مصرف جهانی

طبق این گزارش مصرف سیمان سفید در سال ۲۰۰۲ دوازده میلیون تن است مصرف جهانی بدون در نظر گرفتن کشور چین ۴ ۹ میلیون تن ذکر شده است و این مصرف معمولی ۹۰۰ ۱ کیلوگرم کمتر از ۱۰ استفاده سیمان خاکستری است اروپا عمده ترین استفاده کننده تسیمان سفید در منطقه است و مسئول فروش بیش از یک چهارم تمامی سیمان سفید است

طبق این گزارش مصرف سیمان سفید در سال ۲۰۰۲ دوازده میلیون تن است. مصرف جهانی بدون در نظر گرفتن کشور چین ۴/۹ میلیون تن ذکر شده است و این مصرف معمولی ۹۰۰/۱ کیلوگرم کمتر از ۱۰% استفاده سیمان خاکستری است. اروپا عمده‌ترین استفاده کننده تسیمان سفید در منطقه است و مسئول فروش بیش از یک چهارم تمامی سیمان سفید است. کشور چین این مسئله را خیلی با دقت دنبال کرد با توجه به اینکه این کشور ۲۲% از تقاضای سیمان سفید جهانی را به‌خود اختصاص می‌دهد. آخرین زمانی که ICR بخش سیمان سفید را اندازه گرفت سال ۱۹۹۴ و ۱۹۹۵ بود. بازار سیمان سفید جهانی در سال ۱۹۹۳ به مقدار ۲/۸ میلیون تن (بدون احتساب ۶ میلیون تن کشور چین) با استناد به سال ۱۹۹۴ به‌عنوان پایه نامبرده است. بازار جهانی سیمان سفید غیر از چین نسبت به سال‌های ۱۹۹۴ و ۲۰۰۲ سالانه ۵ تا ۶% رشد کرده است. افزایش کارخانه‌های جدید در حدود ۵/۳ میلیون تن تخمین زده شده است که با افزایش و کارآئی اماکن دیگر همراه بوده است. مجموع ارقام اضافی که ظرفیت آن ۴ میلیون بیش از یک دوره بوده، این‌گونه قابل قبول به‌نظر می‌رسد. تخمین زده می‌شود که اروپا بزرگ‌ترین مصرف کننده سیمان سفید منطقه مصرف ۲۷% بازار جهانی با استفاده سرانه بیش از چهار کیلوگرم و نسبت ۲/۱% درصد سیمان خاکستری است.

● آینده صنعت جهانی

آینده جهانی سیمان سفید مثبت ارزیابی می‌شود. به‌طوری‌که در دهه آینده تقاضای آن به بیش از ۵ یا ۶ درصد افزایش خواهد یافت. کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که تجارت در سطح بالاتری قرار خواهد گرفت. و این روند توسط شرکت مالی خصوصی با امکانات خویش تقویت خواهد شد و افزایش بازار در نتیجه استراتژی بازاریابی خواهد بود.

اگر رشد تقاضای تخمین زده شده اخیر ۵% تا ۶% سالانه به مدت ۱۰ سال ارائه می‌یابد. آن‌گاه در سال ۲۰۱۲ تقاضا بین ۵/۹ تا ۵/۲۱ میلیون تن خواهد بود که افزایش آن ۵/۷ تا ۵/۹ میلیون تن بیش از سطوح فعلی خواهد بود. چنانچه افزایش تقاضا به حد کمال برسد آینده تقاضا در ناحیه این‌چنین است.

ـ اروپا تا حدی مثبت ولی در اروپای مرکزی و شرقی مثبت است.

ـ نواحی مدیترانه مثبت؛ خاورمیانه مثبت.

ـ آفریقا (منهای آفریقای شمالی) خنثی

ـ آسیا، چین تا حدی مثبت؛ غرب و جنوب شرقی آسیا مثبت، آسیای شرقی خنثی.

ـ آمریکا لاتین تا حدی مثبت.

ـ آمریکای شمالی خنثی تا حدی مثبت.

● تولید: ظرفیت مصرف نسبت به یک دهه قبل تا حدودی رشد کرده است. بنابراین رشد موجود در رابطه با تقاضا بایست (مثل بالا) ادامه یابد. که در این‌صورت به ظرفیت اضافی ۷ یا ۱۰ میلیون تن مورد نیاز خواهد بود.

این گزارش خطاب به موضوع امکان و وجود کیفیت بالای ذخیره سیمان برای تولید جهانی سیمان نمی‌باشد ولی آن‌گونه که به‌نظر می‌رسد، اکثر ظرفیت‌هائی که مورد نیاز است بایستی به آن اضافه گردد و آن زمانی امکان‌پذیر است که امکانات تولید میسر باشد. امکانات تولید جدید بیشتر در آسیا، آفریقای شمالی، خاورمیانه، آمریکای لاتین خواهد بود.

تجارت همان‌گونه که در بالا ذکر گردید، تجارت سیمان سفید به احتمال زیاد افزایش بیشتری پیدا خواهد کرد و برای تقویت این افزایش وجود مالکین خصوصی و تولیدکنندگان بزرگ لازم است.

● فعالیت همکاری

بسیاری از تغییرات خصوصی در سیمان سفید نتیجه فعالیت بزرگ MOOA در سیمان خاکستری ایجاد گردیده است که به احتمال زیاد ادامه خواهد یافت. و این افق روشنی برای داد و ستد در آینده خواهد بود که خود شامل چند نفر یا شرکت می‌شود که عبارتند از فدرال RAK که سیمان سفید می‌بایست به شرکت‌هائی که سیمان خاکستری تولید می‌کنند واگذار گردد.

● بازاریابی و تبلیغ

علاقه شدید به سیمان سفید توسط تولیدکنندگان، نیاز به بازاریابی و تبلیغ پیشرفته‌تری دارد در حالی‌که سیمان سفید به احتمال زیاد در آینده روند افزایشی خواهد داشت و افزایش خواهد یافت. کاربری مؤثر آن خواهد بود این محصول به احتمال زیاد در بخش‌هائی از آسیا، آمریکای لاتین و مرکزی وارد بازار خواهد شد.

● تکنولوژی سیمان سفید

سیمان سفید اساساً نوعی سیمان پرتلند همراه با ترکیباتی از مواد شیمیائی است که باعث می‌شود رنگ سیمان به‌طور حداقل تغییر یابد. اصولاً این بدین معنی است که مواد اکسید آهن FE۲۰۳ می‌باشد. هنگام ترکیب با AL۲۰۳ و C۴AT موادمعدنی آن به حداقل می‌رسد که خود باعث رنگ بخشیدن به سیمان خاکستری می‌شود.

علاوه بر حداقل رساندن اکسیدآهن وجود هرگونه مواد شیمیائی رنگی می‌بایست حذف گردد. این بدین معنی است که قدم‌هائی برای عدم آلودگی توسط فلزات انتقالی (اسکاندیم به روی) توسط اکسیدهای اولیه در هر مرحله هنگام ساخت و تولید سیمان برداشته شود. وقتی‌که این فلزات با ترکیبات اکسیژن به‌عنوان کلینکر ترکیب می‌شوند دارای اوربیتال‌های خاکی می‌باشند و الکترون‌ها انرژی را با طیف الکترومغناطیسی جذب کنند تبدیل به اوربیتال‌های بالاتری می‌شوند و این جذب می‌تواند به‌طور آشکاری در کلینکر دیده شود. گذشته از این قسمت عمده امر تکنولوژی سیمان سفید مانند سیمان خاکستری است.

مواد خام از معدن استخراج می‌شود. این مواد با آهک اشباع شده و سیلکات مخلوط می‌شود و به‌صورت قالب‌های زیرزمینی هدف‌گیری شده و از مراحلی کاسته که شامل: شکنندها و آسیاب‌ها می‌شود در نتیجه مواد کوره در کوره‌های چرخشی سوزانده می‌شود که تمامی فرآیند انواع سیمان خاکستری می‌باشد. برای اینکه سیمان سفید تولید شود به مدت طولانی باید خیس، و مدت طولانی باید خشک باشد و کوره حرارت اولیه و کوره حرارت هر دو بایستی دارای کلسینه اولیه باشد و نباشد. در این مرحله است که کلینکر سیمان سفید با موادمعدنی سیلکات C۳S و C۲S ترکیب با موادمعدنی کلسیم آلومینات C۳A به‌وجود می‌آید. این کلینکر سپس با گچ مخلوط می‌شود تا سیمان سفید تولید شده در سیلوها و یا در کیسه‌های بزرگ همانند سیمان خاکستری ذخیره شود.

هدف این گزارش این نیست که تکنولوژی شبه سیمان خاکستری را شرح دهد. زیرا این هدف در کتابی به نام عملکرد کارخانهٔ سیمان به دفعات گوناگون مطرح گردیده و توسط ICR منتشر شده که خود راهنمای جامعی در مورد ساخت سیمان خاکستری می‌باشد. این گزارش توجه و تمرکز بر روی تطابق و تغییرات سیمان خاکستری و ساخت و فرآیندهائی که برای تولید کیفیت بالا در سیمان سفید پرتلند تولید می‌شود دارد. در هر مرحله فرآیند تولید این تطابق‌ها به سه دسته وسیع تقسیم می‌شوند.

۱) عدم آلودگی

۲ـ مخلوط یا بهبود سفیدی به‌وسیله فرآیند تضمین

۳) کنار آمدن با اثرات فرآیند تغییرات.

کیفیت سیمان پرتلند عمل توسعه کامل و استحکام آن تنظیم خصوصیات، کارآئی و دوام آن مانند سیمان خاکستری می‌باشد. گرچه تعریف آن بیشتر به خاطر کیفیت سفید بودن آن است ولی نمی‌توان عاری از مشکل باشد. سیمان سفید را می‌توان این‌گونه تعریف کرد: هر نوع سیمانی که ۸۰% بازتاب آن در مقایسه با منگنز (MGO) که بازتابی در حدود ۱۰۰% داشته باشد. درجه سیمان سفید بین‌المللی بازتابی بین ۸۴% و ۸۸% دارد که بیش از ۸۸% گفته می‌شود که فقط می‌تواند با موادخام مخصوص پیشرفت حاصل نماید. این جوابگوی ارقامی که بیش از ۹۰% سیمان سفیدی که در جهان تولید می‌شود نمی‌باشد. بازتاب ارزش‌ها مربوط به شفافیت سیمان می‌باشد و رابطه نزدیکی با ارزش Y و Cie سیستم رنگی دارد. به خاطر این دلایل فرآیند تکنولوژی سیمان سفید را نمی‌توان بدون اندازه‌گیری رنگ سفیدی و شفافیت درک کرد.

مترجم: مهندس محمد عندلیبی

نشریه: ICR – (Quarterly ۲۰۰۳)

The Global White Cement Report