ماجراهای عجیب گوسفند کوچولو

درباره یک انیمیشن محبوب در تلویزیون

فیلم‌های انیمیشن که قدمت و تاریخ حضورشان به قبل از ظهور سینما می‌رسد ‌ نقاشی روی دیوار غارها را به یاد بیاورید در سال‌ها و دوران طلایی سینما به حاشیه رفتند و تنها در تلویزیون توانستند خودنمایی کنند، اما در یک دهه گذشته با کمک نرم‌افزار‌ها و فناوری رایانه خلاقیت انیمیشن‌سازها بیشتر و بهتر از گذشته عینیت پیدا کرد و تقریبا ماهی نیست که یک فیلم انیمیشن پر سر و صدا، دنیای رسانه‌های گروهی را تسخیر نکند. والاس و گرومیت، یکی از انیمیشن‌های موفق سینمایی در چند سال اخیر است که خالقش نیک پارک، آن را به یکی از معروف‌ترین انیمیشن‌های خمیری در چند سال اخیر تبدیل کرد. در سال ۱۹۹۵ فیلمی با عنوان«والاس و گرومیت: ریش تراشیدن از بیخ» ساخته شد.

یکی از شخصیت‌های جذاب فیلم گوسفندی بود که توسط والاس پشم‌هایش بریده و به لباس تبدیل شد. والاس برای این گوسفند که محبوبیت بسیاری پیدا کرد، نام «‌شان» را انتخاب کرد، «شان» سال ۲۰۰۲ باز روی پرده سینما‌ها رفت. او شخصیت فیلم اختراعات بیسکویتی بود. او در این فیلم نقش خریدار شماره ۱۳ را بازی کرد.

بعد از بازیشان در این دو فیلم، گوسفند شیطان محبوبیت زیادی به دست آورد، به طوری که یک مجموعه ۴۰ قسمتی را به نام خودش ثبت کرد. مجموعه تلویزیونی «شان گوسفند» که از تلویزیون شاهد پخش آن هستیم با همکاری آردمن انیمیشن و شبکه (بی‌بی‌سی کودکان)‌ ساخته شده است.

● گوسفند محبوب بچه‌ها

شان، گوسفند عجیبی است. روی ۲ پا راه می‌رود و خلاقیت، رفتار و هوش و ذکاوت انسان را دارد. همین ویژگی‌اش هم موقعیت‌های طنز و خنده‌داری به وجود می‌آورد.

مجموعه شان گوسفند نیز همانند بسیاری از تولیدات آردمن، دیالوگ ندارد و حتی آدم‌های داستان نیز صحبت نمی‌کنند.

شاید به همین دلیل هم این انیمیشن یادآور فیلم‌های کمدی صامت و حتی انیمیشن‌های «پینگو» و «مستربین» است. نکته جالبی که در این سریال انیمیشن وجود دارد که از آن باید به عنوان ویژگی بیشتر کار‌های آردمن یاد کرد اشاره به فیلم‌ها و مجموعه‌های معروف تاریخ سینما و حتی اقتباس داستان‌ها از این آثار معروف سینمایی است.

در شان گوسفند نیز در برخی قسمت‌ها می‌توان جای پای فیلم‌های معروف سینما را از جمله راکی،روانی ساخته هیچکاک و حتی اثر هنری مونالیزا پیدا کرد.

دوروتی پریور مسوول CBBC (بی‌بی‌سی‌کودکان) در مورد ساخت این انیمیشن چنین می‌گوید: به عنوان یکی از طرفداران انیمیشن والاس و گرومیت خوشحالم که شان به عنوان یک سریال مستقل در CBBC تولید شد.

شان، شخصیت جالبی است و با توجه به طرفداران زیادی که پیدا کرده تولید این انیمیشن فرصت بسیار خوبی بود تا دوستان جدیدی میان کودکان و حتی بزرگسالان پیدا کند.

او در ادامه می‌گوید: ساخت این انیمیشن نشان‌دهنده تعهد ما در قبال صنعت انیمیشن در انگلستان است.

مایلز بالو، مجری طرح سریال شان گوسفند از طرف شرکت آردمن نیز می‌گوید: از این‌که برای ساخت این انیمیشن توانستیم همکاری نزدیکی با بی‌بی‌سی داشته باشیم، خوشحالیم.

این سریال هم‌اکنون در ۷۳ کشور دنیا ازجمله هند، ایسلند، ژاپن، آلمان، فنلاند، نروژ، ایران و لهستان در حال پخش است.

● خالق شان کیست؟

نیک پارک، بی‌شک با ساخت انیمیشن‌های والاس و گرومیت شهرت جهانی پیدا کرد. او متولد ۱۹۵۸ در پرستون انگلستان است و از او به عنوان استاد انیمیشن خمیری نام برده می‌شود.

انیمیشن خمیری زیرشاخه‌ای از انیمشن تک فریم یا Stop motion است که در ساخت آن از عروسک‌ها یا مدل‌های انعطاف‌پذیر استفاده می‌شود. در این روش، عروسک در برابر زمینه مورد نظر قرار می‌گیرد و یک فریم فیلم گرفته می‌شود. بعد تغییر بسیار جزیی (متناسب با حرکتی که طی یک بیست و چهارم ثانیه انجام می‌دهد) در عروسک، پس‌زمینه، نور و محل دوربین داده شده و دوباره یک فریم دیگر فیلم گرفته می‌شود. با توجه به این‌که برای هر ثانیه از فیلم باید ۲۴ بار تغییرات را با رعایت دقیق کوچک‌ترین جزییات اعمال کرد، واضح است که ساخت چنین انیمیشن‌هایی بسیار دشوار باشد. شاید امروز و با وجود پیشرفت انیمیشن‌های رایانه‌ای بتوان کار انیمیشن‌‌های تک فریم را تمام‌شده و منسوخ اعلام کرد؛ اما موفقیت مداوم استودیوی آردمن در ۱۵ سال اخیر نشان می‌دهد این سبک دلچسب و جذاب هنوز به مقاومت ادامه می‌دهد.

قدیمی‌ترین فیلم انیمیشنی که این تکنیک در آن به کار رفته، کبریت‌های متحرک ساخته امیل کورته در سال ۱۹۰۸ است.

استاپ موشن اغلب در ایالات متحده برای خلق جلوه‌های ویژه در نخستین فیلم‌های بزرگ استفاده می‌شد. (مثل: کینگ کونگ در ۱۹۳۳). سپس تکنیک با تلفیق هنرپیشه‌ها در نماهای واقعی با شخصیت‌های انیمیشن آن هم در یک پلان پیشرفت کرد، مثل جیسون و آرگونوت‌ها که در آن از اسطوره‌های باستانی الهام گرفته شده بود.

سریال شان گوسفند در سال ۲۰۰۸ جایزه بهترین برنامه کودک و نوجوان را از مجموع جوایز امی دریافت کرد

انیمیشن جدید «عروس مرده» ساخته تیم برتون نیز با این تکنیک ساخته شد. نیک پارک در سال ۱۹۸۵ به استودیو‌های آردمن پیوست و به عنوان انیماتور کار خود را آغاز کرد.

نیک پارک که نویسنده و کارگردان بسیاری از محصولات این استودیوست، تاکنون به خاطر والاس و گرومیت: ریش تراشیدن از بیخ، والاس و گرومیت: شلوار اشتباه و آرامش‌های جانوران جایزه اسکار بهترین فیلم کوتاه انیمیشن را دریافت کرده و برای والاس و گرومیت: یک روز بزرگ در بیرون هم نامزد این جایزه او بود که آن را به خودش باخت و اسکار نصیب ساخته دیگر خودش، آرامش های جانوران شد! او همچنین به خاطر هر ۳ فیلم والاس و گرومیت جایزه بفتا برای بهترین فیلم انیمیشن را دریافت کرده است. «جوجه فراری» که محصول همکاری و شراکت آردمن و نیک پارک بود سال ۲۰۰۰ روی پرده رفت و با موفقیت بسیار بزرگی روبه‌رو شد.

۵ سال بعد این همکاری منجر به پیدایش نخستین فیلم بلندی شد که شخصیت‌های دوست داشتنی را در والاس و گرومیت و راز خرگوش به نمایش می‌گذاشتند. حاصل فعالیت‌های نیک پارک تاکنون کسب ۴‌‌جایزه اسکار و نامزدی و دریافت ۵۲ جایزه معتبر دیگر است.

● درباره استودیوی آردمن

آردمن انیمیشن که به استودیوی آردمن هم شهرت دارد استودیوی معروف بریتانیایی است که در بریستول قرار دارد. عمده شهرت آن به خاطر تولیدات استاپ موشن و انیمیشن خمیری و بویژه مجموعه والاس و گرومیت است. این استودیو سال ۱۹۷۶ توسط پیتر لرد و دیوید اسپراکستن تاسیس شد. این دو کار را با رویای ساخت یک انیمیشن بلند و با تولید مجموعه‌های کودکان برای تلویزیون آغاز کردند. اولین ساخته موفق آنها مجموعه‌ای به نامvision on بود که شخصیت خمیری آن با نام مورف به محبوبیت زیادی دست یافت.از کارهای دیگر آنها می‌توان به تعدادی انیمیشن کوتاه خمیری بر اساس گفتگوهای ضبط شده از مردم عادی در کوچه و خیابان اشاره کرد. در همین زمان تعدادی انیماتور جدید را به کار گرفتند که نیک پارک یکی از آنها بود.

Creatures comfort اولین ساخته شرکت بود که موفق به دریافت اسکار شد و پس از آن پارک شخصیت معروف خود، والاس و گرومیت را خلق کرد که در چند انیمیشن کوتاه استودیو ظاهر شدند و اسکار بعدی را برای آن به ارمغان آوردند.

یکی از خبر‌های حاشیه‌ای در طول سال‌ها فعالیت شرکت آردمن، آتش‌سوزی گسترده استودیو‌های آن در سال ۲۰۰۵ بود. این آتش‌سوزی که در انبار‌های آردمن رخ داد بیش از ۳۰ سال مجموعه‌ها و مدل‌ها، جوایز و استودیو‌های شرکت را از بین برد.علت این آتش سوزی اتصالی برق عنوان شد. نیک پارک در واکنش به این حادثه که همزمان با زمین لرزه جنوب شرق آسیا بود، چنین گفت: اگر چه در این آتش‌سوزی بسیاری از اشیا، اجسام قیمتی و با ارزش نوستالژیک از بین رفت، ولی در برابر دیگر تراژدی‌ها (اشاره به زلزله آسیا) این حادثه مهمی نبود.

۲ انیمیشن «دزدان دریایی» و «آرتور کریسمس» جدیدترین تولیدات این شرکت هستند. شرکت سونی یک قرارداد ۳ ساله همکاری به مسوولان شرکت آردمن بسته است تا با همکاری یکدیگر به تولید و توزیع انیمیشن‌های سنتی بپردازند.

سریال شان گوسفند در سال ۲۰۰۸ جایزه بهترین برنامه کودک و نوجوان را از مجموع جوایز امی دریافت کرد. سری دوم این سریال در ۴۰ قسمت ساخته شده که پخش آن از ۲۳ نوامبر ۲۰۰۹ از شبکه بی بی سی یک و بی‌بی‌سی اچ‌دی پخش می‌شود.

تاکنون ۲ بازی رایانه‌ای از این کارتون ساخته و روانه بازار شده است. نخستین بازی با همکاری نینتندو در پاییز ۲۰۰۸ به بازار آمد و بازی دوم نیز سال ۲۰۰۹ به طور محدود در اروپا توزیع شد.

تیمی، بره دوست داشتنی داستان است که پیتزا دوست دارد و تنها او را با یک دندان می‌بینیم. این بره شخصیت اصلی سری کارتون‌هایی با نام Timmy Time است که برای کودکان پیش دبستانی ساخته شد.

تمام عوامل این فیلم از کار خود راضی هستند، زیرا یک انیمیشن کلاسیک برای ۴ تا ۷ سال ساخته‌اند. آنها معتقدند کودکان ۴ تا ۷ سال با دیدن این فیلم در سر جای خود میخکوب می‌شوند.

لادن بهبودی