علت چاقی کودکان را باید قبل از بارداری مادران جست وجو کرد

تحقیقات نشان می دهد وجود چاقی در سنین پائین و به خصوص در میان کودکان می تواند زمینه ساز بیماری های مختلفی در آینده باشد از این رو, متخصصان اطفال اهمیت زیادی به وجود اضافه وزن در کودکان می دهند

در حال حاضر، ردپای چاقی به‌عنوان یک ریسک فاکتور در اغلب بیماری‌ها به‌چشم می‌خورد. تحقیقات نشان می‌دهد وجود چاقی در سنین پائین و به‌خصوص در میان کودکان می‌تواند زمینه‌ساز بیماری‌های مختلفی در آینده باشد. از این‌رو، متخصصان اطفال اهمیت زیادی به‌وجود اضافه وزن در کودکان می‌دهند.

طبق نتایج آخرین تحقیقاتی که در دانشگاه ایالت ”اهایو“ انجام پذیرفت، باید برای پیشگیری از چاقی کودکان قبل از باردار شدن مادران به فکر آن باشیم و از آن‌جا پیشگیری را آغاز کنیم. در این تحقیق بیشتر از ۳۰۰۰ کودک شرکت داشتند. محققان وزن این کودکان را در ۳، ۵ و ۷ سالگی اندازه‌گیری کردند. معیار چاق بودن کودکان براساس BMI آنها و قرارگیری بر روی صدک ۹۵ درصد محاسبه می‌شد. سپس وزن مادران حدود یک الی دو ماه قبل از باردار شدن آنها ثبت شد و در صورت وجود اضافه وزن مادر قبل از تصمیم به باردار شدن وزن کودکان آنها مورد بررسی قرار می‌گرفت.

البته معیارهای دیگری همانند نژاد و استعمال سیگار نیز مورد برسی قرار گرفت.

نتایج این تحقیق برای پزشکان بسیار حائز اهمیت بود، زیرا یک رابطه بسیار معنی‌داری بین وزن قبل از بارداری مادران و چاق بودن کودکانشان در سال‌های اول تولد وجود داشت و به اندازه اضافه وزن مادران، میزان چاقی در کودکان افزایش پیدا می‌کرد.

البته این اضافه وزن در نژاد سیاه بیشتر به‌چشم می‌خورد و نسبت به کودکان سفیدپوست، چاقی آنها ارتباط بیشتری با وزن قبل از بارداری مادرشان دارد. همچنین کودکانی که مادران آنها قبل و حین بارداری از سیگار استفاده می‌کردند، در هر ۳ مقطع اندازه‌گیری وزن، نسبت به سایر کودکان اضافه وزن داشتند. البته سیگار به‌عنوان یک ریسک فاکتور شناخته شده در ایجاد ناهنجاری‌های مختلفی در دوران بارداری است، ولی این اولین تحقیقی است که نشان می‌دهد استعمال دخانیات توسط مادران قبل از بارداری می‌تواند در ایجاد اضافه وزن کودکان آنها پس از تولد نقش مهمی داشته باشد. از این‌رو، مادران باید در صورت تمایل به باردار شدن حتماً چند ماه قبل از بارداری اقدام به ترک سیگار نمایند تا خطرات بعدی آن در کودکان به حداقل برسد.

معیار بعدی که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفت مصرف شیرمادر توسط کودکان بود، اما نتایج حاصله از این معیار چندان قابل توجه نبود و درصد کمی از کودکان شیرمادرخوار دچار اضافه وزن شده بودند که طبق آنالیز اطلاعات این میزان چندان قابل توجه نیست و با توجه به فواید بی‌شمار شیر مادر در حفظ سلامت کودکان، لزوم تغذیه کودکان با شیرمادر همچنان مورد تأکید متخصصان اطفال است.

در این تحقیق نقش عوامل دیگری هم در اضافه وزن کودکان به اثبات رسید، ولی هیچ‌کدام چندان حائز اهمیت نبودند؛ از جمله وزن مادر هنگام بارداری، جنس کودک، بارداری خواسته یا ناخواسته و عوامل دیگر همگی نقش اندکی در ایجاد اضافه وزن کودکان دارند. در این تحقیق حدود دوسوم کودکانی که در آخرین اندازه‌گیری اضافه وزن داشتند، در تمام طول تحقیق وزن آنها در محدوده نرمال بود. از این‌رو، پزشکان تأکید کردند وزن کودکان در ۳ سالگی می‌تواند به‌عنوان یک معیار قابل قبول در پیشگوئی وزن ۵ سالگی کودکان باشد و همین‌طور مرحله بعدی. و این اضافه وزن تمایل به حفظ در سنین بعدی را دارد.

نتایج حاصل از این تحقیق در شماره دسامبر ژورنال Pediatrics به چاپ رسید و نشان‌دهنده اهمیت دوران قبل از بارداری در تعیین سلامت کودکان بعد از تولد است. در صورتی‌که شخصی تمایل به بارداری دارد، باید اضافه وزن خود را حداقل یک الی دو ماه قبل از بارداری به‌حد نرمال برسند و از استعمال دخانیات پرهیز کند. اضافه وزن و چاقی در حال حاضر به‌عنوان یکی از مشکلات مهم در مبحث اطفال است. آموزش پیشگیری از آن به والدین می‌تواند نقش مهمی در کنترل آن ایفا کند.

دکتر مسعود اصغری