بابا دوستت دارم

تقویت رابطه پدر و فرزندی

هر جا صحبت از خانواده و فرزندان می‌شود تاکید بیشتر بر ارتباط مادر و فرزند است. مادر توجه و محبت زیادی نسبت به کودک خود دارد، اما لازم به ذکر است که نقش پدر نیز در داشتن روحیه‌ای سالم و شاداب در کودک بسیار قابل ملاحظه است. آیا تا به حال فکر کرده‌اید که چنانچه ارتباط پدر با کودک محبت‌آمیز و دوستانه نباشد، می‌تواند جهت‌گیری‌های بعدی زندگی کودک را حتی در سنین بزرگسالی بشدت تحت‌تاثیر قرار دهد؛ به‌گونه‌ای که امکان جبران آن نباشد؟

تحقیقات بسیار نشان داده تعامل پدر و فرزند، محور اصلی نگرش فرزند از توانایی او برای تنظیم احساسات و عواطف تا ظرفیت او در تحمل مسائل و قدرت وی در ارتباطات اجتماعی آینده را تشکیل می‌دهد.شاید پدران امروز بیش از هر زمان دیگر به خانواده و فرزندان خود عشق می‌ورزند، اما مشغولیت‌های خارج از منزل و مسائل ریز و درشت بسیار مانع از ارتباط طولانی میان پدر و فرزند می‌شود.

در ضمن پدران یاد گرفته‌اند مانند کوه استوار و محکم باشند و دقیقا به همین شکل تمام احساسات و عواطف و همچنین نگرانی‌های خود را درون خود انباشته سازند.گاهی نیز تصور می‌کنند ابراز علاقه و محبت امری زنانه و ناشی از وابستگی است و نباید در خرج کردن آن زیاده‌روی کرد یا در ابراز آن به فرزندان دختر خود شرم می‌کنند. گاهی هم خستگی زیاد و فکر کردن به مسائل آینده برای فرزندان مانع از تعامل نزدیک و محبت‌آمیز پدران با فرزندان می‌شود.در برخی موارد پدران فکر می‌کنند تامین مایحتاج خانواده که البته کاری بسیار دشوار است تنها وظیفه آنهاست و برای تربیت و آرامش فرزندان حضور مادر کافی است. اگر شما هم این‌گونه فکر می‌کنید مطالب زیر را بخوانید.

بررسی‌ها نشان می‌دهد اگر پدر خود را در فعالیت‌های تحصیلی دانش‌آموزان وارد کند، فرزندان با اعتماد به نفس بیشتری به تحصیل می‌پردازند.

طرحی از سال ۲۰۰۴ در ۱۲ ایالت امریکا انجام شده که بنابر آن در یک روز از سال تحصیلی دانش‌آموزان در مقطع دبستان به همراه پدران خود به مدرسه می‌روند. این کار نمادین ساده نتایج خوبی داشته است.

دانش آموزان با دیدن پدر در کنار خود، احساس عشق، توجه و حمایت او را بخوبی حس می‌کنند.

شاید برایتان جالب باشد؛ اما حضور پدر حتی برای یک روز در کنار فرزندان و آن هم در مدرسه، در مهارت‌های یادگیری و روند تحصیلی تاثیر قابل ملاحظه‌ای دارد.

بررسی‌ها نشان داده از سال ۲۰۰۴ تاکنون دانش‌آموزان هم در روخوانی و هم در ریاضیات پیشرفت خوبی داشته‌اند. این میزان در میان دانش‌آموزان پسر حدود ۱۲ درصد بوده است و در میان دانش‌آموزان دختر بیش از ۹ درصد بوده است.

در ضمن حتی در میان دانش‌آموزان دبستانی حضور پدر برای رفتار بهتر و نمره انضباط بیشتر نیز موثر بوده است. زیرا آنها می‌دانند پدر با آمدن خود به مدرسه توجه و علاقه خود را به پیشرفت آنها نشان داده و در طول سال نیز منتظر شنیدن اخبار خوش از آنهاست. پس سعی می‌کنند با درس خواندن و بهتر رفتار کردن او را مایوس نکنند و تحسین و تایید او را جلب کنند.

به طور کلی وقتی والدین در بزرگ کردن و تربیت فرزندان هماهنگ و همگام و در کنار هم باشند، نتیجه بهتر و رسیدن به هدف سریع‌تر انجام می‌پذیرد.

کارشناسان تربیتی معتقدند وقتی والدین هر ۲ در کنار دانش‌آموز هستند بهتر عمل می‌کند و حتی مهارت‌های زبانی او کامل‌تر می‌شود و درک بهتری از محیط پیرامون خود دارد.

در چنین شرایطی فرزندان احساس اعتماد به نفس بهتری کرده و با اطمینان بیشتری گام برمی‌دارند.

● افسردگی پدران بر جسم و روح دختران تاثیر می‌گذارد

دختران در خانواده‌های پر تنش بویژه در شرایطی که پدر مبتلا به افسردگی باشد، تحت‌تاثیر عوامل روحی دچار بلوغ زودرس می‌شوند.

محققان دانشگاه ویسکانسن کودکان را از سنین پیش دبستانی تا نوجوانی مورد بررسی قرار داده‌اند و در ضمن با والدین آنها نیز در مورد میزان استرس و مشکلات خانوادگی و مالی و حتی افسردگی والدین صحبت کرده‌اند.

آنها دریافته‌اند دخترانی که در خانواده‌های مستحکم زندگی می‌کنند و بیشتر تحت حمایت‌های منسجم والدین هستند، دیرتر دچار تغییرات هورمونی و رسیدن به مرحله بلوغ می‌شوند.

در این میان دخترانی که در خانواده‌هایی زندگی می‌کنند که بین والدین مشکلات عاطفی وجود دارد و خانواده تحت تاثیر مشکلات مالی و اقتصادی و کمبودهای گوناگون است و بویژه پدران مبتلا به افسردگی هستند، بیشتر و زودتر به تغییرات بلوغ می‌رسند.

نکته اینجاست که دختران ارتباط عاطفی خاصی با پدر دارند؛ به همین دلیل ناراحتی‌های پدران بیشتر از مادران آنها را از نظر جسمی و روحی تحت تاثیر قرار می‌دهد.

البته لازم به ذکر است یکی از عوامل تعیین‌کننده زمان بلوغ در دختران، سابقه این مورد در مادران و در ضمن اضافه وزن آنهاست. اما مشخص شده عاملی مهم‌تر از ژنتیک در این مساله موثر است و آن هم وضعیت روانی و عاطفی خانواده و تاثیر غیر قابل انکار پدر است.

● پدران سختگیر فرزندان لاغری دارند

شیوه تربیتی والدین همواره علاوه بر وضعیت روحی کودکان در وضع جسمی‌شان نیز تاثیرگذار است، اما در این میان برخورد و رفتار پدران با کودکان بیشتر موثر است.

نتایج مطالعه ۵ هزار کودک ۴ تا ۵ ساله نشان داده است احتمال داشتن فرزندانی با وزن بیشتر در مورد پدرانی که شیوه تربیتی سختی ندارند بیشتر است. همچنین مشخص شد پدرانی که سختگیر و جدی‌تر هستند فرزندانی با شاخص وزن بدنی کمتر دارند.

در این مطالعه بین شیوه و عملکرد تربیتی مادران با احتمال بالا بودن شاخص وزن بدن در کودکان ارتباطی مشاهده نشد.

بسیاری از افراد به اشتباه تصور می‌کنند صرفا شیوه تغذیه کودک و رسیدگی مادران موجب لاغری یا چاقی فرزندان می‌شود، در صورتی که تحقیقات اخیر این نظر را متزلزل می‌کند.

البته فرزندان پسر در دوران کودکی تا حد زیادی سعی می‌کنند عادات رفتاری و تغذیه‌ای پدر را دنبال کنند. به همین دلیل نحوه رفتار و برخورد و سبک زندگی پدر تاثیر قابل ملاحظه‌ای بر آنان دارد.

اما در هر حال ما قصد داریم در این بخش به نکاتی اشاره کنیم که موجب تقویت رابطه پدر و فرزندی شود:

● محبت خود را از راه‌های گوناگون نشان دهید

عموما مادران و پدران به شیوه‌های گوناگون عشق و محبت خود را به فرزندان نشان می‌دهند و محیطی راحت برایشان فراهم می‌کنند.

کودکان در ارتباط با والدین دوست دارند از جنبه‌های گوناگون فیزیکی و عاطفی از این محبت سیراب شوند.

جالب است بدانید کودک در سال اول زندگی با گریه کردن نیازهای عاطفی خود را نیز علاوه بر نیازهای جسمی نشان می‌دهد. او نیاز به در آغوش گرفتن خود را نشان می‌دهد. اما پس از آن نیز لازم نیست فقط غذا و پوشاک برایش تهیه کنیم و به نظافت و بهداشت و سلامت جسمی وی توجه کنیم؛ بلکه او دوست دارد علاوه بر این‌ که والدین به طریق کلامی به او ابراز محبت می‌کنند با در آغوش گرفتن وی نیز او را خوشحال کرده و به وی حس محبت به خود و خود ارزشمندی بدهند.

البته برای پدرانی که خود این تجربه را از جانب والدین نداشته‌اند و مورد محبت و عشق کلامی قرار نگرفته‌اند یا این ‌که کمتر در آغوش پرمهر والدین قرار گرفته‌اند، کار بسیار سخت و بعضا غیرممکنی است.

● در موقعیت‌های گوناگون به دنبال فرصت باشید

وقتی در موقعیت‌های گوناگون در هر روز و هر ماه و هر سال بخواهید با فرزندتان ارتباط برقرار کنید، در نهایت به ارتباطی سازنده و صمیمانه خواهید رسید.

این نزدیکی می‌تواند با نزدیکی فیزیکی شروع شود. برای مثال هنگامی که کودک دراز کشیده یا می‌خواهد بخوابد، کنار وی دراز بکشید.

وقتی قرار است توپ بازی کند، شما هم توپش را که نزدیک شما افتاده برایش بیندازید. گاهی اوقات در حال روزنامه یا کتاب خواندن با او دالی کنید که بداند متوجه حضورش هستید.

چنانچه غیر از این باشد، کودک حاضر است به هر کاری حتی اذیت یا سر و صدا متوسل شود تا شما از گوشه چشم خود نگاهی به او بیندازید تا خیالش راحت شود. چه خوب است در چنین مواردی به جای یک نگاه تنها با جمله‌ای نشان دهید او را دوست دارید.

روان‌شناسی می‌گفت: «گاهی اوقات پدرها تصور می‌کنند همین که برای تامین معاش خانواده تلاش می‌کنند، بیانگر محبت و علاقه‌شان به خانواده است؛ اما باید از آنها پرسید شما که خارج از منزل کارهای به این سختی را انجام می‌دهید چطور از گفتن یک جمله تحسین‌برانگیز که خوشحالی‌تان را از وجود فرزندتان نشان دهد یا یک بوسیدن ساده کودک خودداری می‌کنید؟».

● کودک درون خود را بیابید

اگر می‌خواهید رابطه‌ای صمیمانه با فرزندتان داشته باشید، باید بتوانید خود را جای کودک بگذارید. البته این کار نیاز به ظرفیت زیادی دارد تا بتوانید پا به درون دنیای کودک بگذارید. در چنین دنیایی بازی‌ها و تفریحات و حتی غذا خوردن‌ها لذتبخش‌تر می‌شود. در غیر این صورت شما فقط مانند یک ناظر و کنترلگر بی‌حوصله خواهید بود که زبانتان با زبان کودک فرق دارد.

گاهی اوقات وقتی کودک وانمود می‌کند سوار اتومبیل شده بشدت دوست دارد والدین بویژه پدر نیز در اتومبیل او بنشیند و کمربندش را ببندد و با رانندگی کودک خود را تکان دهد. انگار واقعا در اتومبیل است.

ورود به بازی‌های خیالی کودکان آنها را سرشار از شادابی و سرزندگی می‌کند. مطمئن باشید این کار نیاز به اختصاص وقت زیاد و زدن از کارهای دیگر ندارد و ممکن است در هر فعالیت کودک یکی دو دقیقه کفایت کند.

پدری ۳۴ ساله می‌گفت: «هر وقت قرار است فرزندم برای خواب به رختخواب برود به او می‌گویم بزن بریم و با بغل کردن او و رفتن به اتاق خواب و صدای اتومبیل درآوردن تا تخت مثلا او را با ماشین به اتاق می‌برم و موقع گذاشتن او در رختخواب می‌گویم از ماشین پیاده شو و در جایگاهت بخواب. تمام این جریان ۲ دقیقه هم طول نمی‌کشد؛ اما او از این کار لذت می‌برد و براحتی خوابیدن در رختخواب خودش را پذیرفته است.

می‌بینیم که کوچک‌ترین رفتار و کلام و حتی حضور پدر در کنار فرزندان چه تاثیرات بلندمدتی بر روح و جسم و موفقیت آنها دارد. پس کدام پدری است که با چند دقیقه وقت گذاشتن نخواهد عشق و محبت خود را نثار فرزندش کند؟

سحر کمالی‌نفر