علل فراموشی

گذشت زمان: به كار نبردن آموخته ها می تواند به عنوان عامل مهمی در فراموشی مورد توجه قرار گیرد . گرچه عدم استفاده از اموخته ها و یادگیریهای قبلی ممكن است باعث فراموشی كامل نشود …

گذشت زمان: به كار نبردن آموخته ها می تواند به عنوان عامل مهمی در فراموشی مورد توجه قرار گیرد . گرچه عدم استفاده از اموخته ها و یادگیریهای قبلی ممكن است باعث فراموشی كامل نشود , اما ازمیزان یاد اوری ان بطور جدی می كاهد. تكرار یك موضوع و یا به كار بستن ان از قوانین مهم دیگری است. عدم تكرار اموخته های قبلی نیز می تواند عامل مهم فراموشی باشد.

آن دسته از اموخته های قبلی كه كاربردی است و یادگیرینده همواره به گونه ای از آنها بهره می گبرد, نه تنها فراموش نمی شود, بلكه با گسترش معلومات و تجارب فرد , غنی تر و پردوامتر می گردد.

تداخل مطالب: یكی دیگر از عوامل موثر در فراموشی , تداخل بین آموخته های قبلی , فعلی و بعدی است. تداخل زمانی صورت می گیرد كه حافظه مربوط به یك فعالیت در اثر فعالیت دیگر ذهنی تضعیف می شود, بدین معنا كه یادگیری قبلی , اثر گذاشته , از یاداوری ان جلوگیری می كند. همواره بخشی از مطالب و موضوعاتی را كه می اموزیم به دلیل تراكم اموخته های جدید فراموش می كنیم .

تداخل مطالب زمانی بیشتر مشهود خواهد بود كه دو فعالیت شباهت زیادی به یكدیگر داشته باشند. فراموشی در خواب كندتر از زمان بیداری است, چرا كه تداخل مطالب صورت نمی پذیرد.

برای جلوگیری ازتداخل بهتر است شبها (پیش از خوابیدن )‌ به حفظ كردن بعضی از مطالب مورد نظر بیردازیم.

اضطراب انسان زمانی كه دچار اضطراب و هیجان زدگی شدید باشد ممكن است در یاداوری مطالب و موضوعات ذهنی دچار مشكل شود . هیجان ,ترس و اضطراب نه تنها بر حافظه انسان تاثیر سوء می گذارد و موجب می شود كه بعضا انسان مطالبی را كه می خواهد بازگو كند یا بنویسد فراموش كند, بلكه موجبات اختلال جدی در قدرت , استدلال , توجه و ادراك صحیح را نیز فراهم می‌آورد.

عجله وشتاب تعجیل در یادآوری مطالب و پاسخگویی به سئوالات ممكن است موجب فراموشیهای زودگذر بشود. مثلا وقتی كه از دانش اموزی سئوال شده , از او خواسته می شود كه سریعا و بلافاصله جواب لازم را بدهد ممكن است به خاطر شتاب زدگی و عجله و اضطراب ناشی از شرایط به وجود امده , دچار فراموشی شود. بدیهی است اگر به دانش اموز فرصت فكر كردن داده شود , امكان ارائه پاسخ درست افزایش پیدا می كند. همیشه عجله وشتاب مانع جست وجوی ذهنی و یاداوری مطالب است . لذا شایسته است به هنگام امتحانات , بخصوص در زمان ازمون شفاهی با توجه به این مهم , به دانش اموزان فرصت اندیشیدن , تامل و جستجوی ذهنی بیشتری داده شود.

تغییر محیط تغییر محیط نیز می تواند زمینه های فراموشی را فراهم سازد. همواره تجربه ها و رویدادها با محیط وابستگی پیدا می كنند. هنگامی كه فرد در محیط خاصی قرار گرفته , تجارب تازه ای پیدا می كند,در هر محیط و شرایط مشابهی ناخوداگاه خاطره ان تجربه ها و رویدادها در ذهن او متبلور می شود. به عبارت دیگر محیط به یك معنا می تواند یاداور اموخته ها , تجارب گذشته و رویداد ها باشد. لذا تغییر محیط زندگی و تلاش روزمره انسان می تواند موجبات فراموشی رافراهم سازد.

خلاصه كلام اینكه عواملی همچون گذشت زمان , فاصله ای كه بین فراگیری مطالب و یاداوری پدیدار می شود, عدم تكرار و كاربرد اموخته ها , دخالت سایر فعالیتهای ذهنی ,نامفهوم بودن موضوعات یادگیری , كیفیت نامطلوب ارائه مطالب به توسط یاد دهنده , كم ارزش بودن موضوع یادگیری , تفاوتها فردی یادگیرندگان از نظر هوشی (بهره هوشی پایین تر از متوسط )‌و شرایط عاطفی و روانی فرد می تواند موجبات فراموشی را در انسان فراهم كند.