انقلاب اسلامی ثمره عاشورای حسینی

مذهب تشیع در امر حكومت قایل به اندیشه های پیشینی است, یعنی از قبل برای حاكمیت تئوری و نظریه دارد و هیچ وقت امر اتفاق افتاده را به صرف این كه غالب و قوی است و می تواند اعمال حاكمیت كند نمی پذیرد تشیع امامت و رهبری جامعه را مختص عده ای خاص و برگزیده می داند كه مشروعیت و حقی اصیل و الهی دارند

انقلاب اسلامی ایران از قیام عاشورا بهره های بسیاری برده است، اساسی ترین تاثیر آن الگوسازی از عاشورا بود كه موجب شد، عموم با تأسی از امام حسین(ع) از تهدید، كشتار، ارعاب و خشونت حكومت هراسان نشده و در ترسیمی ذهنی و عملی، حركت خود را عاشورایی و حسینی دانسته و به پیروزی مطمئن بودند، حتی اگر كشته شوند.

مذهب تشیع در امر حكومت قایل به اندیشه های پیشینی است، یعنی از قبل برای حاكمیت تئوری و نظریه دارد و هیچ وقت امر اتفاق افتاده را به صرف این كه غالب و قوی است و می تواند اعمال حاكمیت كند نمی پذیرد. تشیع امامت و رهبری جامعه را مختص عده ای خاص و برگزیده می داند كه مشروعیت و حقی اصیل و الهی دارند.

حق ولایت و هدایت مردم، امری مقدس و فرا انسانی است گرچه در وجود انسان هایی ویژه تبلور می یابد و جاری و حاكم بودن امر امامت بنا به خواسته مردم یا به نوعی پذیرش و استقبال مردم موثر و عملی می شود، اما عدم توجه مردم، ساقط كننده حاكمیت الهی امامان نیست.

در تشیع بر خلاف تسنن حاكمیت امری برنامه ریزی شده و برخوردار از شرایط خاص است، تشیع حكومت را در قالب حكومت نخبگان سیاسی، شورایی و یا اجماع نمی پذیرد و از همه مهم تر این كه تشیع به هیچ وجه روش تسلط یا سلطه سیاسی را به عنوان یكی از روش های به حكومت رسیدن، همچنان كه در مذهب تسنن است نمی پذیرد، در این مورد خاص تشیع مبارزه و تلاش را برای از بین بردن ظلم و سلطه وظیفه پیروان خود می داند و قیام عاشورا به عنوان اصیل ترین حركت ضد استبدادی بر ضد ظلم و سلطه، نمادی از جدی ترین تلاش امتهای شیعی برای برافكندن بنیان سلطه ای غیرمشروع و ظالم است كه در دوران های بعدی به عنوان الگو و شاخص حركت ستم ستیزی و ظلم برافكنی شیعیان مطرح بوده است.

قیام عاشورا به صورت یك نهضت، دارای پیام های روشنی است، بنیادی ترین پیام عاشورا نپذیرفتن ظالم و حكومت غیر محق و نامشروع است. برقراری «عدالت سیاسی» به عنوان اساسی ترین وجه حركت عاشورا مطرح می شود اینكه حكومت و رهبری جامعه باید به دست صاحبان محق و مشروع برگردد و از انحراف مكتب اسلام جلوگیری به عمل آید.

یكی دیگر از پیام های عاشورا این است كه در مقابل ظالم و ذلت سیاسی باید به هر طریقی ایستاد، مبارزه و حتی در صورتی كه حاكمیت غالب و بیش از حد قوی باشد باید ادامه پیدا كند زیرا حكومت غیرمشروع و مستبد در هیچ حالتی پذیرفته نیست و عاشورا در فضایی رخ داد و نشان داد كه آرمان گرایی و مبارزه كلامی برای ظلم ستیزی كافی نیست و شهادت و از جان گذشتن یكی از راه های مبارزه و نشان پویایی و موفقیت هر نهضتی است. در اندیشه سیاسی تشیع مبارزه دارای خصوصیاتی از قبیل شهادت طلبی، عملگرایی، ایثار، همیشگی و همه گیر بودن و همچنین الگو سازی و الگوپروری است.

آنچه در مورد انقلاب اسلامی آن هم در ارتباط با قیام عاشورا مطرح است این است كه انقلاب در چارچوبی از تئوری حكومتی صورت گرفت، انقلاب اسلامی با رهبری امام(ره) بر این محور تكیه می كرد كه اگر اسلام به درستی تفسیر شود می تواند یك ایدئولوژی مترقی برای مدیریت و پیشبرد جامعه باشد و توانایی آن را دارد كه ایران را نوسازی كند، امكان عدالت و توزیع منصفانه ثروت را فراهم آورده و جامعه را در مقابل سلطه فرهنگی و استعمار اقتصادی بیگانگان حفظ نماید.

روند حاكم بر انقلاب این گونه بود كه اسلام می تواند همه گروه های مردم را در قالب یك نظام اعتقادی مشترك متحد و هماهنگ سازد و شرایط را برای استقلال و توسعه فراهم آورد. این روند در شرایطی رشد كرده بود كه سیاست های رژیم در فضایی از استبداد و وابستگی رقم می خورد، برنامه های ضد ارزش و ضد فرهنگی رژیم همراه با فساد اخلاقی و اقتصادی دربار نوعی حقارت سیاسی و تحمیل و ذلت خارجی را در جامعه بروز می داد، این شرایط دقیقاً مخالف روح و اندیشه ای بود كه رهبری انقلاب به آن تأسی می جست یعنی قیام عاشورا، كه حضرت امام(ره) حكومت پهلوی را به دلیل استبداد و وابستگی و فساد سیاسی و اقتصادی و به ویژه رابطه با اسراییل، حكومتی یزیدی می دانست كه باید بر ضد آن قیام شود.

از دید حضرت امام(ره) حاكمیت محمدرضا، نامشروع، ذلت بار و فاسد بود كه با وابستگی به امریكا و اسراییل باعث خواری مردم مسلمان ایران شده بود. ایشان ماهیت حكومت را مخالف پیام «هیهات منا الذله» قیام عاشورا ارزیابی می كردند. بر این اساس مردم را به پیروی از عاشورا به ویژه در ایام محرم به مبارزه با ستم پهلوی فرا می خواند و انقلاب را عاشورایی و ستم ستیز می دانست.

رهبر انقلاب، حاكمیت رژیم پهلوی را به مانند حكومت امویان انحراف از اسلامی می دانست كه باعث ضربه زدن به اسلام و مكتب حسینی شده است.

یكی از تاثیرات عاشورا در انقلاب اسلامی تبلور مفهوم شهادت طلبی و ایثار است، قیام كربلا در این وادی پیامی روشن و صریح دارد و آن این است كه هر حركتی برای تاثیرگذاری و به نتیجه رسیدن نیاز به هزینه هایی انسانی دارد، یعنی در قاموس عاشورایی شهید شدن یكی از راه های مبارزه است، این روح شهادت طلبی در انقلاب، مكانیسمی از مبارزه بود كه حاكمیت را دچار بی تصمیمی و سردرگمی كرد تا این كه متوجه شد در مقابل روحیه شهادت طلبی مردم نمی تواند مقاومت كند، زیرا مردم در هر حالت به مبارزه ادامه می دادند.

سجاد مرسلی