زنجیره سلامت با تغذیه صحیح

‌ا‌مروزه با پیشرفت علم و گسترش صنعت، تغییرات گسترده و عظیمی‌ در شیوه زندگی و تغذیه افراد ایجاد شده است. نحوه تغذیه، الگوی غذای مصرفی و رفتارهای تغذیه‌ای، دستخوش دگرگونی‌های …

‌ا‌مروزه با پیشرفت علم و گسترش صنعت، تغییرات گسترده و عظیمی‌ در شیوه زندگی و تغذیه افراد ایجاد شده است. نحوه تغذیه، الگوی غذای مصرفی و رفتارهای تغذیه‌ای، دستخوش دگرگونی‌های وسیعی قرار گرفته که منجر به بروز تفاوت‌های فاحشی با گذشته شده است و دراین میان ذائقه ایرانی نیز، تغییرات چشمگیری را تجربه کرده است.

سنت‌های غذایی ما به کلی تغییرکرده و هم‌اکنون به هیچ وجه غذا با مفهوم سنتی‌اش مصرف نمی‌شود. قطعا دلایل بسیاری در این تغییر و تحول دخیل بوده است والبته عواقب و نتایج مختلفی را نیز به دنبال داشته است که گاه مفید و گاه مضر بوده است.

تغییر سیستم زندگی موجب شده مردم فرصت کمی‌ برای تهیه غذا داشته باشند و کمتر به ارزش تغذیه‌ای آن توجه کنند. گاهی اوقات ما دوست داریم آنچه می‌خوریم خوشمزه‌تر باشد حتی اگر بدانیم به سلامتمان آسیب می‌زند. نتیجه مفهوم جدید غذا خوردن، اضافه وزن، افزایش آمار بیماری‌هایی مانند سکته‌های قلبی و مغزی، دیابت، کلسترول بالا و... است. محققان معتقدند یک سوم سرطان‌ها با عادات غذایی ارتباط مستقیم دارند؛ به‌گونه‌ای که رژیم غذایی روزانه نقش مهمی ‌در پیشگیری، بروز و درمان انواع سرطان‌ها ایفا می‌کند.

خوشبختانه در این میان شاهد برخی تغییرات مثبت نیز در سفره‌های ایرانی بوده‌ایم. به عنوان نمونه می‌توان به حضور غذاهای خوشمزه و بسیار غنی که به نحوی در آنها از قارچ، سویا، گوشت شتر‌مرغ و میگو استفاده شده است، در سفره‌های ایرانی اشاره کرد. شاید تا چندی پیش در بسیاری از نقاط کشور استفاده از مزایای بی‌شمار گوشت میگو یا بهره‌مندی از ارزش تغذیه‌ای فراوان پروتئین سویا چندان مرسوم نبوده است، اما امروزه به واسطه تلاش‌هایی که در این زمینه صورت گرفته است، برخی دستاوردهای کاربردی علم تغذیه در دسترس مردم قرار گرفته است. توجه به این موضوع، ضرورت آموزش، ارتقای فرهنگ و سواد تغذیه‌ای، اصلاح عادات غذایی و تغییر الگوهای غذایی را بیش از پیش نمایان می‌سازد. بنحوی که دکتر لنکرانی، وزیر بهداشت نیز در پیامی‌ به کنگره تغذیه به ضرورت آموزش رفتارهای درست غذایی و شیوه زندگی سالم با هدف نهایی تغییر و اصلاح الگوی غذای مصرفی تاکید کرد.

بدون شک یکی از راهکارهایی که مسیر را برای این تحول عظیم هموار می‌سازد، آشنا کردن افراد جامعه با محصولات جدید و ذائقه‌سازی برای رویکرد جامعه به آنها است. کارشناسان معتقدند ایجاد آگاهی و تعریف ذائقه در رقم زدن یک سنت غذایی هرچند درست یاغلط نقشی بسزا دارد و این‌گونه محصولات که از لحاظ تغذیه‌ای حائز ارزش بالایی هستند و می‌توانند در مسیر مقابله با عوارض سوء‌تغذیه راهگشای بسیاری از مشکلات موجود باشند، برای حضور در سبد خانوار، نیازمند معرفی، ترویج و ذائقه‌سازی هستند.

یکی از محصولات فرآوری شده که سال‌هاست در جهان به عنوان جانشین شایسته منابع دارو و غذا مورد استفاده قرار می‌گیرد نوعی از جلبک‌های سبز به نام کلرلا است. کلرلا به دلیل آن‌که حاوی مقادیر قابل توجهی از اسیدهای آمینه، ویتامین‌ها، مواد معدنی و اسیدهای چرب است مورد توجه پژوهشگران و محققان قرار گرفته است. دکتر محمدامین حجازی، رئیس پژوهشکده بیوتکنولوژی منطقه غرب و شمال‌غرب کشور معتقد است: «جلبک‌های سبز سال‌هاست که در بسیاری از کشورها خصوصا در آسیای جنوب شرقی به عنوان یک غذای مفید و کامل مورد استفاده قرار می‌گیرد و در کشورهای اروپایی و آمریکا نیز بهره‌مندی از مزایای بی‌شمار تغذیه‌ای این جلبک‌ها از طریق مکمل‌های غذایی و رژیمی (FOOD SUPPLEMENT) مرسوم شده است. حتی از جلبک‌های خوراکی به عنوان غذای فشرده و جیره غذایی کوهنوردان، گردشگران کویر، سربازان و نظامیان و حتی فضانوردان استفاده می‌شود ولی متاسفانه هنوز جایگاه مناسبی در کشور ما برای جلبک‌های دریایی در سبد غذایی خانواده و یا سبد سلامت جامعه تعریف نشده است.»

بررسی‌های الگوی مصرف غذایی در کشور حاکی از آن است که باید به میزان و نوع مواد مصرفی در سبد خانوار توجه جدی شود. استفاده از این‌گونه محصولات که به مدد پیشرفت بیوتکنولوژی در اختیار بشر قرار گرفته است می‌تواند راهگشای نیاز غذایی دارویی امروز و فردای ما باشد. امروزه همه می‌دانیم که بی‌توجهی به تغذیه می‌تواند عوارض جبران‌ناپذیری برای جامعه به بار آورد ولی شرط موفقیت در این تحول تغذیه‌ای آن است که ارتقای تغذیه در جامعه، شکلی پایدار به خود بگیرد. ایران سرزمینی با فرهنگ‌ها و اقوام متفاوت است و بر این اساس دارای تنوع غذایی گوناگونی است که تلاش در جهت معرفی محصولات جدید، عزم ملی می‌طلبد.