بعد اجتماعی حیات طیبه | چگونه می توان به حیات طیبه دست یافت؟

بعد اجتماعی حیات طیبه | حیات طیبه زندگی ای است آرام و پاک و به دور از هر گونه گناه و زشتی. در ادامه به اینکه چگونه می توان به حیات طیبه دست یافت از دیدگاه دو دانشمند بزرگ اسلام،مرحوم علامه طباطبایی(ره) و شهید مرتضی مطهری، پرداخته شده است.

چگونه می توان به حیات طیبه دست یافت؟

پاسخ به این سؤال را از دیدگاه دو اندیشمند والا مقام مرحوم علامه طباطبایی(ره) و شهید مرتضی مطهری مطرح می کنیم:

به طور کلی حیات طیبه یکی از کلیدی ترین و مرکزی ترین مفاهیم قرآنی است که زندگی را با کتاب الله و آموزه های وحیانی پیوند می زند. تدقیق و تعمق در این مفهوم اساسی می تواند از طریق مطالعه آراء مفسران قرآن و اندیشمندان دینی میسر گردد.

استاد مطهری(ره) حیات طیبه را نوعی کمال زندگی موجود می داند، در حالی که علامه طباطبایی(ره) آن را اعطای حیاتی دیگر توصیف کرده است.

شهید مطهری نگاه تکامل گرایانه به زندگی انسان دارد، و زندگی و حیات انسان را در برگیرنده ظرفیتی برای خوب یا بد شدن می داند، و انسان واقعی را انسان با ایمان به خدا معرفی می کند. بنابراین انسان بدون پرورش دینی راه گمراهی را خواهد پیمود. شهید مطهری(ره) معتقد است که تحلیل های غیر مادی مختلف انسان را به امور مختلفی فرو کاسته و زمینه انواع مصیبت های بشری را فراهم کرده اند. وی معتقد است که تفکرات انسانی وی را از آرمانی که هر انسانی می تواند به آن دست یابد محروم ساخته اند. وی برای مثال به اندیشه های توماس هابز، زیگموند فروید، ویونگ و... اشاره می کند. به اعتقاد شهید مطهری(ره) از نگاه قرآن زندگی انسان باید تکامل یابد. تکامل زندگی انسان در نهایت به حیات طیبه می انجامد «من عمل صالحاً من ذکر اوانثی و هومومن، فلنحینیه حیاهًْ طیبه ولنجزینهم اجرهم باحسن ما کانوا یعملون» هرکس از مرد یا زن کار شایسته کند و مؤمن باشد، قطعا او را با زندگی پاکیزه ای حیات (حقیقی) بخشیم و مسلماً به آنان بهتر از آنچه انجام می دادند پاداش خواهیم داد.(نحل- 97)

از این رو حیات طیبه انسانی را نوعی حیات جدید مبتنی بر سیر تکاملی انسان می داند. و در این رابطه طبیعی است که حیات طیبه از سوی خدای متعال به انسان اعطا می شود.

در واقع حیات طیبه اکتسابی است و غایت اصلی انسان بوده و او را از حیوانات و نباتات مجزا می کند، به بیان دیگر می توان رد پای علت غایی را در این فراز از اندیشه استاد مطهری دید. از نگاه ایشان انسان پس از تکامل به حیات طیبه می رسد. در یک نگاه کلی تر وی معتقد است نه تنها انسان بلکه همه جهان به سوی یک هدف غایی معین روان است. شهید مطهری معتقد است که لزوم رسیدن به آن مقصد، چنین شکلی را برای عالم و انسان اقتضا می کند، (نظام احسن). در واقع عبور درست از معبر و داشتن نقشه راه، ما را به انسان کامل بودن و زندگی عادلانه و آسوده داشتن در مدینه فاضله می رساند.

بدین ترتیب انسان آن چیزی نیست که آفریده شده است، بلکه آن چیزی است که خودش بخواهد باشد. ماهیت انسان توسط خود وی ایجاد می شود از این رو کل زندگی انسان حاصل انتخاب هایی است که انجام داده است.

از این رو انسان غایتی دارد، اما این غایت نیازمند نقشه و راهنماست. از سوی دیگر تربیت دینی که همانا طی راه حیات طیبه است، در سن هفت تا سی سالگی بهتر رخ می دهد. انسان با ایمان می تواند، به حیات طیبه یا انسان کامل دست یابد. طرح عرفانی و دینی در حیات طیبه به هم می آمیزند. شهید مطهری معتقد است که انسان کامل یعنی انسان نمونه، انسان اعلی است، و آرمان شهر یعنی شهری که تجلی خداست و شناختن انسان کامل و مدینه فاضله از دیدگاه اسلام، از آن نظر برای ما مسلمانان واجب است که حکم مدل و الگو و سرمشق را دارد، بینش انسانی جهانی به نوعی لازمه باور به جامع الاضداد بودن است، و وحدت وجودی است و در تمام ادیان به نوعی وجود دارد. انسان با ایمان است که به کمال خود می رسد. کمالی که حیات طیبه نام دارد.

بعد اجتماعی حیات طیبه

هدف غایی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت این است که به حیات طیبه دست یابیم یعنی کل فرایند و وضعیت خود را در تولید، مصرف، شهر، زمین زراعی، فرزندان و نسل طیب و ... که ما از آن ها به عنوان مصادیق طیب نام بردیم، طیب نمایند که بخش معظم آن در این دنیا محقق می گردد. بنابر این حیات طیبه می تواند به عنوان یک هدف غایی مطرح شود و برای آن برنامه ریزی صورت بگیرد.

در پایان تأکید می شود که از آیات استفاده می شود که خداوند متعال طیب را به انسان اعطا می کند ولی این انسان است که به سمت خبائث حرکت می کند. بنابراین انسان در رسیدن به حیات طیبه، خود نقش کلیدی ایفا می کند. که این امر تا حد زیادی به نظام سیاستگذاری و برنامه ریزی هر جامعه باز می گردد.

منبع : کیهان و مهدی محمدیان