحله‌ای را معرفی کرده است. در این مدل دولت الکترونیک از آغاز تا پایان چهار مرحله را پشت سر خواهد گذارد.

۱) مرحله اول: در این مرحله اطلاعات عمومی درباره معرفی خدماتی که سازمان‌های دولتی ارائه می‌کند، بر روی اینترنت به مردم ارائه می‌شود. این اطلاعات غالباً به صورت جزوات الکترونیک ارائه می‌شود. در این مرحله در دسترس بودن فرایندهای حکومتی و نیز تشریح و شفاف سازی نحوه انجام امور برای مردم ارزش تلقی می‌شود. سازمان‌های دولتی نیز می‌توانند اطلاعات آماری خود را از طریق ابزارهای الکترونیکی با یکدیگر مبادله کنند.

۲) مرحله دوم: در این مرحله تعامل میان دولت و شهروندان قدری توسعه و مردم می‌توانند پرسش‌هایی را از طریق پست الکترونیکی مطرح سازند و فرم‌های موردنظر را به منظور دریافت خدمات دولتی از طریق اینترنت دریافت کنند. این امر به صرفه‌جویی در زمان و هزینه شهروندان منجر می‌شود. در این مرحله مردم فقط در ساعات اداری می‌توانند به دریافت خدمات الکترونیک بپردازند. به علاوه در این مقطع سازمان‌های دولتی از طریق ایجاد شبکه‌های محلی به مبادله اطلاعات می‌پردازند.

۳) مرحله سوم: در این مرحله فناوری مورد استفاده پیچیده‌تر شده و ارزشهای موردنظر مردم نیز افزایش می‌یابد. بدون اینکه نیازی به مراجعه مردم به ادارات باشد، آنها می‌توانند خدمات خود را از طریق شبکه‌های الکترونیک دریافت کنند. تمدید گواهینامه، پرداخت مالیات، اخذ گذرنامه و امثال این خدمات در این مرحله بدون حضور شهروندان به دفاتر مربوطه انجام می‌شود. این مرحله به لحاظ مسائل امنیتی از پیچیدگی بیشتری برخوردار است و وجود امضاهای الکترونیک برای ارائه خدمات ضروری خواهد بود. برای گذر از این مرحله سازمان‌های دولتی به قوانین و مقررات جدیدی برای ارائه خدمات بدون کاغذ به شهروندان نیازمندند.

۴) مرحله چهارم: در این مرحله زمانی تحقق می‌یابد که کلیه سیستم‌های اطلاعاتی یکپارچه شوند و شهروندان با مراجعه به یک پایگاه واحد بتوانند کلیه خدمات موردنظر را دریافت کنند. رسیدن به این مرحله مستلزم ایجاد تغییر اساسی در فرهنگ، فرایندها و ساختار سازمان‌های دولتی است. در این مرحله صرفه‌جویی‌های قابل ملاحظه‌ای در هزینه‌های ارائه خدمات صورت می‌گیرد و رضایت شهروندان به حداکثر خود می‌رسد.

همچنین سازمان ملل برای ارزیابی پیشرفت کشورها در برپایی دولت الکترونیک پنج مرحله زیر را شناسایی نموده که به قرار زیر است:

۱) مرحله نوظهور

طی این مرحله تعدادی وب‌سایت ساده و مستقل از هم توسط دستگاه‌های دولتی ایجاد می‌شود که بر روی آنها اطلاعاتی محدود و پایه‌ای گذاشته می‌شود.

۲) مرحله تکامل‌یافته

در این مرحله بر تعداد سایت‌های دولتی افزوده می‌شود. در این مرحله اطلاعات غنی‌تر و پویا هستند و تغییرات با تواتر بیشتری درسایت‌ها اعمال می‌شوند.

۳) مرحله تعاملی

در این مرحله کاربران از فرم‌های الکترونیکی استفاده می‌کنند و از طریق اینترنت با مقامات دولتی برای انجام کارهای خود تماس برقرار کرده و درخواست‌ها و قرار ملاقات‌های خود را به صورت online تنظیم می‌نمایند.

۴) مرحله تراکنش

طی این مرحله کاربران می‌توانند پرداخت هزینه خدمات و یا انجام تبادلات مالی را از طریق شبکه و‌ به صورت امن انجام دهند.

۵) مرحله یکپارچه

طی این مرحله کلیه فعالیت‌های دولتی به صورت یکپارچه بر روی شبکه اینترنت ارائه خواهد شد.

● دولت الکترونیک مستلزم روابط عمومی الکترونیک

با توجه به مطالب ارائه شده چنین به نظر می رسد که روابط عمومی الکترونیک از ضرورت های اجتناب ناپذیر دولت الکترونیک است و روابط عمومی است که می تواند و باید زمینه های لازم و بستر سازی مناسب را برای تحقق دولت الکترونیک فراهم نماید چرا که هر گونه بی‌‏توجهی نسبت به تربیت شهروند الکترونیک ، باعث خواهد شد انرژی و هزینه‌‏های مربوط به ایجاد دولت الکترونیک هدر رفته و آن را با شکست مواجه کند.

با این همه روشن است که نیاز به توسعه ی آموزش و تربیت شهروند الکترونیکی به اندازه ی ایجاد زیرساخت‌‏های ارتباطی برای توسعه IT در کشور از اهمیت برخوردار است و اهمیت بخشی به روابط عمومی الکترونیک از سوی دولتمردان و سیاست گزاران عرصه ی روابط عمومی می تواند این شرایط را تسهیل نماید.

● چرا روابط عمومی الکترونیک؟

باید پذیرفت که در شرایط کنونی جامعه توسعه‌ی روابط عمومی الکترونیک نه تنها یک ضرورت بلکه یک اجبارغیر قابل انکار است که خواسته یا ناخواسته باید به سوی آن برویم.

روابط عمومی‌ها به دلایل مختلف باید گام به گام و در عین حال با سرعتی قابل قبول، روش‌های سنتی را کنار گذاشته و با استفاده از ابزار روابط عمومی الکترونیک وظایفشان را انجام دهند و یا تلفیقی از روابط عمومی سنتی و الکترونیک را بکار بندند؛ چرا که مخاطب امروز با مخاطب دیروز متفاوت است. مخاطب امروزی خود، به دنبال اطلاعات رفته و منتظردریافت اطلاعات از دیگران نیست. بنابراین روابط عمومی‌ها باید بتوانند با استفاده از شیوه‌های نوین، اطلاعات لازم مخاطب را در سریع‌ترین زمان ممکن در اختیار وی قرار دهند.

حجم وسیع اطلاعات و داده‌های گسترده که هر روزه بر حجم آنها هم افزوده می شود یکی دیگر از الزامات حرکت به سمت روابط عمومی الکترونیک است ، چرا که روش‌های سنتی قادر به دسته‌بندی و ایجاد امکان دسترسی به حجم بالای داده‌های سازمان‌های اجتماعی، اقتصادی فرهنگی و خدماتی نیستند و تنها روابط عمومی الکترونیک می‌تواند با استفاده از فن آوری های نوین این علم، این مشکل را مرتفع کند.

عصر ارتباطات و اطلاعات، شرایط بین‌المللی و بهره‌گیری از کامپیوتر و اینترنت درمعادلات بین‌المللی، یکی دیگر از ضرورت‌های اجتناب ناپذیر پرداختن به روابط عمومی الکترونیک است به طوری که دیگر نمی‌شود اطلاعات دنیا را از طریق اینترنت دریافت کرد و با روش های سنتی و معمول به آنها پاسخ داد. در چنین شرایطی تنها از طریق روابط عمومی الکترونیک، تعامل‌ با کشورهای دنیا را می توان توسعه داد و به آن عمق بخشید.

روابط عمومی الکترونیک سازمان را از قید و بند محدودیت‌های زمانی و مکانی رها ساخته و به توسعه ی روابط عمومی و در نهایت به توسعه ی کشور کمک خواهد کرد.

البته نباید از نظر دور داشته باشیم که بحث آموزش در روابط عمومی آنهم در چنین شرایطی از اهمیت ویژه ای برخوردار است و برگزاری دوره های آموزشی کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت با توجه به شرایط امروزی علم روابط عمومی و همایش های علمی منطقه ای، ملی و بین المللی با استفاده از حضور اساتید مجرب و موفق در این عرصه می تواند شرایط مساعد تری را برای پذیرش این تغییر و ایجاد انگیزه های بیشتر در وجود مدیران و دست اندر کاران و متولیان روابط عمومی در کشور ایجاد نماید؛ هرچند در این حوزه مانند سایر حوزه ها در بهره گیری از تکنولوژی های روز دنیا با تأخیری قابل تأمل نسبت به کشورهای توسعه یافته مواجه هستیم و باید در این مسیر با سرعت بیشتری گام برداریم، که اقدامات صورت گرفته در این عرصه مانند برگزاری همایش های بین المللی، سایت ها، وبلاگ ها و پایگاه های تخصصی روابط عمومی را می توان برای شروع حرکت به سمت روابط عمومی الکترونیک؛ خوب و مفید ارزیابی کرد.

● نتیجه گیری

دولت‌ الکترونیک‌ مستلزم‌ پیش‌ زمینه‌ و تمهیداتی‌ است‌که داشتن‌ فناوری‌های‌ پیشرفته‌ اطلاعاتی‌ و ارتباطی‌ اساس‌ آن بشمار می رود. هرکشوری‌ که‌ بخواهد سهم‌ قابل‌ توجهی‌ از اقتصاد جهانی‌ را داشته‌ باشد، باید بتواند خود را مجهز به‌ یک‌ زیرساخت‌ مخابراتی‌ پیشرفته‌ کرده‌ و از حداکثر فناوری‌ها استفاده‌ کند. فناوری‌ مخابراتی‌ در قالب‌ سیستم‌های‌ سوییچینگ‌، ماهواره‌، فیبر نوری‌ و مایکروویو به‌ عنوان‌ زیرساخت‌ شبکه‌های‌ ارتباطی‌ و اطلاعاتی‌ عمل‌ می‌کنند.تحقق و توسعه دولت الکترونیک می تواندحکومت‌داری خوبی بهمراه داشته و رسالت خود را به نحو احسن به انجام رساند.دولت الکترونیک شیوه‌ای برای حصول اطمینان از اینکه همه شهروندان به گونه‌ای یکسان از فرصت مشارکت در تصمیماتی برخوردارند که به نوعی بر وضعیت و کیفیت زندگی آنها تاثیر می گذارد. این شکل جدید ازحکومت‌داری، شهروندان را از مصرف کنندگان منفعل خدمات دولتی به بازیگران فعال تبدیل می‌کند که می‌توانند در باره نوع خدماتی که به آن نیاز دارند اظهارنظر کنند.همچنین دولت الکترونیک با به کارگیری فناوری‌های جدید ارتباطی و اطلاعاتی به بهبود فرآیندهای ارائه خدمات در بخش عمومی، تسریع ارائه خدمات به شهروندان، پاسخگوترشدن ماموران دولتی، شفاف شدن اطلاعات، کاهش فاصله میان مردم و دولتمردان، مشارکت اثربخش تر شهروندان و اعضای جامعه مدنی در فرآیند تصمیم گیری عمومی، گسترش عدالت اجتماعی از طریق فرصت‌های برابر افراد برای دسترسی به اطلاعات و.... کمک شایانی می‌کند و حکومت‌ها چنانچه بخواهند در مسیر تحقق حکومت‌داری ایده آل حرکت کنند باید به ابزار نیرومندی همچون دولت الکترونیک مسلح باشند.

دولت‌ الکترونیک‌ می‌تواند به‌ حکومت‌ها در بهبود ارتباطات‌ و تامین‌ رضایت‌ مردم‌، همچون ایجاد ارتباط‌ دو طرفه‌ بین‌ مردم‌ و مسئولان‌ از راه‌های‌ مختلف‌ را میسر می‌سازد. اطلاع‌رسانی‌ و آگاه‌ کردن‌ مردم‌ از مصوبات‌، مقررات‌ و مجموعه‌ وظایف‌ و اختیارات‌ دولت‌ و نیز مشارکت‌ آنان‌ در تقسیم‌سازی‌ از طریق‌ نظرسنجی‌ الکترونیکی‌ و ایجاد صندوق‌ شکایات‌ از طریق‌ پست‌ الکترونیکی‌، پاسخگویی‌ سریع‌ به‌ خواسته‌ها و شکایات‌ مردم‌، شیوه‌هایی‌ است‌ که‌ دامنه‌ ارتباطات‌ مردمی‌ را بیش‌ از پیش‌ گسترده‌ و بهینه‌ می‌کندو عرضه‌ خدمات‌ عمومی‌ به‌ صورت‌ الکترونیک‌، مانند پرداخت‌ هزینه‌های‌ آب‌، برق‌، تلفن‌، قبض‌ جریمه‌، رزرو بلیت‌ و صدور گذرنامه‌ مزایایی‌ از جمله‌ صرفه‌جویی‌ در وقت‌ و نیروی‌ انسانی‌، کاهش‌ ترددهای‌ درون‌ شهری‌ و بین‌ شهری‌ و کاهش‌ بار ترافیک‌ دارد و این‌ امور می‌تواند در روش‌ زندگی‌ مردم‌ و تامین‌ رفاه‌ و رضایت‌ آنان‌ تاثیر بسزایی‌ داشته‌ باشد.که در نهایت می تواند موجبات توسعه‌ و رشد اقتصادی‌، اجتماعی‌، فرهنگی‌ و سیاسی‌ را در کشور فراهم سازد متمرکز شدن‌ فعالیت‌های‌ دولتی‌ در امور اقتصادی‌، شفاف‌ بودن‌ ضوابط‌ و مقررات‌،که خویشاوندسالاری‌ و زدوبندها و رانت‌جویی‌ را تا حد قابل توجهی از میان می برد.

شایان به ذکر است تحقق و توسعه دولت الکترونیک مستلزم روابط عمومی الکترونیک است تا بتواندمسئو لیت های اطلاع رسانی را به عهده بگیرد و در زمینه های مختلف توسط روش های نوین با هزینه های کم ودر عین حال کارآمدنقش ایفا کند .همچنین آمادگی الکترونیکی در سازمان ها و تبع آن در جامعه ،در این مقوله امری مهم تلقی می شود.از دیگر عواملی که می توان به آن اشاره کرد اینکه در برخی جوامع پیشرفته‌ کمبودی از لحاظ منابع تکنولوژیک احساس نمی‌شود؛ اما کمبود نیروی انسانی متخصص چه از لحاظ فنی و چه از نظر مدیریتی یک مشکل عمده در راه سرعت بخشیدن به روند تغیر به دولت الکترونیک به شمار می‌رود. از طرفی به دلیل نو و بدیع بودن این موضوع در واقع می‌توان گفت که هیچ نیروی مدیریتی با تجربه‌ای، برای پیاده‌سازی دولت الکترونیک در سطح جامعه وجود ندارد.برای این مهم و وضعیت مطلوب در گروپیاده سازی دولت الکترونیک لازم است یک موج جدید از افراد تحصیل‌کرده در فناوری اطلاعات و مدیریت وارد دولت مرکزی شوندو از طرفی هم دولت تا حد امکان به وسیله آموزش و حقوق بیشتر به جذب افراد شایسته از بین کارکنان فعلی دولت اقدام کند.همچنین راه رسیدن به وضعیت مطلوب را گرچه استخدام مدیرانی که توانایی‌های گسترده‌ای در فناوری اطلاعات دارند، یک اقدام اساسی و اصولی محسوب می‌شود؛ اما آموزش مدیران قدیمی و استفاده از آنهاهم این مزیت را دارد که این افراد می‌توانند درهزینه‌ها صرفه‌جویی کرده و اعتبارات مازاد را برای بهبود کیفیت زیرساخت‌های تکنولوژیک دولت الکترونیک به کار گیرند.

سهیلا ذکایی

کارشناس ارشد علوم ارتباطات

مدرس دانشگاه

منابع و ماخذ

۱- رضایی ، داوری ، ۱۳۸۳ ، "دولت الکترونیک" ، ماهنامه تدبیر ، سال پانزدهم ، شماره ۱۴۶ ، ص ۱۷

۲- فرهادی نژاد ، محسن ، ۱۳۸۵ ، "دولت الکترونیک و حکومت داری خوب" ، سال هفدهم شماره ۱۶۹ ، صص ۲۵-۲۲

http://aftab.ir/articles/computer_internet_infortmation_technology/information_technology/c۱۴c۱۱۸۴۵۷۳۷۶۱_governance_electronic_p۱.php

http://aftab.ir/articles/computer_internet_infortmation_technology/information_technology/c۱۴c۱۱۷۸۲۷۸۱۳۳p۱.php

http://aftab.ir/articles/economy_marketing_business/information_technology/c۲c۱۱۴۱۲۲۳۶۸۲p۱.php

http://ejeg.Com

http://zoka.blogfa.com/cat-۱.aspx