دودکش های متحرک

خودروهای دودزا علاوه بر جریمه ۵۰ هزارتومانی نمره منفی هم می گیرند

اصرار داری هر روز صبح با آن قارقارک دهه ۶۰ خودت را برسانی سر کار، اما محال است سوار اتوبوس یا مترو شوی؛ هر روز صبح به محض این‌که پشت فرمان می‌نشینی هزار جور ورد می‌خوانی تا با همان یکی دو استارت اول روشن شود؛ وگرنه مکافات داری.

با همه اینها حسابی روی آن «اتول قراضه» تعصب داری؛ قبل از حرکت با آن لنگ نمدار، کلی شیشه​هایش را برق می اندازی و چرخ هایش را هم حسابی می شویی.

به ظاهرش می رسی، اما باطنش تعریفی ندارد؛ از وقتی اولین استارت را می زنی و روشن می شود و راه می اندازیش توی خیابان، با هر فشاری که به پدال گاز می دهی از آن دود سیاهی که از اگزوز بیرون می آید، کلی سرب و دود به خورد جماعت می دهی، اما حتی فکرش را هم نمی کنی که با این اتول دودزا چه زخمی به آلودگی هوا می زنی.

● دودزاها همه رقم؛ همه مدل

فرسوده یا چندساله فرقی نمی کند؛ این حکایت بسیاری از خودروهایی است که این روزها در خیابان های شهر این طرف و آن طرف می روند؛ خودروهایی که مدت هاست به سرفه افتاده اند و با هر گازی که از اگزوزشان خارج می شود، سمی به ریه های شهر تزریق می کنند، اما مالکان آنها اهمیتی به این وضع نمی دهند و اصلا برایشان مهم نیست اگر خودرویشان این طور به دودزایی افتاده حتما مشکلی فنی در کار است و شاید بایک ساعت وقت گذاشتن برای بردن خودرو به تعمیرگاه نقص فنی اش برطرف شود، اما تنها چیزی که اهمیت ندارد همین دودزا بودن آن است.

کمی که دقیق تر نگاه کنید، می بینید دیگر فقط نمی توان دودزایی را به فرسودگی نسبت داد، خیلی وقت ها پیش آمده خودرویی را دیده اید که عمرش به ده سال هم نمی رسد، اما دود غلیظ سیاه رنگی که از اگزوزش خارج می شود با آن صدای ناهنجار، شما را به این خیال می برد شاید خودرویی فرسوده است که سال ها از عمرش گذشته و حالا باید به جای تردد در خیابان، سر از مرکز اسقاط در بیاورد.

خودروهای دودزا وقتی در خیابان حرکت می کنند همه متوجه حضورشان می شوند، از پلیس گرفته تا عابران پیاده و حتی سواره ها، همه می فهمند این خودرو مشکل دارد، همه جز مالک خودرو؛ یا نمی داند یا اهمیتی به آن نمی دهد. سواره و پیاده محکوم هستند به این که از دود سمی اگزوز این خودروها بی نصیب نمانند.

● اتوبوس هایی که به سکته افتاده اند

کمبود اتوبوس داریم، قبول؛ اتوبوس های ما عمر مفیدشان را کرده اند، درست؛ اما این موضوع نمی تواند بهانه خوبی برای مسئولان اتوبوسرانی و رانندگان ناوگان حمل و نقل عمومی باشد که سال تا سال گذرشان به مراکز معاینه فنی نیفتد و نسبت به رفع نقص فنی احتمالی این اتوبوس ها اینقدر بی تفاوت باشند.

خیلی از اتوبوس هایی که در خیابان های شهرمان تردد کرده و روزانه چند میلیون مسافر را جابه جا می کنند، دیگر عمرشان را کرده و حسابی به دودزایی افتاده اند، فقط کافی است از بیرون آنها را تماشا کنید، با هر بار گاز دادن از آن اگزوز قطور، دود سیاه رنگ غلیظی خارج می شود که گاه جلوی دید خودروهای دیگر را هم می گیرد.

آن وقت است که سرنشینان سایر خودروها با بالا کشیدن شیشه خودرویشان تلاش می کنند از شر این دود سیاه در امان بمانند، اما وای به حال عابران پیاده و مسافرانی که در ایستگاه اتوبوس منتظر رسیدن اتوبوس هستند. شهروندان می گویند هر روز که به خانه می روند نه تنها از دود این اتوبوس ها به سرفه می افتند، بلکه تمام هیکل شان رنگ و بوی دود به خود می​گیرد.

● خودروهای دولتی هم بله

بعضی از دودزاها در خیابان مثل گاو پیشانی سفید هستند، همان هایی که رنگ قرمز پلاک شان می گوید خودروی سازمانی، اداره ای یا دستگاه دولتی هستند.

شاید سازمان هایی که این خودروها را به کار گرفته اند، فکر می کنند چون پلاک قرمز دارند و جزو خودروهای دولتی حساب می شود پس از قانون برخورد با خودروهای دودزا مستثنا هستند. تا وقتی پلیس برخورد با دودزا ها را از خودروهای دولتی آغاز نکند و سازمان ها و ادارات دولتی خودروهای خدمت خود را ملزم به انجام معاینه فنی و رفع دودزایی نکنند، نمی توان به مالکان خودروهای شخصی خرده گرفت که چرا برای حل مشکل دودزایی خودرویشان همتی ندارند و کاری نمی کنند.

● فلفل نبین چه ریزه!

این قارقارک های دوچرخ هم که تکلیف شان معلوم است؛ موتورسیکلت ها سهم ۴۹ درصدی شان را از آلودگی هوا برده اند، راکبان موتورسیکلت ها چه بخواهند و چه نخواهند با گازهای پشت سرهمی که می دهند، چهار تا پنج برابر یک خودرو، آلودگی به هوای شهر تزریق می کنند.

به همین دلیل است که مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، از موتورسیکلت به عنوان یکی از معضلات اصلی پایتخت نام برده و می گوید: این وسیله نقش زیادی در آلودگی هوا و آلودگی صوتی دارد؛ با وجود این، بدون هیچ محدودیتی در شهر تردد می کنند و روزبه روز هم بر تعدادشان افزوده می شود.

یوسف رشیدی می گوید: با وجود این که هر موتورسیکلت چهار تا پنج برابر یک خودروی معمولی هوا را آلوده می کند، اما قانون الزامی بودن معاینه فنی در مورد این وسایل نقلیه اجرایی نمی شود و به همین دلیل این وسیله، سهم ۴۹ درصدی را در آلودگی هوای شهرها و بخصوص پایتخت دارد.

● بفرمایید فک پلاک

تشدید آلودگی هوا طی هفته های اخیر در بسیاری از کلانشهرها و بخصوص پایتخت بهانه ای شد تا این روزها پلیس راهنمایی و رانندگی با اجرای طرحی، معاینه فنی خودروها و برخورد با دودزاها را از همیشه جدی تر بگیرد.

به گفته رئیس پلیس راهور تهران، تمام خودروها بدون هیچ استثنایی کنترل می شود و هر وسیله نقلیه شامل شخصی، عمومی، دولتی، نظامی، سازمانی و... که دارای نقص فنی و دودزا باشد، اعمال قانون خواهد شد.

سردار حسین رحیمی تاکید می کند: دودزایی خودرو ۵۰۰ هزار ریال جریمه و برای وسایل نقلیه شخصی سه نمره منفی و برای خودروهای سنگین یا عمومی شش نمره منفی دارد.

همچنین در صورتی که ماموران راهنمایی و رانندگی با خودروهای دودزا مواجه شوند، پلاک وسیله نقلیه اخذ خواهد شد و پلاک اعزام به تعمیرگاه به راننده داده می شود که راننده موظف است طی ده روز برای رفع نقص به تعمیرگاه مراجعه کند و از مراکز مجاز معاینه فنی بگیرد.

بی تفاوتی دیگر کافیست؛ تا کی قرار است دود اگزوز خودرویتان را به خورد شهروندان بدهید؛ حالا نوبت شماست که اگر خودرویتان به دودزایی افتاده یک ساعت وقت بگذارید و آن را به اولین تعمیرگاهی که سر راهتان است، نشان دهید.

این طور شاید هیچ وقت عذاب وجدان این که شما هم سهمی در آلودگی هوای این شهر داشته اید سراغ تان نیاید.

پوران محمدی