منطقه آزاد انزلی حلقه اتصال اقتصاد ملی به تجارت جهانی

بندر انزلی در گذار از دوران استیلای صفویان به دروازهء ارتباطی ایران با اروپا بدل شد و در دوران حکومت شاهان قاجار اصلی ترین مسیر ارتباطی ایران با اروپا شد و به عنوان دروازهء ورود مدنیت جدید به فلات ایران جایگاه خود را تثبیت کرد

از هم پاشیدگی جادهء تاریخی ابریشم که شاهراه تجاری شرق به غرب بود با دوران اقتدار حکومت ترکان عثمانی همراه شد چراکه سلاطین عثمانی دو مسیر آبی و زمینی جادهء ابریشم را ناامن و مسدود کرده بودند به حدی که بازرگانان برای رسیدن به بازارهای مصرف و تولید شرق و غرب مسیرهای دیگری را می‌پیمودند. در کشور ما نیز ایرانیان دو مسیر زمینی منتهی به قفقاز و روسیه و مسیر آبی انزلی به باکو و بنادر روسیهء تزاری را برگزیدند.

بندر انزلی در گذار از دوران استیلای صفویان به دروازهء ارتباطی ایران با اروپا بدل شد و در دوران حکومت شاهان قاجار اصلی‌ترین مسیر ارتباطی ایران با اروپا شد و به‌عنوان دروازهء ورود مدنیت جدید به فلات ایران جایگاه خود را تثبیت کرد. شاهان قاجار و تجار و دانش‌آموزان دانش جدید غرب برای کسب علوم و فنون جدید و ارتباط و آشنایی با تغییر و تحولات جدید سوار بر کشتی‌هایی می‌شدند که بر کنارهء این بندر زیبا پهلو می‌گرفتند; امری که در دوران پهلوی‌ها نیز صورت گرفت با این تفاوت که رویکرد حکومت مرکزی با توجه به تحولات صورت گرفته در مرزهای شمالی و پدید آمدن حکومت کمونیستی مبنی بر تقویت بنادر جنوبی کشور قرار گرفت; موضوعی که در طول دوران جنگ سرد باعث به انزوا کشیده شدن این بندر شد.

در طول جنگ سرد ارتباطات این بندر به بنادر جنوبی کشور شوروی محدود شد و دریای خزر که مسیر ارتباطی ایران با اروپا بود به دریاچهء محصور مابین ایران و شوروی بدل شد.ایرانیان از طریق همین بندر و مسیر ارتباطی با فن‌آوری و تحولات دوران جدید آشنا شدند; از بندر و کشتیرانی جدید و گمرک گرفته تا شیلات و تلفن و برق و موارد دیگر.

بر اثر تحولات صورت گرفته پس از فروپاشی شوروی و در پی تغییر و تحولات ساختاری روابط بین‌الملل منطقهء قفقاز و کشورهای حاشیهء دریای خزر در معادلات منطقه‌ای و جهانی اهمیت یافتند; امری که همزمان با دوران پس از جنگ تحمیلی در ایران و آغاز عصر سازندگی کشور بود; عصری که ایران به‌دنبال ورود به اقتصاد جهانی و اخذ سرمایه و به تبع آن دانش و تکنولوژی جدید بود هدفی که دولت وقت با ایجاد مناطق آزاد کشور در پی تحقق آن بود.در پی سفر حضرت ‌آیت‌آلله ‌هاشمی رفسنجانی، رییس‌جمهوری وقت به شهرستان انزلی و با توجه به خواست همگانی محدوده روستای گلشن، شهرستان انزلی به‌عنوان منطقهء ویژهء اقتصادی اعلام شد; امری که تا سال ۸۲ یعنی پس از سفر حجت‌الاسلام سیدمحمد خاتمی، رییس‌جمهوری پیشین به منطقه و با درخواست مردم و مسوولان و پیگیری مجلس شورای اسلامی منطقهء ویژهء اقتصادی انزلی به منطقهء آزاد تجاری صنعتی انزلی تبدیل شد.

سال ۸۳ اساسنامهء سازمان منطقهء آزاد تجاری صنعتی انزلی مورد تصویب هیات وزیران قرار گرفت و محدودهء منطقهء آزاد تجاری صنعتی انزلی در سال ۸۴ از طرف هیات وزیران تعیین و ابلاغ شد که براساس آن منطقهء آزاد تجاری صنعتی انزلی در سه بخش و محدودهء مجزای بندری; شهرک صنعتی و محدودهء ۱۴۰ هکتاری روستای گلشن با مساحت ۳۲۰۰ هکتار تعیین و ابلاغ شد.

● مزیت‌های بندر انزلی

▪ فعال‌ترین بندر ایرانی حاشیهء دریای خزر با دارا بودن ۱۰ پست اسکلهء تخصصی که توان تخلیه و بارگیری تا مرز شش میلیون تن در سال را داراست

▪ وجودگمرک انزلی به عنوان یکی از مدرنترین گمرکات کشور

▪ نزدیکی به فرودگاه بین‌المللی رشت

▪ وجود انرژی برق مازاد در استان گیلان با وجود پنج نیروگاه برق

▪ نزدیکی به بنادر شمالی دریای خزر و بنادر اروپایی از طریق رودخانهء ولگا

▪ دارا بودن فاصلهء نزدیک با پایتخت کشور و مراکز و قطب‌های صنعتی و جمعیتی کشور به عنوان مراکز تولید و مصرف

▪ وجود تالاب بین‌المللی انزلی به عنوان یکی از قطب‌های اکوتوریسم کشور

▪ قطب گردشگری کشور با رقمی بالغ بر سه میلیون گردشگر داخلی و خارجی

▪ واقع شدن بندر انزلی در مسیر کریدور شمال جنوب که مسیر ترانزیتی بنادر هندوستان به هلسینکی فنلاند در شمال- اروپا مسیر ترانزیتی که از نظر فاصلهء زمانی سه برابر از مسیر موجود ارتباطی آسیا به اروپا; زمان کم‌تری را در بر می‌گیرد

▪ نزدیکی به شهرک‌های صنعتی انزلی و رشت

▪ نزدیکی به ذخایر غنی نفت و گاز دریای خزر

▪ تولید مرغوب‌ترین خاویار جهان

▪ دارا بودن ذخایر غنی ماهیان استخوانی و غضروفی به همراه کارخانجات فرآوری محصولات دریایی

استان گیلان به عنوان قطب محصولات کشاورزی و باغی در محصولاتی چون برنج، مرکبات، چای، زیتون و ابریشم رده‌های نخست تولیدی کشور را داراست;

▪ برخورداری استان گیلان از آب و هوای معتدل مدیترانه‌ای

▪ وجود نیروی کار متخصص با کمیت و کیفیت بالا و در نهایت وجود منطقهء آزاد انزلی به عنوان ظرفیت قانونی برای بهره‌برداری بهینه از امکانات و پتانسیل‌های فوق و اضافه شدن فرصتی طلایی به فرصت‌های توسعهء اقتصادی- تجاری منطقه و کشور

● منطقه آزاد انزلی

پس از استقرار هیات مدیرهء جدید، سازمان منطقهء آزاد انزلی در محدودهء منطقهء سرعت پیگیری و اجرای پروژه‌های عمرانی محدودهء منطقه افزایش یافته و سازمان منطقهء آزاد تجاری صنعتی انزلی نسبت به توسعهء چارت سازمانی و پرسنل مدیریتی و کارشناسی اقدامات گسترده‌ای صورت داده است.

پس از انتصاب بازگیر، قائم‌مقام مدیرعامل و معاونت اداری، مالی، پشتیبانی این سازمان و علیزاده، معاونت عمرانی استانداری گیلان به عنوان هیات مدیرهء جدید سازمان منطقهء آزاد تجاری- صنعتی انزلی میزان فعالیت و عملکرد تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی این سازمان افزایش یافته; امری که در تسریع روند پیشرفت برنامه‌های و اهداف عالیهء سازمان منطقهء آزاد انزلی نقش به سزایی داشته و خواهد داشت.

در طول یک سال و نیم گذشته میزان تعامل و همکاری سازمان منطقهء آزاد تجاری- صنعتی انزلی با سازمان‌ها و ادارات و نهادهای دولتی و غیردولتی استان گیلان و کشور افزایش چشمگیری داشته به حدی که سازمان منطقهء آزاد تجاری- صنعتی انزلی به عنوان عضوی فعال از بدنهء مدیریتی استان گیلان و کشور به ایفای نقش می‌پردازد.

با اجرای قوانین و مقررات مناطق آزاد تجاری- صنعتی کشور در محدودهء منطقهء آزاد انزلی و باگسترش میزان همکاری و تعاملات دیگر ادارات و نهادهای استان با این سازمان می‌توان به توسعهء همه‌جانبهء منطقه امیدوار بود، علاوه بر این پس از اتصال بندر انزلی به راه‌آهن سراسری و بهره‌برداری از بزرگراه قزوین- رشت- انزلی شاهد وقوع انقلابی در صنعت حمل‌و‌نقل (به عنوان یکی از ارکان اصلی توسعه) و ترانزیت کالا و مسافر در منطقه خواهیم بود.با توجه به پتانسیل‌های فوق و پس از اتمام پروژه‌های زیرساختی محدودهء منطقهء آزاد انزلی شاهد دوران طلایی در صنعت، تجارت و گردشگری و ... منطقه و کشور خواهیم بود چراکه این منطقه حلقهء اتصال اقتصاد ملی به اقتصاد و تجارت جهانی است.