صنایع هوائی ایران و انگیزهٔ حضور در بازارهای جهانی ۱

صنعت ساخت و تولید بالگرد هواپیما در جهان امروز, اهمیت ویژه ای دارد به گونه ای که کشورهائی که در این صنعت, گام های اصولی برداشته اند در جهان صنعت حرف های جدی برای گفتن دارند و آنان که به دیگران تکیه کرده اند خود را در حد کاربر و مصرف کننده نگاه داشته اند

کشور ایران، با ارادهٔ مسئولان و کارشناسان مایل است از کشورهای نوع اول بوده و خود در صنعت هواپیماسازی صاحب فن‌آوری باشد و بر این اساس است که توسعهٔ تعمیرات سنگین و ساخت و تولید بالگرد را همواره سرلوحهٔ کارهای خود قرار داده است. بدون شک به‌وجود آمدن این خوداتکائی صنعتی بدون همکاری دولتمردان و کاربران این صنعت، به جائی نخواهد رسید و بر همین اساس است که مهندس اسحاق جهانگیری وزیر صنایع و معادن پس از بازدید از مجموعهٔ سازمان صنایع هوائی کشور، حمایت دولت از این صنعت را آشکار کرده و در جریان این بازدید تأکید داشته است: ساخت تجهیزات و قطعات موردنیاز در صنعت هوائی کشور افزایش یابد و عرضهٔ انواع هواپیما و بالگرد در بازار باید اقتصادی باشد و با احتساب هزینهٔ تمام‌شدهٔ آن در سود حاصل از تسهیلات بانکی و تأمین ارز موردنیاز این بخش، همچنین کسب گواهینامهٔ معتبر بین‌المللی، در نظر گرفتن مسائل ایمنی و کیفی را در نظر قرار داده و در این زمینه اطمینان لازم را به مشتریان خود می‌دهم. همچنین با حساسیت جدی وزارت صنایع و معادن و با اتکاء به توانمندی ایجاد شده، راه برای جهش بزرگتر در بخش صنعت هوائی کشور باز شده است و در بخش صنایع هوا و فضا برای رسیدن به توانمندی و با توجه به پتانسیل شکل گرفته در بخش نظامی تصمیم گرفته شد ساخت هواپیما و بالگرد به‌صورت مشترک صورت گیرد و حتی شریک خارجی نیز جذب شود.

اکنون باید برای توسعهٔ صنعت ساخت هواپیما در کشور، حامیان جدی و مهم دست به‌کار شوند. نوبت آن است که بنیه‌ای ملی از ساخت هواپیما در کشور حمایت کند همان‌طور که در دیگر کشورهای توسعه‌یافته نیز به این شکل بوده است. برای نمونه، دولت فرانسه از صنایع فن‌آوری پیشرفتهٔ خود مانند تولید قطارهای سریع‌السیر و پرتاب ماهواره حمایت کرده و به آن یارانه می‌دهد.

بنابراین وقت آن است که اکنون به سراغ دولت و دولتمردان برویم. اگر دولت جمهوری‌اسلامی ایران از ساخت هواپیما در کشور حمایت کند و به‌طور جدی این فن‌آوری پیشرفته و استراتژیک را یاری رساند، کار سامان می‌یابد، در غیر این‌صورت ابهامات بین سیستمی برای خرید هواپیما همچنان ادامه خواهد یافت. تحریم اقتصادی آمریکا علیه ایران، چنان در صنعت هواپیمائی ما تأثیر منفی داشته است که بی‌شک ارادهٔ ملی و حمایت اساسی و قاطعانهٔ دولت در این کار، مهمترین عامل تحقق پیشرفت این صنعت خواهد بود.

صنعت هواپیماسازی تنها نیازمند برگزاری نمایشگاه‌های متعدد در این زمینه نیست بلکه باید گفت تغییری اساسی در این بخش ضروری به‌نظر می‌رسد از جمله می‌توان به تخصیص بودجهٔ کافی به این بخش اشاره کرد. به این دلیل که نیازمند کسب دانش و فن‌آوری برتر و بالاتری در این زمینه هستیم و کسب دانش و فن‌آوری برتر و بالاتری در این زمینه هستیم و کسب دانش جز پژوهش راهی ندارد، باید به تخصیص بودجه در زمینه‌های پژوهشی توجه بیشتری شود. اکنون شاهد آن هستیم که تحریم امریکا و قطع ارتباط‌های فنی، فرصتی را به‌وجود آورده است تا بسیاری از شرکت‌ها و سازمان‌های مربوط به آن، روز به روز به خوداتکائی و افزایش قدرت بازدارندگی، نزدیک‌تر شوند و باید گفت با گسترش توانمندی‌های تخصصی خود، ضمن افزایش توان کشور در ارائه خدمات همه‌جانبه، در حوزهٔ ارائه خدمات فنی و تخصصی در بخش‌های تجاری نیز حضور فعال‌تری خواهند داشت.

نهضت قطعه‌سازی

همچنین شایان ذکر است شرکت‌های زیرمجموعهٔ سازمان صنایع هوائی با به راه انداختن نهضتی به‌عنوان ”نهضت قطعه‌سازی“، روز به روز به آرمان‌های اصیل کشورمان - یعنی خودکفائی و خوداتکائی - نزدیکتر شده‌اند تا با تلاش روزافزون خود، از فرصتی که آمریکا ناخواسته در اختیار کشور ایران گذاشته، نهایت بهره را ببرند و تمام تلاش خود را بر تولید و ساخت قطعات موردنیاز و حتی صدور آن به دیگر کشورها معطوف کنند.

هواپیمای ایران -۱۴۰

تاکنون دو فروند هواپیمای ایران ۴۰ به شرکت هواپیمائی سفیران از سوی شرکت‌ها تحویل داده شده است. اوایل دههٔ هفتاد به دستور رئیس‌جمهور از وزارتخانه‌های راه و ترابری، صنایع و معادن، افرادی مسئولیت داشتند تا نیاز کشور را به هواپیماهای تجاری آشکار کنند و نتیجهٔ کار، این شد که در طول ۲ سال تعداد ۲۵،۵۰۰ صندلی نیاز است که از این تعداد، ۴ هزار صندلی مربوط به هواپیماهای کوتاه‌برد و ۱۴هزار صندلی به هواپیماهای میان‌برد مربوط می‌شود، بقیه مربوط به هواپیماهای بلندبرد است. با بررسی‌های فنی - اقتصادی انجام شده و با توجه به قابلیت‌هائی که هواپیماهای کوتاه‌برد دارند و همکاری کشورهائی که در این صنعت، صاحب امتیاز هستند، موجب شد این هواپیماها در کشور ساخته شوند و هواپیماهای میان‌برد و بلندبرد خریداری شده و برخی قطعات آنها نیز در داخل ساخته شوند. سپس یک مناقصهٔ بین‌المللی بین ۹ کشور هواپیماساز دنیا در مورد ساخت هواپیماهای کوتاه‌برد ترتیب داده شد؛ پس از بررسی شرایط اقلیمی آنها، کشور اوکراین مناسب شناخته شد و قرار براین شد ۸۰ فروند از این هواپیماها در کشورتولید شود و در حال حاضر کشور ما در این زمینه به توانائی صادراتی نیز دست یافته است. یک فروند از این هواپیما، ۵/۸ میلیون دلار به فروش می‌رود، در صورتی که هواپیماهای مشابه در اروپا بیشتر از ۱۵ میلیون دلار است و از نظر کیفیت نیز هواپیماهائی که در حال تولید هستند مورد تأیید سازمان هواپیمائی کشورهای روسیه، اوکراین و ایران است و هیچ مشکلی در رابطه با ایمنی و مسائل دیگر وجود ندارد. همچنین این هواپیماها ظرفیتی ۵۰ نفری دارند و با داشتن ۴۰ مسافر به ظرفیت مناسب پروازی می‌رسند.

سیستم در حال اجراء در مورد این هواپیماها، از نظر اقتصادی بسیار مناسب است؛ به‌طوری‌که بیشتر پروازهای منطقه‌ای در کشورهای اروپائی، با هواپیماهای ۴۰ تا ۵۹ نفری ترموپلاپ است؛ به‌دلیل اینکه فاصلهٔ شهرهای اروپائی کم است و این هواپیماها به‌دلیل سوخت بسیار پائینی که نسبت به هواپیماهای جت دارند می‌توانند در شهرها پرواز کنند بنابراین بازار خوبی خواهند داشت و می‌توانند در توسعهٔ اقتصادی نقاط محروم و شهرهای کوچکتر بسیار مؤثر باشند.

همچنین طراحان اوکراینی، هواپیمای ایران - ۱۴۰ را برای انجام حدود ۴۰ تا ۵۰ هزار ساعت پرواز طراحی کرده‌اند. هواپیماهای منطقه‌ای ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ ساعت پرواز در سال، برنامه‌ریزی می‌شوند؛ در این‌صورت پیش‌بینی می‌شود هر هواپیما حدود ۲۰ تا ۲۵ سال عمر کند. مصرف سوخت ایران ۱۴۰ برای هر ساعت پرواز زیر ۱۰ کیلوگرم است. این رقم نشان می‌دهد که در رقابتی سالم و با برداشتن یارانه‌ها، مصرف سوخت این هواپیما از ۵/۲ تا ۵/۳ برابر از رقبای جت خود برای هر مسافر در هر ساعت پرواز، کمتر است که موجب می‌شود خرید بلیت چنین هواپیمائی را برای مصرف‌کننده یا مسافر تا ۳۰ درصد کمتر از هواپیماهای امروز کشور، ارزان‌تر تمام کند. آخرین ویژگی هواپیماهای ایران ۱۴۰ که فقط یک نوع ایرباس موجود ایران آ.۳۰۰-۶۰۰ است سیستم تمام کامپیوتری الکترونیکی دیجیتال کنترل موتور است. این سیستم به ”فادک“ معروف است و بر روی موتورهای ایران - ۱۴۰ نصب شده و سلامتی تمام فعالیت‌های موتور را تحت کنترل و نظارت خود دارد.

.