روش مشاهده صورت های فلکی

در شبهای تاریک و بخصوص دور از نور شهر، تشخیص صورتهای فلکی به علت پدیدار شدن ستارگان زیادی در کره آسمانی، دشوار است. حتی اگر موقعیت یک صورت فلکی را بیابید، از میان تعداد زیادی …

در شبهای تاریک و بخصوص دور از نور شهر، تشخیص صورتهای فلکی به علت پدیدار شدن ستارگان زیادی در کره آسمانی، دشوار است. حتی اگر موقعیت یک صورت فلکی را بیابید، از میان تعداد زیادی ستاره، تشکیل فرم آن مشکل می نماید. بشر در زمان های گذشته، این مشکل را با انتخاب حدود ۵۰۰ ستاره نورانی و نادیده گرفتن بقیه حل کرده بودند و بدین طریق موفق به یافتن صورتهای فلکی می شدند.

به تجربه ثابت شده است که هرگاه چشم انسان به طرح شی بخصوصی عادت کند، به خوبی می تواند آن شی را هنگام اختفاء نیز بیابد.

هرگاه طرح کلی صورت فلکی را به خوبی یاد بگیرید، به راحتی آن را از میان ستارگان زیادی که در آن موقعیت می بینید، تشخیص خواهید داد. ولی مسئله مهم دیگر ، یافتن یک صورت فلکی دلخواه، به کدام قسمت آسمان باید نگاه کنیم؟ به عبارتی دیگر، چگونه می توان یک صورت فلکی را دید؟ به عنوان مثال فرض کنید با دوستتان در حال قدم زدن هستید. ناگهان پرنده ای را می خواهید به دوستتان نشان دهید، چه می کنید؟ مجبورید با دستتان اشاره کنید. جهت و زاویه دست شما، چرنده را نشان خواهد داد.

در نجوم نیز، یافتن ستاره ها و صورت فلکی، تقریبا به این شکل ممکن می گردد. یعنی ابتدا بایستی سمت و ارتفاع ستاره را مشخص کنید. این روش یکی از روشهای ابتدایی برای یافتن موقعیت اجرام آسمانی است.

سمت:

موقعیت های روی دایره افق، نقاط سمت نامیده می شود. اول رو به شمال ایستاده، مشرق را با دست راست و مغرب را با دست چپ نشان دهید. این کار، توسط قطب نما نیز امکان پذیر است. از شمال یا جنوب شروع کرده و با چرخش خود، موقعیت نقاط را با توجه به درجه ای که از روی صفحه قطب نما می خوانید مشخص کنید.

ارتفاع :

ارتفاع زاویه ای است بین صفحه افق و خطی که ستاره را به چشم ناظر وصل می کند. با دستتان به افق اشاره کنید. با پیمودن ۹۰ درجه به طرف بالا ( ربع دایره ) درست بالای سرتان را نشان خواهید داد. این نقطه سمت الراس یا سرسو نامیده می شود. برای راحتی کار، ما این ربع دایره را به چهار قسمت تقسیم می کنیم که هر قسمت، زاویه ای را نشان می دهد. این زوایا عبارتند از ۳۰ ، ۴۵ ، ۶۰ ، ۹۰ درجه .

با تمرین این روش، یعنی یافتن سمت و ارتفاع به راحتی ستارگان و صورتهای فلکی دلخواهتان را پیدا خواهید کرد.

نویسنده : مینا جعفرزاده