مسمومیـت با الکل را ساده نگیرید

برای درمان مسمومان با متانول یا الکل چوب, تجویز اتانول اساسی ترین راه درمان است در این روش با توجه به تداخلی که بین اتانول و متانول به وجود می آید از بروز اثرات سمی متانول ممانعت به عمل می آید

مسمومیـت‌ با الکل؛ علایم و درمان

مسمومیت با مشروبات الکلی تقلبی یکی از خطرناک‌ترین مسمومیت‌هاست که گاهی منجر به مرگ می‌شود. از آنجایی که در کشور ما فروش، تولید و مصرف مشروبات الکلی غیرقانونی است، امکان سودجویی و تقلب در تولید آن بسیار بالاست. گزارش دقیقی در مورد میزان مصرف الکل در کشور در دسترس نیست اما افزایش آمار مسمومیت‌ و حتی مرگ به وسیله مشروبات الکلی حکایت از آن دارد که مشروبات الکلی غیراستاندارد و تقلبی سلامت جوانان را هدف گرفته است. چندی پیش در اصفهان ۳۰ نفر دچار مسمومیت با الکل شدند که از این تعداد ۵ نفر جان باختند. این حوادث و گزارش‌های مشابه آن که در شهرهای دیگر مانند هرمزگان نیز اتفاق افتاده آن‌قدر نگران‌کننده بود که این مطلب را به این مسأله اختصاص دهیم.

مشروبات الکلی از جمله فرآورده‌هایی هستند که تا به حال جان خیلی‌ها را گرفته‌اند. با توجه به ممنوع بودن تولید و فروش این نوشیدنی‌ها بسیاری از افراد سودجو اقدام به تولید غیرقانونی و به قولی تولید زیرزمینی این مشروبات می‌کنند که منجر به غیراستاندارد بودن و بعضی اوقات سمی بودن آنها می‌شود. یکی از این سموم خطرناک، الکل چوب یا متانول است.

دکتر فرزاد قشلاقی، رییس بخش مسمومان بیمارستان نور اصفهان درباره چگونگی تولید مشروبات الکلی غیراستاندارد این‌طور می‌گوید: «موادی که حاوی قند هستند مثل سیب، انگور، هندوانه و... طی فرآیندهایی از قبیل تخمیر و تقطیر، الکل تولید می‌کنند. از مضرات این مشروبات الکلی مفصل گفته شده است. اما اگر به جای میوه از چوب آن استفاده شود متانول یا الکل چوب تولید می‌شود که خیلی خطرناک و کشنده است و عوارض بسیار بدی را به جای می‌گذارد.» او به تقلب‌های دیگری در مورد تولید الکل غیراستاندارد اشاره می‌کند و می‌گوید: «بسیاری از سازندگان زیرزمینی این مشروبات از افزودنی‌های خطرناکی که فقط گیجی و خواب‌آلودگی به همراه دارند و حتی ممکن است آنها را تا حد مرگ پیش ببرد، استفاده می‌کنند. دیازپام، هیستامین و به خصوص آمفتامین‌‌ها که ریسک بالایی دارند از جمله این افزودنی‌های تقلبی مشروبات است.» دکتر قشلاقی شایع‌ترین علت مسمومیت با متانول در کشور را مصرف مشروبات الکلی می‌داند و در مورد افرادی که با مشروبات الکلی مسموم شده‌اند، می‌گوید: «هر چه سریع‌تر این افراد را باید به بیمارستان انتقال بدهند و موضوع را با مسوول بخش در میان بگذارند تا از مقدار تلفات کاسته شود.»

دکتر محمد عبداللهی، متخصص سم‌شناسی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران می‌گوید: «متانول به عنوان حلال در محلول‌های چاپ و تکثیر، چسب‌ها، رنگ‌ها و جلادهنده‌ها، مورد استفاده قرار می‌گیرد. بسیاری از این محصولات در منازل یافت می‌شوند. متانول همچنین به‌طور وسیع به عنوان یک عامل ضدیخ در محلول‌های شیشه‌‌شوی اتومبیل و نیز به‌عنوان سوخت چراغ الکلی به کار می‌رود.» دکتر فرزاد قشلاقی، رییس بخش مسمومان بیمارستان نور اصفهان هشدار می‌دهد: «رنگ، مزه و بوی اتانول از متانول به هیچ‌وجه قابل تشخیص نیست و فقط در روش‌های آزمایشگاهی می‌توان آنها را از هم تفکیک کرد. باید توجه داشت بطری‌های پلمپ به هیچ‌وجه ضامن عاری بودن الکل از متانول نیست.» رییس بخش مسمومان بیمارستان نور اصفهان آماری در مورد مسمومان با متانول می‌دهد: «حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ مسموم ناشی از متانول در مرداد، مهر و آبان به این بخش مراجعه کرده‌اند. ۲۰ تا ۲۵ مورد از آنها فوت کردند، تعدادی دچار عوارض چشمی شدند و تعداد قابل‌ملاحظه‌ای به علت اقدام به موقع بدون هیچ عارضه‌ای مرخص شدند.»

دکتر قدوسی، کارشناس دادگستری و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اصفهان از حادثه‌ای که برای یکی از هم‌وطنان در اثر مصرف الکل آلوده به متانول رخ داد، این‌طور می‌گوید: «فردی به نام مصطفی به علت عدم اطلاع‌ کافی و ترس از اینکه امکان دارد در بیمارستان او را به جرم شراب‌خواری تحویل پلیس دهند دیر به بیمارستان مراجعه می‌کند و همین امر باعث کوری وی می‌شود.» هر فرد مشکوک به مصرف متانول را باید سریعا به اورژانس منتقل کرد. دکتر قشلاقی با بیان این مطلب به نکته‌ جالبی در مورد درمان مسمومیت با متانول اشاره می‌کند: «برای درمان مسمومان با متانول، تجویز اتانول اساسی‌ترین راه درمان است. در این روش با توجه به تداخلی که بین اتانول و متانول به وجود می‌آید از بروز اثرات سمی متانول ممانعت به عمل می‌آید. درواقع افرادی که اتانول و متانول را همزمان مصرف می‌کنند خطر آسیب چشمی در آنها کاهش می‌یابد. همچنین مصرف متانول به‌صورت دسته‌جمعی باعث مسمومیت تمام افراد خواهد شد.» متانول می‌تواند در چند نقطه از بدن اثر بگذارد. دکتر قشلاقی با بیان این مطلب تشریح می‌کند: «این اثرات در دستگاه عصبی شامل گیجی، سردرد و تشنج (که از علایم شدت مسمومیت در الکل‌های سمی است)، دوبینی، ترس از نور، تاری دید و درنهایت کوری ایجاد می‌کند. اثرات متانول در دستگاه گوارش مشابه اتانول بوده و با تهوع، استفراغ و درد شکمی همراه است.» اما در این بین دکتر قدوسی به یک تفاوت بارز دیگر میان مسمومیت با اتانول و متانول اشاره می‌کند: «هر گاه پس از ۲۴ ساعت بعد از مصرف الکل متوجه علایمی از مسمومیت شدید حتما به متانول شک کنید و به اورژانس مراجعه کنید.»

salamat.ir